Konstrukcja pożyczki partycypacyjnej sprawdza się przy finansowaniu przedsięwzięć o podwyższonym stopniu ryzyka, niemających szans na uzyskanie wsparcia z tradycyjnych źródeł finansowania, np. kredytów bankowych.

W przeciwieństwie do klasycznej pożyczki, gdzie wynagrodzenie za udostępnienie kapitału zasadniczo ustalane jest z góry i nie podlega zmianom (odsetki), w przypadku pożyczki partycypacyjnej pożyczkodawca przejmuje na siebie część ryzyka finansowego związanego z wykorzystaniem pożyczki przez pożyczkobiorcę. Inwestycyjny charakter pożyczki partycypacyjnej wiąże się z niższym wynagrodzeniem (lub nawet jego brakiem), gdy pożyczkobiorca wykazuje stratę. Pożyczkobiorca (spółka) otrzymuje korzyść w formie gwarancji niższych obciążeń w okresie, w którym inwestycja nie przynosi zysku, za cenę wyższego wynagrodzenia w przypadku wystąpienia takiego zysku.

W przypadku pożyczki partycypacyjnej pożyczkodawca angażuje się w zarządzanie finansowaną inwestycją, ponieważ maw tym bezpośredni interes ekonomiczny. Konstrukcja pożyczki partycypacyjnej znajduje zastosowanie w ramach finansowania typu „mezzanine", gdzie może podlegać modyfikacjom. Może np. dopuszczać opcję przejęcia przez inwestora udziałów/akcji w finansowanej spółce zamiast (lub obok) partycypacji w generowanym przez nią zysku.

—Marek Barowicz