Aktualizacja: 08.10.2014 03:00 Publikacja: 08.10.2014 03:00
Foto: Rzeczpospolita, Tomasz Wawer
Do przypisania odpowiedzialności przewidzianej w art. 292 i art. 480 kodeksu spółek handlowych konieczne jest wykazanie, że:
- ?zobowiązany brał udział w tworzeniu spółki;
- ?przez swoje zachowanie (działanie bądź zaniechanie) zobowiązany wyrządził spółce szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.;
- ?zachodzi adekwatny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. pomiędzy zachowaniem zobowiązanego a szkodą;
- ?zachowanie zobowiązanego było sprzeczne z prawem;
- ?zachowanie zobowiązanego było zawinione.
Warto zauważyć, że w przeciwieństwie do odpowiedzialności ponoszonej przez członków zarządu na podstawie art. 293 k.s.h., to na spółce będącej powodem ciąży obowiązek udowodnienia ww. przesłanek odpowiedzialności z winą włącznie.
Co do kręgu podmiotów objętych dyspozycją art. 292 i 480 k.s.h. pojawiły się spory, czy biorącym udział ?w tworzeniu spółki jest każdy, kto uczestniczył w jakimkolwiek charakterze w procedurach związanych ?z powołaniem spółki. Czyli, czy chodzi tylko o wspólników (ich pełnomocników) i członków organów spółki, czy może także o notariuszy, doradców prawnych, pośredników. Większość prawników opowiada się za tym drugim stanowiskiem. Wskazuje się, że osoby, które uczestniczyły w procesie utworzenia spółki jako osoby trzecie, np. jako radcy prawni czy biegli, odpowiadają na podstawie tych stosunków prawnych, które stanowiły podstawę ich udziału ?w procesie utworzenia spółki. Zatem należy uznać, że osoby trzecie nie odpowiadają na podstawie art. 292 ?i 480 k.s.h., tylko ponoszą odpowiedzialność kontraktową określoną ?w art. 471 k.c. albo deliktową przewidzianą w art. 415 k.c.
Przykładowo, jeżeli wspólnicy zatrudnili biegłego, a ten przeszacował przedmiot aportu, spółka powinna dochodzić od biegłego odszkodowania za nienależyte wykonanie obowiązków biegłego na podstawie art. 471 k.c., a nie na podstawie art. 292 k.s.h.
Należy wskazać, że w celu pociągnięcia do odpowiedzialności wspólnika lub członka zarządu za szkodę wyrządzoną spółce konieczne jest udowodnienie, że jego postępowanie było bezprawne i sprzeczne z konkretnym przepisem (nie wystarczy ogólny zarzut sprzeczności określonego zachowania z przepisami prawa). Dodatkowo wskazuje się, że odpowiedzialność przewidziana na zasadach art. 292 i art. 480 k.s.h. jest ponoszona niezależnie od tego, czy spółka została zarejestrowana, czy też nie.
W przypadku spółki akcyjnej czyny niedozwolone, których popełnienie skutkuje odpowiedzialnością wobec spółki, zostały wymienione ?w art. 480 § 2 k.s.h. Zgodnie z ww. przepisem odpowiedzialnością wobec spółki skutkuje:
- ?zamieszczenie lub współdziałanie w zamieszczeniu w statucie, sprawozdaniach, opiniach, ogłoszeniach i zapisach fałszywych danych lub
- ?pominięcie lub współdziałał w pominięciu w ww. dokumentach danych istotnych dla powstania spółki, w szczególności dotyczących wkładów niepieniężnych, nabycia mienia oraz przyznania akcjonariuszom lub innym osobom wynagrodzenia lub szczególnych korzyści, albo
- ?współdziałał w czynnościach prowadzących do zarejestrowania spółki na podstawie dokumentu zawierającego fałszywe dane.
Należy zaznaczyć, że powyższe wyliczenie ma charakter jedynie przykładowy. Ponadto nie ma przeciwwskazań, aby zapisy omawianego przepisu stosować odpowiednio do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jak wskazaliśmy, odpowiedzialność na podstawie art. 292 i 480 k.s.h. opiera się na zasadzie winy. Teza ta znajduje potwierdzenie w orzecznictwie. W myśl bowiem wyroku Sądu Najwyższego z 14 listopada 2001 r. ?(II CKN 459/99) „Odpowiedzialność osób biorących udział w tworzeniu spółki za szkodę wyrządzoną spółce opiera się na zasadzie winy i ma charakter odpowiedzialności odszkodowawczej o charakterze deliktowym. W związku z tym strona powodowa, domagając się odszkodowania powinna – zgodnie z art. 6 k.c. – wykazać istnienie wszystkich przesłanek, ?w tym także związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zawinionym zachowaniem biorącego udział w tworzeniu spółki, polegającym na zachowaniu sprzecznym z prawem, przy czym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynika szkoda (art. 361 § 1 k.c.)".
Warto odnotować, że zgodnie ?z orzecznictwem wina wspólnika może polegać na samym zawarciu umowy spółki. W myśl wyroku Sądu Najwyższego z 9 sierpnia 2001 r. (II CKN 111/99): „Skoro przy zawieraniu umowy spółki działają wspólnicy, ?a istnienie umowy spółki jest jednym z warunków zawiązania się spółki ?z o.o., a następnie – jej zarejestrowania (art. 160 pkt 1, art. 167 pkt 1 k.h.), to porozumienie się wspólników co do podjęcia samego aktu zawarcia umowy spółki jest udziałem w tworzeniu spółki. Wspólnik może zatem mieć winę w samym zawarciu umowy spółki. Jednakże dla przyjęcia odpowiedzialności wspólnika wobec spółki na podstawie art. 291 k.h. nie wystarcza wykazanie, że niedopuszczalne było zawarcie umowy spółki. Samo utworzenie spółki nie stanowi bowiem szkody spółki, lecz jest jednym z dwóch zdarzeń (powstanie spółki, powstanie szkody), których traktowanie rozłączne i przy zachowaniu porządku następowania po sobie jest istotnym składnikiem instytucji szkody przewidzianej w art. 361 § 2 k.c., jak i warunkuje możność zastosowania konstrukcji odpowiedzialności za szkodę wobec spółki – art. 291 k.h.".
Ze względów praktycznych, należy wskazać, że poniesienie konsekwencji przewidzianych w kodeksie spółek handlowych przez pracowników zatrudnionych w spółce handlowej i pełniących jednocześnie funkcje w jej zarządzie za działania naruszające interesy spółki nie wyklucza pociągnięcia ich do odpowiedzialności za te same zachowania na podstawie przepisów kodeksu pracy (wyrok SN z 25 maja 2000 r., I PKN 655/99).
Aby uniknąć przedawnienia, należy pamiętać o art. 297 i art. 488 k.s.h., zgodnie z którymi roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się ?z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
- Michał Szczodry, aplikant radcowski
- Łukasz Bernatowicz, radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych ?& Doradców Podatkowych Bernatowicz Komorniczak i Mazur sp.p.
WNIOSEK: Omawiana regulacja chroni integralność majątku spółki kapitałowej w szczególnie ważnym dla jej funkcjonowania okresie, czyli w czasie procesu jej powstawania.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Do przypisania odpowiedzialności przewidzianej w art. 292 i art. 480 kodeksu spółek handlowych konieczne jest wykazanie, że:
- ?zobowiązany brał udział w tworzeniu spółki;
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał rozporządzenie, które zakazuje krzyży w urzędzie, a urzędnikom eksponowania symboli religijnych na biurkach.
Dostosowanie miejsc pracy do nowych wymogów BHP to dla pracodawcy wyzwanie, zwłaszcza gdy wykonujemy obowiązki w domu. A w przypadku pracujących hybrydowo – być może podwójny koszt.
Aktywni zawodowo rodzice dostaną od państwa 1,5 tys. zł miesięcznie.
Obecność dodatkowych osób przy sporządzaniu testamentu ustnego nie pozbawia go mocy.
Od 2018 r. Tomasz Szmydt brał udział w 37 sprawach dotyczących informacji niejawnych i poświadczeń bezpieczeństwa – tłumaczy sędzia Ewa Marcinkowska, która orzeka w Wydziale II WSA w Warszawie.
Utworzenie nowej spółki wyłącznie po to, by uniknąć egzekucji może stanowić przestępstwo z art. 301 kodeksu karnego. Kto wówczas poniesie odpowiedzialność karną i jakie przesłanki muszą zostać spełnione? Czy dotyczy to także podziału lub przekształcenia przedsiębiorcy?
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, (Sp. z o.o.) których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, z początkiem kwietnia weszły w okres sprawozdawczy, który potrwa do końca czerwca. W tym czasie, wspólnicy powinni wykazać się aktywnością w zasięgnięciu informacji o stanie spółki.
Państwowe firmy zamiast służyć lokalnej społeczności, zaspokajają potrzeby władzy. Najwyższy czas, by nowy rząd spełnił zapowiedzi i oczyścił je z korupcji.
Do niedawna wydawało się oczywiste, że w przypadku połączenia bezemisyjnego nie można określić przychodu spółki przejmującej. Ostatnie interpretacje wskazują jednak, że fiskus zmienił zdanie w tej sprawie.
Choć mija półtora roku od uchwalenia prawa grup spółek, wciąż trwa żywa dyskusja, czy należy regulacje te ulepszać, czy pisać nowe.
Pandemia i lockdowny przyspieszyły proces „elektronizacji” prawa spółek w Polsce. Wspólnicy spółki z o.o. mogą już brać udział w zgromadzeniu wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, ale pod pewnymi warunkami.
Zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może, na podstawie uchwały, umocować członka zarządu spółki do zawarcia umowy z innym członkiem zarządu. Powołanie do reprezentacji spółki pełnomocnika w osobie innego członka zarządu nie stanowi podstawy do stwierdzenia nieważności czynności prawnej, dokonanej z jego udziałem.
Dostępne od września 2023 r. transgraniczne przekształcenie spółek pozwala polskiej spółce na zmianę formy prawnej z jednoczesnym przeniesieniem siedziby do innego kraju Unii Europejskiej. Może ono umocnić pozycję przedsiębiorcy na arenie międzynarodowej.
Federacja Rosyjska nie planuje obecnie zajęcia Charkowa - zadeklarował prezydent Rosji Władimir Putin. Odniósł się też do nadchodzącej konferencji pokojowej ws. Ukrainy, która ma odbyć się w Szwajcarii oraz do negocjacji Rosji z Ukrainą.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W nocy z 16 na 17 maja kilkadziesiąt ukraińskich dronów miało atakować okupowanych przez Rosjan Sewastopol.
Marihuana miałaby zostać przeklasyfikowana z grupy ciężkich narkotyków do grupy uważanej za narkotyki o niskim potencjale uzależniania. Otworzyłoby to duże możliwości inwestycyjne i badawcze.
Kraje G7 wsparły unijną inicjatywę wykorzystania dochodów z zamrożonych aktywów Rosji na zakupy broni dla Ukrainy. Międzynarodowy Fundusz Walutowy stanął po stronie rosyjskiego agresora. Podaje mętny powód.
W poniedziałek lekarze mają zdecydować czy premier Słowacji, Robert Fico, może zostać przetransportowany do szpitala w Bratysławie,
Trwający ponad rok spór znalazł szczęśliwe (dla klientów) zakończenie. Produkty Haribo wrócą do sklepów Lidla.
Dzisiaj w Zakopanem "okrągły stół" w sprawie transportu do Morskiego Oka. Na spotkaniu pojawi się minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. - Problem jest medialny. Nie ma pełnej zgody społecznej, co możemy rozumieć i o tym będziemy dyskutować. Natomiast nie zgodziłbym się, że jest to jakiś problem nie do rozwiązania - komentował kwestie transportu do Morskiego Oka dla RMF FM Andrzej Skupień, starosta tatrzański.
Prokuratura Okręgowa w Łodzi będzie prowadzić śledztwo w sprawie ukrywania akt nadzoru nad postępowaniem w sprawie ojca byłego ministra sprawiedliwości ujawnionych podczas przeszukania domu Zbigniewa Ziobry.
Dostęp do zeroemisyjnej energii jest kluczowy dla konkurencyjności i bezpieczeństwa kraju. Dlatego Polska nie powinna dłużej zwlekać z realizacją programu energetyki jądrowej – to główna myśl czwartej edycji Nuclearconference.pl, która odbyła się w Warszawie.
Paul McCartney niedawno powiększył swój majątek o 50 milionów funtów. W związku z tym według szacunków gazety „Sunday Times” były Beatles jest pierwszym muzykiem w Wielkiej Brytanii, którego majątek przekracza miliard funtów (1,17 miliarda euro).
Volkswagen przestanie używać niedawno wprowadzonego oznaczenia GTX, które zostało użyte w bardziej sportowych wersjach elektryków. Teraz wrócą słynne odmiany GTI oraz R.
Biuro naczelnego lekarza sądowego amerykańskiego stanu Massachusetts potwierdziło, że 14-letni Harris Wolobah, który we wrześniu ubiegłego roku zmarł na zawał serca, doznał zatrzymania krążenia i oddechu po spożyciu chipsa zawierającego duże stężenie związku występującego w ostrych papryczkach – podaje CNN.
Dwóch braci, którzy studiowali w Massachusetts Institute of Technology, zostało aresztowanych i postawiono im zarzut przeprowadzenia wyrafinowanej kradzieży kryptowaluty o wartości 25 milionów dolarów.
Amerykańska prokuratura ogłosiła, że aresztowano Amerykankę i Ukraińca, którzy mieli pomagać pracownikom branży IT związanymi z Koreą Północną udawać Amerykanów, by mogli oni zatrudniać się do zdalnej pracy w setkach amerykańskich firm.
Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zwróciło się do premiera Donalda Tuska o uchylenie w całości rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.
Szef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Estonii Lauri Läänemets wezwał Estoński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego do uznania patriarchy Cyryla za heretyka i zerwania więzi z Moskwą.
Lotnisko Chopina w kwietniu odprawiło 1,59 miliona pasażerów. To o 8,6 procent więcej niż w rekordowym do tej pory kwietniu 2019 roku. Najwięcej, bo 62,8 tysiąca osób, przez lotniskowe bramki przeszło tuż przed majówką, 26 kwietnia.
Odnaleziono mężczyznę, który ponad 25 lat temu zaginął w Algierii. Jak ustaliła policja, przetrzymywany był w piwnicy u swojego sąsiada. Jego bliscy mieszkali zaledwie 200 metrów od miejsca, w którym był więziony – podaje brytyjski dziennik "The Telegraph.
Przygotując się do MET Gali, Jessica Biel zdradziła swój trik urodowy, pozwalający jej uzyskać promienną cerę i nieskazitelny wygląd: wieczorem przed galą przez pół godziny kąpała się w soli Epsom. Jak działa taka kuracja?
Gdy z ataku krokodyla ratuje kaskader w filmie akcji, można liczyć na Oscara za efekty specjalne. Gdy dzieje się to w prawdziwym życiu, o wyróżnieniu za odwagę decyduje sam król Wielkiej Brytanii. Kto dostąpi tego zaszczytu?
Mężczyzna, który próbował podpalić synagogę w Rouen we Francji został zabity przez policję.
Kolejny kraj, któremu Gazprom odciął dostawy gazu w 2022 roku pomimo ważnej umowy, pozywa Rosjan o odszkodowanie. Bułgarska państwowa spółka Bulgargaz żąda 400 mln euro.
Globalna firma zajmująca się projektowaniem i inżynierią stała się celem oszustwa typu deepfake, w wyniku, którego jeden z jej pracowników w Hongkongu wypłacił oszustom 25 milionów dolarów w „tajnej transakcji”.
- Tutaj chodzi po prostu o zwykłe uporządkowanie sytuacji. Mieliśmy mnóstwo pytań dotyczących tego, gdzie jest miejsce na eksponowanie symboli religijnych - mówił na konferencji prasowej prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski, odnosząc się do zarządzenia, które podpisał.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
