Przełomowe badania DNA zaprzeczają popularnej teorii. Chodzi o ewolucję Homo sapiens

Badanie, którego wyniki opublikowano 3 grudnia w czasopiśmie naukowym „Nature”, przeprowadzili genetycy populacyjni z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji oraz archeolog kognitywny z Uniwersytetu w Johannesburgu w RPA. Zespołem kierował Mattias Jakobsson, profesor genetyki na Uniwersytecie w Uppsali.

Południowa Afryka mogła odegrać znaczącą rolę w ewolucji Homo sapiens

Nowe badania wykazały, że ważne – a jednocześnie nierozpoznane wcześniej – zmiany genetyczne wspólne dla wszystkich starożytnych i współczesnych Homo sapiens, rozprzestrzeniły się w Afryce ponad 300 000 lat temu. Następnie ewolucja człowieka uległa regionalnym zmianom. Starożytni mieszkańcy południowej Afryki rozwinęli imponujący zestaw zmian genetycznych, w dużej mierze niezależnie od ludzi zamieszkujących inne części kontynentu. Proces ten trwał do ostatnich kilku tysiącleci.

Dowody na długotrwałą izolację prehistorycznej populacji południowej Afryki mogą świadczyć o dużym znaczeniu tego regionu w ewolucji Homo sapiens.

Nowe badania zaprzeczają jednocześnie jednej z popularnych teorii na temat miejsca pochodzenia naszego gatunku, według której Homo sapiens wyewoluował we wschodniej Afryce i rozprzestrzenił się na południe dopiero około 50 000 lat temu. Różnią się także od wyników wcześniejszych badań lingwistycznych, archeologicznych i niektórych wcześniejszych badań genetycznych. Tamte badania dowodziły, że współcześni mieszkańcy południowej Afryki z plemion Khoe i San są potomkami niegdyś szeroko rozprzestrzenionej populacji, zamieszkującej większą część południowej, wschodniej i północno-wschodniej Afryki.

Czytaj więcej

Nauka

Sztuczna inteligencja pomogła znaleźć ślady życia w skałach sprzed 3,3 miliarda lat

Sztuczna inteligencja pomogła znaleźć nie tylko dowody na istnienie życia w skałach liczących 3,3...

Największe badania starożytnego afrykańskiego DNA: Na czym polegały?

Naukowcy w najnowszych badaniach przeanalizowali DNA z kości i zębów 28 osób, które żyły na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki i sąsiednich krajów między 10 200 a 150 lat temu. Następnie porównali je z DNA:

Mieszkańcy południowej Afryki długi czas żyli w izolacji? Naukowcy znaleźli dowody

Porównanie DNA wykazało, że wiele starożytnych wariantów genów obecnych u mieszkańców południowej Afryki nie występuje w DNA starożytnych Homo sapiens w innych częściach Afryki ani u współczesnych ludzi, w tym u południowoafrykańskiego ludu San. To natomiast – zdaniem naukowców – oznacza, że mieszkańcy południowej Afryki przez bardzo długi czas żyli w izolacji.

Wśród wspomnianych wariantów genów są trzy charakterystyczne jedynie dla starożytnych mieszkańców południowej Afryki. Są one związane z ochroną przed promieniowaniem ultrafioletowym, chorobami skóry i pigmentacją skóry. Według naukowców przyczyny takiego stanu mogły być związane z warunkami życia w tej części kontynentu – suchymi, trawiastymi terenami z niewielką ochroną przed światłem słonecznym.

– Wydaje się, że ta grupa była genetycznie odrębna od co najmniej 200 000 lat. Dopiero stosunkowo niedawno, około 1400 lat temu, zauważyliśmy wyraźne ślady przepływu genów do tej grupy, kiedy DNA osobników z Afryki Wschodniej i Zachodniej zaczęło być widoczne u osobników z Afryki Południowej – przyznał Mattias Jakobsson cytowany w komunikacie Uniwersytetu w Uppsali.

Naukowcy znaleźli u starożytnych południowoafrykańskich społeczności 490 wariantów genetycznych charakterystycznych także dla współczesnego człowieka. Wśród nich przeważały geny związane z układem odpornościowym i funkcją nerek

Czytaj więcej

Archeologia

„Niesamowity poziom wyrafinowania”. Nowe odkrycie zmienia pogląd na historię ludzkości

Nowe odkrycie archeologiczne w Kenii naświetla kontekst rozwoju praprzodków człowieka. Według aut...

– Kiedy badamy wszystkie ludzkie odmiany genetyczne i szukamy zmian ewolucyjnych w linii Homo sapiens, ku naszemu zaskoczeniu odkrywamy, że jedną z najbardziej dramatycznych zmian jest adaptacja funkcji nerek. Adaptacja ta może być związana z charakterystycznym dla człowieka systemem zatrzymywania wody i chłodzenia ciała, który zapewnia nam wyjątkową wytrzymałość – wyjaśnił Jakobsson, którego cytuje komunikat Uniwersytetu w Johannesburgu.

Naukowcy odkryli ponadto, że ponad 40 proc. wariantów genetycznych charakterystycznych dla Homo sapiens, znalezionych u osobników z południowej Afryki, jest również związanych z neuronami odpowiedzialnymi za rozwój mózgu i cechy poznawcze, a więc sposób, w jaki dzisiaj ludzki mózg przetwarza informacje.

Badania genomów z południowej Afryki: Naukowcy dokonali zaskakującego odkrycia dotyczącego narzędzi

Naukowcy prowadzący badania dokonali jeszcze jednego interesującego odkrycia. Duża część analizowanych szczątków mieszkańców południowej Afryki znaleziona została w schronisku Matjes River Rock Shelter, ochronnej formacji skalnej na południowym wybrzeżu Afryki.