Kiedy agencja pracy tymczasowej może stracić wpis w rejestrze

Działalność agencji pracy tymczasowej (APT) reguluje ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 645 ze zm.; dalej: ustawa). Ale to nie jedyne przepisy, do których musi się stosować APT.

Agencja pracy tymczasowej to instytucja rynku pracy, zaliczona do grupy agencji zatrudnienia. Mogą one prowadzić działalność polegającą na świadczeniu jednej, kilku lub wszystkich usług określonych w ustawie. Chodzi o: pośrednictwo pracy, doradztwo personalne, poradnictwo zawodowe, pracę tymczasową.

Jaka aktywność

Usługi dotyczące pracy tymczasowej ustawa precyzuje jako zatrudnianie pracowników tymczasowych i kierowanie ich oraz osób niebędących pracownikami do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika, na zasadach określonych w przepisach o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (art. 18 ust 1 pkt 4 ustawy).

Jest to działalność regulowana w rozumieniu ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz.  584 ze zm.; dalej: ustawa o swobodzie działalności). Aby ją wykonywać, APT musi spełnić szczególne warunki (art. 5 pkt 5 ustawy o swobodzie działalności) i być wpisana do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia. Zgodnie z art. 64 ustawy o swobodzie działalności jeżeli przepis innej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną w rozumieniu tej ustawy, przedsiębiorca może ją wykonywać, gdy spełnia szczególne warunki określone przepisami odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej, z zastrzeżeniem art. 75 (który mówi o zezwoleniach, koncesjach i licencjach). Wpis do rejestru takiej działalności podlega opłacie skarbowej, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Wpis na listę

Podmiot zamierzający wykonywać usługi lub świadczący je jako agencja zatrudnienia nie może:

- mieć zaległości z tytułu podatków, składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeśli musiał je opłacać,

- być karany za przestępstwa lub wykroczenia dotyczące prowadzenia agencji bez wymaganego wpisu do rejestru agencji zatrudnienia, pobierania dodatkowych opłat, dyskryminacji, niezawierania umowy z osobą kierowaną do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych,

- być podmiotem, w stosunku do którego otwarto likwidację lub ogłoszono upadłość.

Jawny rejestr agencji zatrudnienia prowadzi marszałek województwa właściwy dla siedziby podmiotu ubiegającego się o wpis i on umieszcza w nim APT na podstawie pisemnego wniosku. Składa go podmiot zamierzający prowadzić agencję zatrudnienia, podając m.in.: adres prowadzenia działalności, numer NIP, formę prawną. Szczegółowy wykaz danych do wniosku zawiera art. 18e ustawy, a jego wzór określa załącznik 1 do rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 30 lipca 2013 r. w sprawie działalności agencji zatrudnienia (DzU z 2013 r., poz. 899; dalej: rozporządzenie).

Razem z wnioskiem starający się składa oświadczenie, że dane zawarte w nim są kompletne i zgodne z prawdą oraz że zna i spełnia warunki prowadzenia agencji zatrudnienia odpowiednio w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej. Artykuł 18e ust. 2 ustawy podaje gotowe brzmienie takiego oświadczenia, a ust. 3 dane, które mają się w nim znaleźć. Do wglądu należy także przedstawić dowód opłaty za wydanie certyfikatu w wysokości 200 zł lub złożyć jego kopię.

Wniosek można złożyć także w postaci elektronicznej. Jednak musi on być opatrzony tzw. bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu (zgodnie z ustawą z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym, tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 262 ze zm.) albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP (ustawa z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1114 ze zm.).

Przed wpisem do rejestru marszałek może wezwać do dostarczenia dokumentów potwierdzających dane z wniosku lub sprawdzić podane w nim fakty (art. 18h ust. 1 ustawy). Marszałek może odmówić w drodze decyzji wpisu podmiotu do rejestru. Stanie się tak wtedy, gdy:

- podmiot nie spełnia któregokolwiek z warunków z art. 19 ustawy (warunki niezbędne do prowadzenia APT),

- podmiot został wykreślony z rejestru w przypadkach, o których mowa w art. 18m ust. 1 pkt 3 i 5-8 ustawy, w okresie 3 lat przed złożeniem wniosku o wpis patrz ramka,

- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy działalności gospodarczej objętej wpisem,

- podmiot założyła i prowadzi osoba fizyczna, która poprzednio naruszyła ustawę skutkującą wykreśleniem z rejestru w 3 latach poprzedzających złożenie wniosku.

