Import: Jak rozliczyć nabycie usługi z zagranicy

Nabywca rozliczy się z fiskusem

- Definicja importu usług nie odwołuje się do miejsca świadczenia usług. Czy miejsce to ma znaczenie?

Tak. Przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT (zob. art. 2 pkt 9 ustawy o VAT).

Kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozliczenia VAT, w tym ustalenia, czy wystąpi import usług, ma określenie miejsca świadczenia (opodatkowania) usługi. Zgodnie bowiem z zasadą terytorialności (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy o VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług, ale tylko wtedy, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju, tj. terytorium Polski.

Organy podatkowe wskazują, że od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy nie (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 7 czerwca 2016 r., IBPP4/4512-60/16/PK). Ustalenie miejsca świadczenia nabywanych usług ma zatem kluczowe znaczenie dla rozpoznania importu usług, pomimo, że definicja importu usług się do niego nie odwołuje.

Gdzie zapadają istotne decyzje

- Jakimi przesłankami należy się kierować, aby ustalić gdzie znajduje się siedziba działalności gospodarczej usługobiorcy?

Kwestie te reguluje art. 10 rozporządzenia wykonawczego 282/2011. Zgodnie z tym przepisem, na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE (którego transpozycją są przepisy art. 28b ustawy o VAT) „miejscem siedziby działalności gospodarczej podatnika" jest miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa. W celu ustalenia tego miejsca, uwzględnia się miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem, adres zarejestrowanej siedziby przedsiębiorstwa i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa. Gdy te kryteria nie pozwalają z całkowitą pewnością określić miejsca siedziby działalności gospodarczej podatnika, to decydującym kryterium jest miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem. Natomiast sam adres pocztowy nie może być uznany za miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika.

Zaplecze personalne i techniczne

- Jakimi przesłankami należy się kierować, aby ustalić gdzie znajduje się stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy?

Kwestie te reguluje art. 11 ust. 1 i 3 rozporządzenia wykonawczego 282/2011. Zgodnie z tymi przepisami, na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE (którego transpozycją są przepisy art. 28b ustawy o VAT) „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej" oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 rozporządzenia wykonawczego 282/2011 - które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, aby umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, aby uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Czy oddział uczestniczy w świadczeniu usług

- Czy jeżeli zagraniczny usługodawca posiada w Polsce oddział (stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej), to kupując od niego usługę muszę rozpoznawać import usług?

Przepisy art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 2 ustawy o VAT (mówiące kiedy podatnikiem jest nabywca usług) stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy (jeżeli usługodawca posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju) nie uczestniczy w tych transakcjach.

Odpowiedź na przedstawione pytanie jest więc uzależniona od ustalenia, czy posiadany przez zagranicznego usługodawcę oddział w Polsce uczestniczy w świadczeniu usług.

Gdy oddział ten nie uczestniczy w świadczeniu tych usług, wtedy polski podatnik powinien rozpoznać import usług.

Natomiast jeśli polski oddział uczestniczy w świadczeniu usług, to import usług nie wystąpi i podatek należny powinien zostać rozliczony przez usługodawcę (odział firmy zagranicznej).

Przykład

Polski podatnik nabywa usługi doradztwa gospodarczego.

Wariant I: usługi te wykonują pracownicy polskiego oddziału zagranicznego usługodawcy – po stronie polskiego usługobiorcy nie dojdzie do importu usług

Wariant II: usługi te wykonują pracownicy zagranicznej centrali usługodawcy (polski oddział usługodawcy zajmuje się działalnością produkcyjną i nie świadczy usług doradczych) – po stronie polskiego usługobiorcy dojdzie do importu usług.

Rejestracja w Polsce niepotrzebna

- Czy zagraniczna firma świadcząca na rzecz polskiego podatnika usługi, dla których miejscem świadczenia jest Polska, musi zarejestrować się w Polsce dla celów VAT i rozliczyć podatek z tytułu świadczonych usług?

Nie. W opisanej sytuacji, polski nabywca jest zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu importu usług na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadkach wymienionych m.in. w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Zagraniczny usługodawca nie rozlicza zatem podatku z tytułu świadczonych usług. Tym samym, nie musi się rejestrować dla celów VAT w Polsce.

Trzeba wykazać w deklaracji

- W jakiej deklaracji należy rozliczyć import usług?

Podatnicy VAT czynni rozliczają import usług w składanych przez siebie deklaracjach VAT-7 (VAT-7K).

Natomiast podatnicy, którzy nie są podatnikami VAT czynnymi, i z tego względu nie składają deklaracji VAT-7 lub VAT-7K rozliczają import usług w:

- deklaracji VAT-8, jeżeli w danym miesiącu wystąpiło u nich zarazem wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,

- deklaracji VAT-9M – jeżeli w danym miesiącu nie wystąpiło u nich wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (por. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 7 czerwca 2016 r., IBPP4/4512-60/16/PK oraz interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 2 grudnia 2014 r., IBPP4/443-376/14/LG).

W których pozycjach

- W jakiej pozycji deklaracji VAT-7 (VAT-7K) należy wykazać import usług?

Import usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, wykazujemy w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w:

- poz. 29: podstawa opodatkowania

- poz. 30: podatek należny.

W pozycjach 29 i 30 tych deklaracji deklarujemy tylko ten import usług, w przypadku którego spełnione są łącznie dwa warunki, tj.:

- usługodawcą jest podatnik od wartości dodanej, tj. podatnik VAT z innego państwa członkowskiego UE,

- do importowanych usług stosuje się art. 28b ustawy o VAT.

Jeżeli przynajmniej jeden z tych warunków nie jest spełniony, np. usługi są świadczone przez usługodawcę spoza UE albo do usług tych nie stosuje się art. 28b ustawy o VAT (ale np. art. 28e ustawy o VAT), to import usług wykazuje się w poz. 27 (podstawa opodatkowania) i poz. 28 (podatek należny) tych deklaracji. W pozycjach tych deklaruje się import usług z wyłączeniem usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT.