Czy prezent od pracodawcy z okazji ślubu czy narodzin dziecka podlega PIT?

- Spółka z o.o. zamierza przekazywać swoim pracownikom oraz osobom zatrudnionym na podstawie umów zlecenia prezenty (upominki) z okazji istotnych w ich życiu prywatnym uroczystości (ślub, narodziny dziecka). Upominki będą kupowane ze środków obrotowych spółki i nie będą stanowiły dla obdarowanych dodatkowej formy gratyfikacji za wykonaną pracę. Otrzymywanie tego rodzaju prezentów przez pracowników i zleceniobiorców nie wynika z zawartych z spółką umów o pracę, regulaminu pracy lub innych aktów wewnętrznych spółki. Obdarowany nie może dochodzić wydania przedmiotu planowanego prezentu na podstawie żadnego stosunku prawnego ani roszczenia. Co do zasady obdarowany nie będzie świadomy, czy przekazanie będzie miało miejsce, ani co będzie jego przedmiotem. Przekazywanie pracownikom i zleceniobiorcom prezentu (upominku) będzie formą przekazania gratulacji, a nie elementem wynagrodzenia, do zapłaty którego zobowiązana jest spółki na podstawie zawartej umowy o pracę lub umowy zlecenie. Celem spółki będzie sprawienie pracownikom i zleceniobiorcom przyjemności w ważnym dla nich dniu. Czy wręczane przez spółkę prezenty (upominki) z okazji i w okolicznościach wskazanych powyżej będą stanowić dla pracowników i zleceniobiorców przychody, od których spółka jako płatnik powinna pobrać zaliczki na PIT? – pyta czytelnik.

Czytaj też: Prezenty okolicznościowe dla pracowników a PIT

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania zawarta w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych z podatku oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku.

W ustawie o PIT przychody zostały zdefiniowane jako są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy o PIT).

Źródłami przychodów są m.in.:

- stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT),

- działalność wykonywana osobiście (zob. art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT).

W związku z powyższym spółka jako osoba prawna staje się płatnikiem podatku z tytułu wypłat dokonanych na rzecz pracowników oraz osób świadczących dla tej spółki usługi na podstawie umów cywilnoprawnych.

Uwaga!

W art. 2 ustawy o PIT, przewidziane zostały sytuacje, w których uzyskanie korzyści majątkowej mieszczącej się w definicji przychodu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wśród wyłączeń wskazanych w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wskazane zostały przychody podlegające przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Artykuł 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego. Przy czym zaznaczyć należy, że wyłączeniu temu podlega jedynie nabycie na podstawie jednego z tytułów wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które faktycznie miało miejsce.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn ) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na jej terytorium, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy. Z kolei, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny).

Uwaga!

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (K 7/13) wskazał, że nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracowników od pracodawców można uznać za przychód. W ocenie Trybunału jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element.

Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie o podatku od spadków i darowizn.

A zatem to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają. Co do zasady, argumenty zawarte w tym wyroku TK odnoszą się do umowy o pracę, ale z uwagi na to, że zasadnicza część rozważań TK została oparta na art. 11 ustawy o PIT, który definiuje pojęcie przychodu nie tylko ze stosunku pracy, ale także z innych tytułów, to wnioski płynące z wyroku TK należy odnieść także do przychodów innych niż pracownicy osób.

W analizowanej sprawie spółka zamierza przekazywać swoim pracownikom oraz osobom pełniącym obowiązki na podstawie umowy o dzieło, czy też zlecenie prezenty z okazji istotnych w ich życiu prywatnym uroczystości (ślub, narodziny dziecka). Prezenty są formą gratulacji a nie elementem wynagrodzenia.

Uwzględniając przedstawiony stan faktyczny i wyrok Trybunału Konstytucyjnego (K 7/13), należy uznać, że okolicznościowe prezenty od spółki dla pracowników i zleceniobiorców z okazji istotnych w ich życiu prywatnym uroczystości, jako darowizny nie będą stanowić nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy lub działalności wykonywanej osobiście (umów zlecenia) ze względu na charakter czynności mającej na celu nieekwiwalentne i jednostronne obdarowanie pracowników lub zleceniobiorców.

W konsekwencji, darowizny te będą podlegać opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn i z uwagi na wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT nie będą stanowić dla pracowników i zleceniobiorców przychodu (odpowiednio ze stosunku pracy lub działalności wykonywanej osobiście), a na spółce nie będą ciążyć obowiązki płatnika podatku PIT, o których mowa w art. 31 i art. 41 ustawy o PIT.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 kwietnia 2019 r., 0115-KDIT2-2.4011. 74.2019.1.MU).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1509 ze zm.)

ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1025 ze zm.)