Reklama

Paulina Szewioła: TK czyli organ pomocny politykom, dla obywateli bezużyteczny

Od bardzo dawna, w kontekście funkcjonowania TK, pytanie brzmi nie jak orzeknie, ale czy w ogóle dojdzie do rozstrzygnięcia. Dzieje się tak nawet w sprawach, które nie mają podtekstu politycznego.

Publikacja: 04.12.2025 13:21

Siedziba Trybunału Konstytucyjnego w Warszawie

Siedziba Trybunału Konstytucyjnego w Warszawie

Foto: PAP/Rafał Guz

Podobnie było w ubiegły wtorek. Wówczas miało nastąpić publiczne ogłoszenie orzeczenia w kwestii prawa do ponownego przeliczenia emerytury. Tak się nie stało. TK odroczył wydanie orzeczenia (po raz kolejny), tym razem bezterminowo.

Sprawa, którą zajmował się Trybunał, jest co prawda skomplikowana, ale z politycznego punktu widzenia absolutnie neutralna. 

Skarga konstytucyjna powstała na kanwie przypadku kobiety, która urodziła się 24 grudnia 1951 r. Decyzją z 2 marca 2012 r. ZUS przyznał jej emeryturę, której wysokość była ustalona na dwóch podstawach tj. w oparciu o art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (55 proc.) i art. 26 (45 proc.).

Po uzyskaniu prawa do świadczenia kobieta jeszcze jakiś czas była aktywna zawodowo i odprowadzała składki do ZUS. Po tym czasie wystąpiła o przeliczenie emerytury, które nastąpiło na podstawie art. 108 ustawy emerytalnej. Jednak ubezpieczona wolała, aby stało się to w oparciu o art. 111, który jest dla niej korzystniejszy. ZUS się jednak nie zgodził, a sądy utrzymały w mocy decyzję ZUS.

Reklama
Reklama

W efekcie kobieta złożyła do TK skargę konstytucyjną. Zarzuciła w niej niezgodność art. 183 ust. 6 ustawy emerytalnej z konstytucją, albowiem, jej zdaniem, pozbawia ona obywateli pobierających tzw. emerytury mieszane możliwości korzystniejszego przeliczenia emerytury z uwzględnieniem dalszej pracy.

Przepis ten daje bowiem prawo do zastosowania tylko art. 108, który zakłada wyłącznie przeliczenie składek. Wyklucza tym samym użycie korzystniejszego art. 111, który pozwala na ponowne przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia. Co, zdaniem kobiety, narusza konstytucję. Doprowadza bowiem do sytuacji, w której osoby młodsze, z mniejszym stażem i niższymi zarobkami uzyskują świadczenia wyższe niż starsi ubezpieczeni, z dłuższym stażem i wyższym wynagrodzeniem.

Czytaj więcej

SN rozstrzygnie kto otrzyma wynagrodzenie po śmierci sędziego

Gdzie w tej sprawie kontrowersja? Wątek polityczny? Ja ich nie widzę. Nawet jeżeli obecny rząd zdecydował o niepublikowaniu wyroków TK, to jednak od czasu do czasu się nimi sugeruje. Tak było w przypadku tzw. czerwcowych emerytów z lat 2009–2019. TK pod koniec 2023 r. uznał, że przepisy nowelizacji obowiązującej od 2021 r., która korzystnie uregulowała kwestie ustalania wysokości emerytury w tym miesiącu (podobnie jak w innych terminach), ale pominęła wspominane roczniki, jest niezgodna z ustawą zasadniczą. Rząd wziął się za załatwienie tej kwestii – oczywiście nie wspominając nic, że czyni to w związku z wyrokiem TK. Efekt? Już 1 stycznia 2026 r. ZUS z urzędu przeliczy wysokość emerytur przyznanych lub przeliczonych w czerwcu w latach 2009–2019. Cały czas procedowany jest też projekt dotyczący emerytów wcześniejszych, którym pomniejszono kapitał do emerytury powszechnej o kwoty wcześniej pobranych świadczeń. W tej sprawie również wypowiadał się TK (tym razem w 2024 r.), uznając regulacje za niezgodne z konstytucją. I chociaż w uzasadnieniu projektu również nie ma ani jednej wzmianki, że realizuje on wyrok TK, to można uznać, że swoim orzeczeniem TK chociaż zwrócił uwagę na problem do rozwiązania.

Czytaj więcej

Czerwcowi emeryci doczekali się zmian. Rząd przyjął ważne dla nich przepisy

Sędziom Trybunału Konstytucyjnego najwidoczniej się jednak znudziło to sygnalizowanie. Pozostaje zatem pytanie: czy warto w ogóle śledzić, co dzieje się w TK, który pod kątem obywatela stała się niemal całkowicie bezużyteczna. Chociaż jako rekwizyt w politycznych przepychankach sprawdza się nadal całkiem dobrze.

Opinie Prawne
Mariusz Brunka, Arseniusz Finster: Starostowie z bezpośredniego wyboru?
Opinie Prawne
Tomasz Zalewski: Włoska lekcja cyberbezpieczeństwa
Opinie Prawne
Paweł Rochowicz: AI bywa mądra, ale niedyskretna
Opinie Prawne
Katarzyna Wójcik: Nie podstawiajmy nogi przyszłym rozwodnikom
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Opinie Prawne
Ziemowit Bagłajewski: Kto naprawdę zyska na ustawie frankowej?
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama