„Niesamowity poziom wyrafinowania”. Nowe odkrycie zmienia pogląd na historię ludzkości

Nowa publikacja to efekt 10 lat pracy międzynarodowego zespołu, który badał stanowisko archeologiczne Namorotukunan w Kenii. Głównym autorem badania jest prof. David Braun z Uniwersytetu George'a Washingtona w Stanach Zjednoczonych. Wyniki badania ukazały się 4 listopada w czasopiśmie „Nature Communications”.

Co odkryto na stanowisku archeologicznym Namorotukunan?

Zespół archeologów badał przez 10 lat stanowisko zlokalizowane w kenijskiej formacji Koobi Fora (dystrykt Marsabit). Miejsce to było do tej pory dość słabo badane m.in. ze względu na występujący proces erozji. Jak wyjaśniają autorzy badania, Namorotukunan to tzw. stanowisko olduwajskie, ocenione jako starsze niż 2,6 mln lat. Mowa o znalezisku zawierającym szczątki (m.in. narzędzia kamienne) przypisane kulturze olduwajskiej (paleolit). Nazwa wywodzi się od wąwozu Olduvai zlokalizowanego w Tanzanii, a słynnego ze względu na cenne znaleziska antropologiczne i archeologiczne.

W ciągu 10 lat badań w trzech odrębnych warstwach geologicznych odnaleziono łącznie ok. 1300 fragmentów narzędzi kamiennych. Znalezisko obejmuje kamienne odłupki, rdzenie i kamienie młotkowe. Według autorów badania narzędzia te wytworzono tzw. technologią olduwajską. Kamienie do wytwarzania narzędzi zbierano prawdopodobnie z koryt rzek. Narzędzia powstawały poprzez rozbijanie jednego rdzenia kamiennego o drugi, w celu uzyskania ostrych odłupków.

Czytaj więcej

Archeologia

„Nowy obraz przeszłości”. AI pomogła odkryć zagadkę zmian w dawnej Europie

Pierwotni ludzie w znaczący sposób wpływali na europejskie krajobrazy już w późnym plejstocenie,...

„Niesamowity poziom wyrafinowania” produkcji narzędzi

Precyzyjna analiza narzędzi pokazała w nowym świetle umiejętności wczesnych hominidów. Według autorów badania przodkowie współczesnego człowieka obrabiali narzędzia z niezwykłą precyzją. Jak pokazuje analiza znaleziska, kamienie dobierano precyzyjnie, biorąc pod uwagę jakość i trwałość materiału.

Jeden z autorów badania dr Dan Palcu Rolier mówi o „niesamowitym poziomie wyrafinowania”. „Ci ludzie byli niezwykle bystrymi geologami. Wiedzieli, jak znaleźć najlepsze surowce, a te kamienne narzędzia są wyjątkowe. W zasadzie niektórymi z nich możemy sobie skaleczyć palce” – wyjaśnia ekspert.

Technologia przekazywana przez tysiące pokoleń

Kluczowy wniosek z analizy nie dotyczy jednak precyzji technologii, a jej ciągłości w czasie. Według autorów publikacji ludzie żyjący ok. 2,75 mln lat temu obrabiali i używali kamiennych narzędzi nieprzerwanie. Mowa o okresie ok. 300 tys. lat. W tym czasie technologia obróbki ewoluowała, ale badacze podkreślają „długą ciągłość zachowań” i „stabilność technologiczną”. Do tej pory uważano, że użycie narzędzi na tym etapie ewolucji człowieka było losowe i sporadyczne. Zakładano również, że ciągłe używanie narzędzi pojawiło się dużo później, w okresie pomiędzy 2,4 mln a 2,2 mln lat temu.

Czytaj więcej

Archeologia

Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka. Naukowcy porównali czaszki małp człekokształtnych

Najnowsze badania dowodzą, że ludzie ewoluowali najszybciej spośród wszystkich małp człekokształt...

„Myśleliśmy, że używanie narzędzi mogło być chwilowym zjawiskiem, które potem zanikło. Kiedy widzimy 300 tys. lat tego samego zjawiska, to po prostu niemożliwe” – wyjaśnia na łamach BBC prof. David Braun z Uniwersytetu George'a Washingtona. Braun, który kierował pracami zespołu, podkreśla, że nowe badanie zmieni myślenie o procesie używania narzędzi przez przodków ludzi.

Pierwotne narzędzia kamienne adaptacją do zmian klimatu?

Eksperci komentujący publikację zwracają uwagę na inny, ważny aspekt. Ciągłość produkcji narzędzi mogła pomóc ludziom przystosować się do ówczesnych zmian klimatu. W badanym okresie następowały gwałtowne zmiany środowiska, w tym m.in. osuszanie się mokradeł, pożary i susze. Powstawało więcej terenów półpustynnych i trawiastych.