Aktualizacja: 06.04.2017 03:00 Publikacja: 06.04.2017 03:00
Foto: 123RF
Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2016 r. (III PK 30/16).
Pracownica domagała się zasądzenia od pozwanej spółki:
- 17 171,10 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę,
- 11 447,40 zł odprawy w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika oraz
- 13 538,46 zł zaległego wynagrodzenia za pracę.
Sąd rejonowy uwzględnił powództwo co do odszkodowania oraz odprawy. Ustalono, że powódka była zatrudniona od 1 lutego 2008 r. do 31 stycznia 2011 r. na podstawie umowy o pracę. Zgodnie z umową przysługiwało jej wynagrodzenie w wysokości 1126 zł netto, a dodatkowo miała możliwość otrzymania od pracodawcy „premii uznaniowej". W trakcie zatrudnienia otrzymywała wynagrodzenie powiększone o kwoty „premii uznaniowej". Po 31 stycznia 2011 r. powódka nadal świadczyła pracę na dotychczasowych zasadach, chociaż strony nie podpisały kolejnej umowy o pracę. 4 kwietnia 2013 r. pracodawca złożył jej ustne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Następnie 10 kwietnia 2013 r. za pośrednictwem poczty otrzymała pismo „rozwiązujące umowę o pracę zawartą w dniu 31 stycznia 2011 r. na czas nieokreślony" z różnych przyczyn. W okresie wypowiedzenia pracodawca zwolnił pracownicę z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Wysokość miesięcznego wynagrodzenia urlopowego powódki pracodawca określił na kwotę 5723,70 zł, z czego kwota 4123,70 zł stanowiła „premię uznaniową".
Według sądu, umowa o pracę zawarta 1 lutego 2011 r. w sposób dorozumiany miała charakter bezterminowy. To oznacza, że jej ustne wypowiedzenie dokonane przez pozwanego pracodawcę wywołało skutek prawny w postaci rozwiązania stosunku pracy z upływem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Ta czynność była wprawdzie skuteczna, ale naruszała przepisy prawa pracy (zwłaszcza art. 30 § 3 k.p.).
Ponadto, skoro pracodawca w oświadczeniu rozwiązującym umowę nie podał żadnej skonkretyzowanej przyczyny, która by uzasadniała wypowiedzenie, to w świetle unormowań ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1474), pracownicy należała się odprawa pieniężna, ponieważ pracodawca zatrudniał ponad 20 pracowników. Zasadność roszczenia o odprawę wynikała z ustalenia, że spółka wypowiedziała umowę o pracę z przyczyn, które nie dotyczyły pracownicy. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę, które zostało złożone w realiach sprawy, w istocie nie zawierało żadnej konkretnej przyczyny wypowiedzenia i w tej sytuacji należało je zakwalifikować jako czynność „motywowaną przyczynami niedotyczącymi pracownika".
W odniesieniu do wyrównania wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, sąd stwierdził, że wypłacane pracownicy nadwyżki ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia (wynoszącego 1600 zł brutto) były „premią o charakterze ściśle uznaniowym", a nie obligatoryjnym i stałym składnikiem wynagrodzenia za pracę. Wypłacenie spornej premii zależało od uznania pracodawcy. Z tego, że wypłaty były regularne, a pracownica to świadczenie przyjmowała, nie można wnioskować, że nabyła ona roszczenie o jego wypłatę.
Od wyroku sądu pierwszej instancji obie strony wniosły apelacje.
Sąd okręgowy oddalił obie apelacje. Sąd drugiej instancji podtrzymał ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji i uznał je za własne, a ponadto stwierdził, iż wywód prawny sądu rejonowego także jest prawidłowy. Ponadto zdaniem SO „premia" nie mogła być zakwalifikowana jako „wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika" w rozumieniu art. 81 § 1 k.p., a właśnie ten przepis stanowił podstawę roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za czas nieświadczenia pracy w okresie wypowiedzenia.
Od wyroku SO była pracownica wniosła skargę kasacyjną. Zaskarżyła to orzeczenie w zakresie oddalenia jej apelacji i zarzuciła m.in. naruszenie:
1) art. 78 § 2 k.p. przez jego niezastosowanie, „co doprowadziło do uznania, że powódce przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w minimalnej wysokości, a resztę wynagrodzenia stanowił fakultatywny składnik określony jako premia uznaniowa",
2) art. 81 § 1 k.p. przez jego błędną wykładnię „polegającą na przyjęciu, iż przepis ten zawiera w sobie sytuację, w której pracodawca zwalnia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia i w związku z tym wynagrodzenie za czas nieświadczenia pracy przysługuje w wysokości przewidzianej w tym przepisie.
Wyrokiem z 5 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy uchylił wyrok SO i przekazał sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania.
Grzegorz Trejgel, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.
Sąd Najwyższy wskazał na błędną kwalifikację przez sądy niższych instancji „premii uznaniowej". Zgodnie z art. 105 k.p. nagrody i wyróżnienia mogą być przyznawane pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu pracy. Jeśli zatem chodzi o sposób określenia relacji zachodzących między wynagrodzeniem za pracę a nagrodą z art. 105 k.p., to wynagrodzenie należy się pracownikowi za zwykłe (normalne) wykonywanie obowiązków pracowniczych, natomiast nagrody są świadczeniami wyjątkowymi, które mogą być przyznawane za to, co wykracza poza katalog czynności, do których pracownik zobowiązał się nawiązując stosunek pracy – a więc za to, co przekracza jego (zwyczajne) obowiązki. Ze swej istoty nagrody nie mogą więc dotyczyć wszystkich albo większej liczby pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy. Z tego powodu powszechnie stosowana praktyka odbiegająca od reguły wyrażonej w art. 105 k.p., polegająca na szerokim stosowaniu nagród, nagród „uznaniowych", czy „premii uznaniowych" nie powinna być aprobowana (tak uchwała SN z 27 marca 2007 r., II PZP 3/07). Taka praktyka stanowi bowiem odstępstwo od zasady, że za pracę (zwłaszcza wykonaną) należy się wynagrodzenie, a nie świadczenie pozostawione swobodnemu uznaniu pracodawcy, co powoduje poddanie pracownika jego arbitralnej woli.
Z tej przyczyny sporne w sprawie świadczenie określone mianem „premia uznaniowa", które pozwany pracodawca regularnie wypłacał po 31 stycznia 2011 r., było składnikiem należnego wynagrodzenia za pracę.
Ponadto Sąd Najwyższy wskazał, że zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy miało miejsce w stanie prawnym, który obowiązywał, zanim wszedł w życie art. 362 k.p. W związku z tym wyrażono pogląd, że zwolnienie przez pracodawcę bez podstawy ustawowej pracownika z obowiązku świadczenia pracy za wynagrodzeniem jest czynnością jednostronną oraz bezprawną, ale ma charakter zobowiązujący, a więc stanowi podstawę do wypłaty wynagrodzenia (co odróżnia takie zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy od przestoju z art. 81 § 1 k.p.). Na tej podstawie można zatem sformułować tezę, że za okres zwolnienia pracownika bez jego zgody i podstawy ustawowej przez pracodawcę z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (przed wejściem w życie art. 362 k.p.), pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie urlopowe.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt okoliczności faktycznych ustalonych w rozpoznawanej sprawie, trzeba stwierdzić, że w okresie zwolnienia powódki (bez jej zgody) z obowiązku świadczenia pracy, dokonanego na mocy jednostronnej decyzji pozwanej spółki, byłej pracownicy należało się wynagrodzenie obliczone według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2016 r. (III PK 30/16).
Pracownica domagała się zasądzenia od pozwanej spółki:
Podatnik, który zgłasza darowiznę do opodatkowania musi umieć wykazać, że miała ona rzeczywiście miejsce. Zwłaszcza, gdy taki zabieg ma być argumentem w ewentualnym postępowaniu o nieujawnione źródła przychodu.
Resort edukacji przedstawił projektowane zmiany w sposobie organizowania lekcji religii i etyki w szkołach i przedszkolach. Chodzi o racjonalne wykorzystanie kadry pedagogicznej i czasu na realizację tych zajęć. Rozporządzenie ma obowiązywać już od września.
Polecenie odwołania z delegacji do Prokuratury Krajowej łącznie 144 prokuratorów nie zostało wykonane - przyznał minister sprawiedliwości, Adam Bodnar.
Ułatwienia będą przedłużone o ponad rok. Rząd podjął także decyzję o przedłużeniu warunkowego prawa wykonywania zawodu medykom z Ukrainy.
W pierwszej sprawie frankowej po głośnej uchwale Izby Cywilnej SN jej postanowienia zajęły połowę uzasadnienia wyroku.
20 lat naszego kraju w Unii to okres, w którym zrealizowano ponad 200 mld dol. bezpośrednich inwestycji, zagranicznych oraz czas dynamicznego rozwoju różnych sektorów, szczególnie usług i przetwórstwa przemysłowego.
Pediatra, bez przeprowadzenia badania, błędnie stwierdził podejrzenie niebezpiecznej dla córki choroby psychicznej u matki i zalecił odseparowanie jej od dziecka. Został zawieszony na rok.
Jeśli wniosek pracownika o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron nie określa terminu na odpowiedź, zwłoka w jego akceptacji i poinformowaniu drugiej strony może spowodować, że do zawarcia porozumienia nie dojdzie.
Pracodawca może utożsamiać się z danymi ideami. Nie może jednak zmuszać zatrudnionych do udziału w konkretnych inicjatywach, jeśli nie dotyczą ich pracy.
Zgodnie z projektowaną ustawą o ochronie sygnalistów, która niedawno trafiła do Sejmu, w procedurze zgłoszeń wewnętrznych należy określić tryb postępowania z informacjami o naruszeniach prawa zgłoszonymi anonimowo.
Dla niektórych pracowników oddanie krwi stało się sposobem na zapewnienie sobie wolnych długich weekendów, i to w sposób pozostający całkowicie poza kontrolą pracodawców.
Lojalność wobec firmy może przegrać z wizją weekendu na plaży, ale też ze zniechęcającym systemem zgłoszeń naruszeń
Rząd chce ułatwić zawieranie układów zbiorowych. Przy ich negocjowaniu pracodawcy i związkowcy będą mogli korzystać ze wsparcia mediatora.
Szczególne potrzeby pracodawcy mogą uzasadniać wydanie polecenia służbowego przyjścia do pracy w weekend czy święto. Tylko wyjątkowo pracownik może odmówić jego wykonania.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.
Dopiero co oswoiliśmy się z paradygmatem istnienia ciemniej materii we wszechświecie, a już pojawiają się nowe badania i hipotezy, które całkowicie odrzucają ten model kosmologiczny. Czy podręczniki do fizyki znowu trzeba będzie pisać od nowa?
Choć może wydawać się to nieprawdopodobne, za pomysłem biało-czerwonej szachownicy lotniczej stoi jeden człowiek: pilot austro-węgierskich i polskich sił powietrznych, Stefan Stanisław Stec. Znak polskiego lotnictwa zawdzięczamy szczęśliwemu przypadkowi.
Turystyka wyjazdowa rozwijała się w ostatnich latach niezwykle dynamicznie. Ale kolejne sezony mogą już nie być tak korzystne, może się bowiem okazać, że Polacy będą zmuszeni do zaciskania pasa – prognozuje ekspert rynku turystycznego, prezes Traveldaty Andrzej Betlej.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.
Tysiące Izraelczyków protestowało w sobotę, żądając od premiera Benjamina Netanjahu zaakceptowania porozumienia o zawieszeniu broni z Hamasem. Na jego mocy można by sprowadzić pozostałych izraelskich zakładników do domu ze Strefy Gazy.
Iga Świątek lepsza niż Aryna Sabalenka. Po trzech godzinach i 11 minutach wspaniałego finału WTA 1000 Mutua Madrid Open 22-letnia Polka wygrała 7:5, 4:6, 7:6 (9). To jej 20. turniejowe zwycięstwo w zawodowej karierze.
Kanclerz Niemiec Olaf Scholz i przywódcy Unii Europejskiej potępili falę ataków na polityków w Niemczech. W wyniku jednego z nich deputowany do Parlamentu Europejskiego z poważnymi obrażeniami trafił do szpitala.
