W przeciwieństwie do odwołania od decyzji prawo wniesienia zażalenia przysługuje tylko wówczas, gdy ordynacja podatkowa tak stanowi (art. 236 § 1 o.p.). Zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia, które ma podlegać zaskarżeniu w tym trybie (art. 236 § 2 o.p.).
Jeśli z kolei ustawa nie przewiduje dla danego rodzaju postanowienia możliwości wniesienia zażalenia, to wydanemu w sprawie postanowieniu można się sprzeciwić tylko poprzez odwołanie wniesione przez stronę od nieostatecznej decyzji.
W pozostałych kwestiach, zgodnie z art. 239 o.p., w sprawach nieuregulowanych w omówionych przepisach do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań, które zostały szczegółowo przeanalizowane na stronie obok.
Zażalenia na postanowienia są co do zasady rozpatrywane przez organy podatkowe wyższego stopnia. Wyjątkiem są postanowienia, które w pierwszej instancji zostały wydane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze. Zażalenia na postanowienia tych organów rozpatruje ten sam organ podatkowy.
—dr Joanna Zawiejska-Rataj jest starszym menedżerem w dziale doradztwa podatkowego Deloitte