Po wpisaniu do rejestru marszałek wydaje certyfikat uprawniający do świadczenia usług. Jego wzór zawiera załącznik 2 do rozporządzenia. Jest on bezterminowy, ale weryfikuje się go po każdym roku działalności. Marszałek wykreśli podmiot z rejestru, jeśli stwierdzi, że nie prowadzi on agencji zatrudnienia w dwóch kolejnych latach.

Ustawa ponad kodeksem

Działalność APT polega na zatrudnianiu pracowników tymczasowych i kierowaniu ich do pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Zasady takiego angażowania reguluje ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 360).

Pracodawca użytkownik nie jest pracodawcą w rozumieniu kodeksu pracy – pracownikowi skierowanemu przez APT wyznacza on zadania i kontroluje ich wykonanie. Sama APT jako pracodawca nie może być pracodawcą użytkownikiem w stosunku do pracowników pozostających z nim w stosunku pracy.

Choć jest tu mowa o stosunku pracy, prawo pracy stosuje się do pracownika i pracodawcy jedynie w zakresie nieuregulowanym odmiennie ustawą o zatrudnianiu pracowników tymczasowych i przepisami odrębnymi do APT, pracownika tymczasowego i pracodawcy użytkownika. Przykładowo chodzi o określenie pracy szczególnie niebezpiecznej oraz przeprowadzenie i terminy szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (które organizuje pracodawca użytkownik).

Do pracowników tymczasowych nie stosuje się jednak ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz.  192).

Ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych określa obszar ustaleń między APT a pracodawcą użytkownikiem, jakich należy dokonać przed zawarciem umowy oraz w czasie jej trwania. Chodzi np. o zakres prac, wynagrodzenie, miejsce pracy, kwalifikacje, wykorzystanie urlopu wypoczynkowego. O ustaleniach tych APT zawiadamia pracownika tymczasowego.

Na niej też ciąży obowiązek przetwarzania posiadanych danych osobowych zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 922). Musi także przestrzegać zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie czy ze względu na przynależność związkową osób, dla których poszukują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Chodzi więc o te same przepisy, które obowiązują przy umowie o pracę zawieranej na mocy kodeksu pracy.

APT nie może pobierać kwot innych, niż wskazuje art. 85 ust. 2 pkt 7 ustawy (koszty związane ze skierowaniem do pracy za granicą poniesione na: dojazd i powrót osoby skierowanej, wydanie wizy, badania lekarskie, tłumaczenia dokumentów) od osób, dla których poszukuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub którym udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia.

Zanim APT skieruje osobę do pracy za granicą albo do pracy tymczasowej do podmiotu działającego poza Polską, na piśmie informuje ją o kosztach, opłatach i innych należnościach, w tym związanych z kierowaniem do pracy oraz z jej podjęciem i wykonywaniem za granicą.

Autorka jest samodzielną księgową ds. kadr i płac, koordynatorem projektów w PKF Consult

Kiedy wykreślenie z rejestru

Marszałek może odmówić wpisu agencji zatrudnienia do rejestru, jeśli w ciągu trzech wcześniejszych lat została ona wykreślona, ponieważ:

- pisemny wniosek w tej sprawie złożył ten podmiot,

- przedsiębiorcę postawiono w stan likwidacji lub ogłoszono upadłość,

- wydano decyzję o zakazie prowadzenia działalności regulowanej przez przedsiębiorcę

- agencja nie prowadziła pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego i pracy tymczasowej w dwóch kolejnych latach, co stwierdzono na podstawie corocznej informacji,

- prowadzono APT bez wpisu do rejestru,