Robert Lewandowski wykorzystał rzut karny, ale to było za mało, by pokonać Gironę. Po wyjazdowej porażce 2:4 Barcelona spadła na trzecie miejsce w lidze hiszpańskiej, a Real Madryt mógł zacząć mistrzowską fetę.
Grupa aktywistów przygotowuje pozew zbiorowy, w którym będzie domagać się, by polskie władze w końcu na poważnie zajęły się sprawą bezdomnych zwierząt.
Pekin po cichu buduje odpowiedź dla amerykańskich firm od generatywnej sztucznej inteligencji (genAI). W cieniu OpenAI, twórcy ChatGPT czy Anthropic powstają zaawansowane projekty - mowa o start-upach Zhipu AI, Moonshot AI, MiniMax czy 01.ai.
Sadiq Khan z Partii Pracy przez trzecią kadencję pozostanie na stanowisku burmistrza Londynu. Rządzący Wielką Brytanią konserwatyści zanotowali natomiast bardzo złe wyniki.
Co najmniej trzech Palestyńczyków zabiły siły izraelskie podczas nocnego nalotu na wioskę w pobliżu miasta Tulkarm na okupowanym Zachodnim Brzegu.
Berkshire Hathaway, amerykański holding, za którym stoi Warren Buffett, odnotował w I kwartale tego roku wzrost zysku operacyjnego o 39 proc. Rezerwy gotówkowe osiągnęły rekordowy pułap 188 mld. Szczególnie dobrze spisały się spółki ubezpieczeniowe.
Po Audi teraz BMW zmienia nazwy swoich modeli. Nowe nazwy cyfrowo-literowe mają na celu bezpośrednie rozróżnienie pomiędzy układami napędowymi elektrycznymi i spalinowymi.
Wbrew narracji PiS nowe megalotnisko powstanie. Tego chce większość Polaków, więc rząd Donalda Tuska, choć z pewnym obrzydzeniem i później, ale zrealizuje ten dyskusyjny projekt. Ale za chwilę bój rozegra się o inne inwestycje PiS.
Politycy opozycji sugerują, że szef MSWiA Marcin Kierwiński mógł być pod wpływem alkoholu podczas obchodów Dnia Strażaka na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. - Był straszny pogłos na tych uroczystościach i chyba zdarzyło się coś z mikrofonem. Wszystko jest w najlepszym porządku - komentuje minister.
W największych firmach, choć jest ich niespełna 6,8 tys. w Polsce, zatrudniony jest co trzeci pracownik. Z informacji GUS wynika, że najliczniejszą grupą pracowników są 35 – 44-latkowie.
Rosyjski aktywista skazany na 15 lat więzienia za próbę podpalenia punktu poboru do wojska w proteście przeciwko wojnie w Ukrainie.
Konfederacja najwcześniej – bo już 15 kwietnia – rozpoczęła kampanię wyborcza do europarlamentu. Eurokampania jest prostsza logistycznie i organizacyjnie niż kampania samorządowa. Na to też liczą Krzysztof Bosak i Sławomir Mentzen.
- Jesteśmy przed nowym etapem wojny. Okupant przygotowuje się do przeprowadzenia ofensywy. I my wszyscy razem, wszyscy Ukraińcy, nasi żołnierze, nasze państwo, nasi partnerzy, musimy zrobić wszystko, aby udaremnić plan Rosjan - powiedział prezydent Wołodymyr Zełenski.
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zawiadomił prokuraturę o wycieku danych osobowych polskich klientów chińskiej platformy sprzedażowej pandabuy.com.
W mijającym tygodniu ceny ropy naftowej spadły rekordowo. Dynamika okazała się największa od trzech miesięcy. Marka Brent potaniała o 6,2 proc. Jedną z przyczyn jest zmniejszenie napięcia między Izraelem a Hamasem. Ale nie tylko.
Chiny wystrzeliły w piątek sondę kosmiczną, która ma dotrzeć na niewidoczną stronę Księżyca. Zadaniem lądownika będzie pobranie próbek gruntu. Jest to część ambitnego, chińskiego programu kosmicznego, którego celem będzie wysłanie ludzi na ziemskiego satelitę.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas