W związku z artykułem „Koronawirus: konflikty w galeriach handlowych a prawo" opublikowanym w Rzeczpospolitej 25 maja br. warto spojrzeć świeżym okiem na rozwiązywanie konfliktów w biznesie drogą mediacji. Mediacja, a w tym mediacja online, zawiera istotną cechę, wynikającą z prawa polskiego i Unii Europejskiej. Aneks do umowy zawarty drogą mediacji może mieć atrybuty tytułu wykonawczego, w przypadku jego naruszenia.
Po zakończeniu pandemii całą gospodarkę czeka tsunami niewykonanych kontraktów, wymagających aneksowania ze względu na działania siły wyższej lub zmianę stosunków. Jest to już dosadnie zauważone w sporach pomiędzy wynajmującymi i najemcami w galeriach sklepowych w całym kraju. Przepisy tzw. Tarczy, które miały zapobiec sporom, z wielu powodów nie spełniają swojej roli i lawina wzajemnych roszczeń i nieprzyjaznych działań pomiędzy stronami właśnie nabiera rozpędu.
Rozstrzygnięć tych konfliktów nie będzie można zobaczyć przez trudny do określenia czas. Uzyskanie dostępu do sądów, a nawet sądów polubownych, stało się niewspółmiernie utrudnione ze względu na zatory, które dzisiaj są nawet trudne do ocenienia. Gospodarka nie toleruje pustki, więc przedsiębiorcy będą musieli sobie radzić sami, najczęściej poprzez zawieranie kompromisowych porozumień. Ugody są jedynym szybkim rozwiązaniem konfliktów narosłych podczas pandemii. Ugody zawierane przy użyciu mediatora mogą być często jedynym rozsądnym rozwiązaniem, gdy konflikty i emocje z nimi związane sięgną zenitu. Aby jednak ugody nie były zawierane tylko pro forma, to kiedy strona sporu nie wykona swoich zobowiązań nawet uzgodnionych w ugodzie, prawo daje stronom instrument windykacyjny, który jest dostępny tylko gdy ugoda jest zawarta z udziałem mediatora(ki). Ten instrument pozwala uniknąć potrzeby przeprowadzenia procesu, aby zdobyć orzeczenie sądowe w celu zaspokojenia powstałego rzetelnego roszczenia.
Prawo polskie pozwala, aby wykonanie zobowiązań aneksowanego drogą mediacji kontraktu najmu (lub innego) mogło być kierowane do postępowania egzekucyjnego, i to prawie natychmiast po naruszeniu umowy. Aneks do umowy, jeżeli zostanie zawarty w wyniku przeprowadzonej mediacji, popartej protokołem mediatora, a następnie zatwierdzony przez sąd, bez procesu sądowego i bez kosztów, stanowi tytuł egzekucyjny, a może też stanowić tytuł wykonawczy, gotowy do użycia przez komornika.