Czy sądom dla firm grozi zapaść? Sędziowie odchodzą do innych zajęć

Sądy zajmujące się przedsiębiorcami w trudnej sytuacji są przeciążone i wymagają udrożnienia.

Publikacja: 28.02.2024 03:00

Czy sądom dla firm grozi zapaść? Sędziowie odchodzą do innych zajęć

Foto: Adobe Stock

Postępowania prowadzą sądy rejonowe, których sędziowie nie mają nieraz odpowiedniego doświadczenia ani możliwości rozwoju, i odchodzą do innych zajęć – to wnioski raportu Sekcji Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego Instytutu Allerhanda.

Niewydolność sądownictwa upadłościowo-restrukturyzacyjnego

Skutkiem niewydolności sądownictwa upadłościowo-restrukturyzacyjnego są kłopoty wielu przedsiębiorców i branż. Szczególnie groźny jest tzw. efekt zarażania. Przykładem są kłopoty branży budowlanej, kiedy problemy głównego wykonawcy prowadzą często do upadku firm podwykonawczych.

Sytuacja byłaby jeszcze gorsza, gdyby nie wprowadzono w czasie covidu uproszczonego postępowania polegającego na szybkim przedsądowym zawarciu porozumienia z wierzycielami, po którym można samodzielnie prowadzić firmę.

Bez reformy tego segmentu sądownictwa, w szczególności restrukturyzacji, w kolejnych latach sytuacja jeszcze się pogorszy i może dojść do zapaści – wskazują autorzy raportu.

W ciągu ostatnich ośmiu lat liczba spraw upadłościowych w Polsce wzrosła ponad dziesięciokrotnie, podobnie postępowań restrukturyzacyjnych, a liczba upadłości konsumenckich przekroczyła już 20 tys. rocznie. To one odciągają sędziów od restrukturyzacji lub upadłości przedsiębiorców.

Podział kompetencji między sądy rejonowe i okręgowe

Według autorów raportu prosty i stosunkowo tani może być podział kompetencji między sądy rejonowe i okręgowe. Proponują oni, aby 31 sądów rejonowych rozpoznających już te sprawy mogło skupić się na prostszych upadłościach konsumenckich oraz restrukturyzacjach i upadłościach mikroprzedsiębiorców (mniej niż dziesięciu pracowników i obroty do 2 mln euro). W gestii sądów okręgowych byłyby sprawy upadłościowe i restrukturyzacyjne małych, średnich i dużych przedsiębiorców. Te sądy okręgowe byłyby drugą instancją. Z kolei trzy sądy apelacyjne badałyby odwołania od orzeczeń SO. Wreszcie w SN można by wyodrębnić jednostkę, która rozpoznawałaby sprawy upadłościowe i restrukturyzacyjne, zwłaszcza pytania prawne.

Pozwoliłoby to na specjalizację sędziów i ułatwiło im awans zawodowy, więc zapobiegło odpływowi doświadczonej kadry.

– Wykształcenie sędziego sądu upadłościowo-restrukturyzacyjnego jest czasochłonne i drogie, wymaga przyswojenia nie tylko prawa, ale też mechanizmów ekonomii, rachunkowości, zarządzania i podatków. Naturalnie wymaga doświadczenia i stabilizacji pracy.

– Bez właściwej specjalizacji sędziów i przy ciągłej rotacji trudno sobie wyobrazić należyte kierowanie tymi sprawami i ich nadzorowanie – ocenia sędzia Janusz Płoch, przewodniczący wydziału ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych SR dla Krakowa-Śródmieścia.

Cezary Zalewski, sędzia gospodarczy, były szef warszawskiego sądu upadłościowego, poprawę efektywności postępowań upatruje nie w reformie struktury sądów, lecz zmianie procedury.

– Działanie sądów upadłościowych i restrukturyzacyjnych należałoby ograniczyć do spraw spornych, np. w postępowaniu o zatwierdzeniu układu sprawa trafiałaby do sądu restrukturyzacyjnego, tylko gdyby któryś z wierzycieli kwestionował zgodność z prawem zawartego układu przedsiębiorcy z wierzycielami – ocenia sędzia Zalewski.

Sprawnie funkcjonujące sądy to sprawa istotna, bo postępowanie restrukturyzacyjne, o ile przebiegnie pomyślnie dla przedsiębiorcy i jego wierzycieli, pozwala uniknąć upadłości. Dzięki temu firma może przetrwać, a w przyszłości się rozwijać.

Czytaj więcej

Mec. Paweł Kuglarz: Upadłości coraz więcej. Czas udrożnić sądy

Postępowania prowadzą sądy rejonowe, których sędziowie nie mają nieraz odpowiedniego doświadczenia ani możliwości rozwoju, i odchodzą do innych zajęć – to wnioski raportu Sekcji Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego Instytutu Allerhanda.

Niewydolność sądownictwa upadłościowo-restrukturyzacyjnego

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP