Artykuł 22k ust. 13 ustawy o PIT (oraz art. 16k ust. 13 ustawy o CIT) stanowi, że w przypadku spółki niebędącej osobą prawną kwota limitu jednorazowych odpisów amortyzacyjnych odnosi się do łącznej wartości odpisów przypadających na wspólników tej spółki. Przyjmuje się w związku z tym, że dla celów jednorazowej amortyzacji przy ustalaniu statusu małego podatnika odrębnie traktuje się spółki jawne (oraz spółki cywilne, partnerskie i komandytowe), odrębnie natomiast ich wspólników (aktualne w tym zakresie są wyjaśnienia organów podatkowych wydawane na podstawie art. 22k ust. 13 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym do końca 2014 r. (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 stycznia 2013 r., ILPB1/415-1019/12-4/AP, czy interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 29 maja 2013 r., IPPB1/415-442/13-2/EC).
W przedstawionej sytuacji fakt bycia do 2014 r. wspólnikiem spółki jawnej nie ma zatem znaczenia z punktu widzenia możliwości skorzystania przez czytelnika z jednorazowej amortyzacji w 2015 r. Jeżeli tylko wartość sprzedaży brutto z działalności gospodarczej prowadzonej przez niego indywidualnie nie przekroczyła w 2014 r. 5 015 000 zł, to ma on prawo do korzystania w 2015 r. z jednorazowej amortyzacji środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł (w ramach obowiązującego w 2015 r. limitu jednorazowej amortyzacji w wysokości 209 000 zł).
Tylko dla nowych
W szczególności w omawianej sytuacji nie stosuje się art. 22k ust. 11 ustawy o PIT, który stanowi, że art. 22k ust. 7 ustawy o PIT (przepis dopuszczający jednorazową amortyzację) nie ma zastosowania do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną, lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa. Artykuł 22k ust. 7 stosuje się bowiem wyłącznie do podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej (oraz rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej spółek niebędących podatnikami podatku dochodowego, np. spółek jawnych – zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 30 listopada 2009 r., IBPBI/1/415-729/09/AP). Nie ma natomiast zastosowania do przedsiębiorców mających status małego podatnika.
Inaczej jest przy kwartalnych zaliczkach
W odmienny sposób podchodzi się do drugiego z uprawnień, jakie mają mali podatnicy zgodnie z ustawą o PIT, tj. uprawnienia do wpłacania kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. W tym przypadku – w związku z brakiem przepisu podobnego do art. 22k ust. 13 ustawy o PIT (oraz art. 16k ust. 13 ustawy o CIT) – przyjmuje się, że limit przychodów decydujący o posiadaniu statusu małego podatnika odnosi się do całości przychodów uzyskanych przez osobę fizyczną w poprzednim roku (osiągniętych zarówno z działalności prowadzonej samodzielnie, jak i z działalności prowadzonej w formie spółki lub spółek).
Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 10 sierpnia 2009 r. (IBPBI/1/415-410/09/AP). W piśmie tym czytamy, że „pojęcie »mały podatnik« dla celów jednorazowej amortyzacji należy wiązać z podmiotem dokonującym odpisów amortyzacyjnych, a więc w przedmiotowej sprawie spółką cywilną, natomiast dla celów kwartalnego sposobu uiszczania zaliczek na podatek dochodowy pojęcie »mały podatnik« odnosi się do poszczególnych wspólników tej spółki".
Przykład
W 2014 r. wartość sprzedaży brutto w indywidualnej działalności gospodarczej osoby fizycznej wyniosła 4 263 321 zł brutto. Osoba ta w 2014 r. była jednocześnie wspólnikiem spółki jawnej, w której wartość sprzedaży brutto – w części przypadającej na tę osobę – wyniosła 1 234 435 zł. W tej sytuacji – zważywszy, że w 2015 r. małymi podatnikami są podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży brutto nie przekroczyła w 2014 r. 5 015 000 zł – w 2015 r. osoba ta:
