Zasadą jest zakaz wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę z pracownicą w ciąży. Wynika to z art. 177 § 1 k.p. W myśl tego przepisu pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego pracownicy. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy zajdzie przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy kobiety, jeśli reprezentująca ją zakładowa organizacja związkowa się na to zgodziła. Ograniczenia te nie obowiązują w czasie zatrudnienia na okres próbny nieprzekraczający miesiąca.
Okres ochrony pracownicy rozpoczyna swój bieg już z chwilą zajścia w ciążę, a nie dopiero z momentem przedstawienia odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego dokumentującego ten stan.
Bez ruchu kadrowego
Normalnie funkcjonując, pracodawca nie ma w zasadzie możliwości wypowiedzenia angażu ciężarnej. Zabronione jest także złożenie jej wymówienia zmieniającego warunki pracy lub płacy z art. 42 k.p. Ponadto zakaz ten obowiązuje także wtedy, gdy pracownica poroniła przed upływem okresu wypowiedzenia.
Wypowiedzenie należy uznać za bezskuteczne również wtedy, gdy wręczono je zanim pracownica zaszła w ciążę, jeśli jego skutek w postaci rozwiązania umowy miałby nastąpić w czasie ciąży. W jego wyniku umowa o pracę nie może bowiem ulec rozwiązaniu. Zwracał na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 25 kwietnia 2012 r. (II PK 209/11). Stwierdził, że pracownica, która początkowo nie kwestionowała wypowiedzenia, może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną, gdy po dokonaniu wymówienia okazało się, że spodziewa się dziecka lub gdy zaszła w ciążę w okresie wymówienia. SN podkreślał także, że termin na złożenie odwołania od wypowiedzenia do sądu liczy się wtedy od uzyskania przez kobietę informacji o ciąży.
Nagłe pożegnanie wyjątkowo
Do rozwiązania umowy o pracę z przyczyn zawinionych przez pracownicę może dojść tylko wówczas, gdy reprezentująca tę pracownicę zakładowa organizacja związkowa zgodzi się na takie rozstanie. To szczególny środek ochrony ciężarnej, który blokuje pracodawcy zgodne z prawem rozwiązanie angażu wbrew woli związku zawodowego reprezentującego kobietę. Firma musi więc ubiegać się o zgodę działającej u niego organizacji, aby rozwiązać umowę z przyczyn zawinionych przez ciężarną. Nie ma tego ograniczenia, gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja lub gdy żaden z działających u niego związków nie reprezentuje interesów pracownicy, której dotyczy pożegnanie. Wówczas firma samodzielnie decyduje o jej zwolnieniu bez potrzeby konsultacji z innym organem.
