Niezwykłe dzieło Rosena i Cud nad Wisłą

Zamek Królewski w Warszawie rozpoczął obchody 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej od otwarcia wystawy, prezentującej wielkoformatowy fryz Jana Henryka Rosena

Aktualizacja: 24.07.2020 11:15 Publikacja: 24.07.2020 11:12

Niezwykłe dzieło Rosena i Cud nad Wisłą

Foto: Fotorzepa, Monika Kuc

To pierwszy publiczny pokaz monumentalnego dzieła artysty znanego przede wszystkim jako twórcy wspaniałej polichromii w katedrze ormiańskiej we Lwowie z lat 20. XX wieku.

Fryz powstał w1936 roku na obchodzone wówczas 75-lecie watykańskiego dziennika L`Osservatore Romano. Był prezentowany w Pawilonie Polskim na Międzynarodowej Wystawę Prasy Katolickiej w Watykanie, otwartej 12 maja 1936 roku. 

Zgodnie z tytułem „Polska – Matka Świętych. Tarcza chrześcijan” obraz jest artystyczną wizją historii Polski i wyrazem religijnego zaangażowania artysty. Po zakończeniu wystawy w 1936 był przechowywany w Watykanie. Do Polski po wojnie przywiózł go kardynał Stefan Wyszyński, prawdopodobnie w 1964 roku – przypomina prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego. Fryz obecnie jest własnością Archidiecezji Warszawskiej i na stałe jest przechowywany w Kurii Metropolitalnej Warszawskiej przy Miodowej.

- Jan Henryk Rosen wykonał zamówione symboliczne dzieło o wymiarach 254x726 cm w niespełna dwa miesiące. Problemy związane z przewiezieniem go z Polski do Watykanu zdecydowały o wyborze techniki. Jest to dzieło malarskie, ale właściwie narysowane przy użyciu trzech kredek: czerni, czerwieni i sangwiny, do których artysta dodał złoto, podnoszące wartość i efekt wizualny całości – tłumaczy dr Mariusz Klarecki. I dodaje, że pod względem konserwatorskim obraz jest bardzo delikatny, narysowany na papierze,  naklejonym na płótno.

Dzieło jest odrębną kompozycją. Przedstawia jedenaście postaci związanych z historią, religią, filozofią  i literaturą. Są wśród nich: św. Jan Kanty, św. Stanisław Kostka,  ksiądz Ignacy Skorupka z krzyżem w ręce, podtrzymywany przez polskiego żołnierza. Józef Piłsudski znalazł się obok Jana III Sobieskiego. Każda postać jest podpisana, więc poeta Jan Kochanowski trzyma kartusz z inskrypcją, nie pozostawiającą wątpliwości, że to właśnie on. W centrum widać graficzne przedstawienie Wawelu, a nad nim ryngraf z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. Przesłanie całości zgodne jest z ideą Polski jako  ostoi chrześcijaństwa.

Ekspozycję „Szablą i krzyżem. Pokaz obrazu Jana Henryka Rosena w stulecie Cudu nad Wisłą 1920” w Bibliotece Królewskiej (czynną do 27 września) uzupełniają obrazy: „Potyczka ułanów z Kozakami” Wojciecha Kossaka i „Marszałek Józef Piłsudski na Kasztance” A.B. Szczerbińskiego z kolekcji Zamku. A także książka pod tym samym tytułem. 

Jan Henryk Rosen (1891-1982) był synem znanego batalisty Jana Bogumiła Rosena, wychował się więc „między armatą i sztalugą”. Sam skłaniał się ku tematyce religijnej. W 1937 na zaproszenie ambasadora RP wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pozostał przez 45 lat, do końca życia. Zrealizował tam blisko 50 malowideł i mozaik w kościołach różnych wyznań, jak i w budynkach publicznych. Ta mało znana twórczość utalentowanego artysty czeka w Polsce na odkrycie.

To pierwszy publiczny pokaz monumentalnego dzieła artysty znanego przede wszystkim jako twórcy wspaniałej polichromii w katedrze ormiańskiej we Lwowie z lat 20. XX wieku.

Fryz powstał w1936 roku na obchodzone wówczas 75-lecie watykańskiego dziennika L`Osservatore Romano. Był prezentowany w Pawilonie Polskim na Międzynarodowej Wystawę Prasy Katolickiej w Watykanie, otwartej 12 maja 1936 roku. 

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce