W poprzednich artykułach z cyklu „Kontrola w firmie" omówiliśmy główne zagadnienia dotyczące kontroli podatkowej, w tym kwestię jej wszczynania oraz czasu trwania, wraz ze wskazaniem środków, jakie przysługują kontrolowanemu w przypadku naruszenia regulacji w tym zakresie. Poprzednie artykuły pozwoliły także odróżnić kontrolę podatkową od postępowania kontrolnego prowadzonego przez organy kontroli skarbowej. Wyjaśniliśmy, że w jego toku organy kontroli skarbowej mogą także wszczynać kontrolę podatkową, w trakcie której będą co do zasady zobowiązane do stosowania w tym zakresie przepisów ordynacji podatkowej (dalej: o.p.).
W niniejszym artykule przybliżymy kwestię uprawnień organu w trakcie prowadzenia kontroli podatkowej oraz omówimy związane z tym obowiązki spoczywające na kontrolowanym. Wskażemy również na sankcje, które mogą dotknąć kontrolowanego w przypadku niewykonywania w toku kontroli podatkowej nałożonych na niego obowiązków oraz utrudniania organowi realizowania jego uprawnień w trakcie tego postępowania.
Przywileje
Mając na uwadze wysoce sformalizowany charakter kontroli podatkowej, której przedmiotem jest sprawdzenie wywiązywania się przez podmioty z obowiązków o charakterze podatkowym, ustawodawca wyposażył prowadzące ją organy w duże uprawnienia >patrz tabela, co z kolei dla kontrolowanego oznacza wiele obowiązków.
Udostępnienie a wydanie
Komentując wskazany w tabeli katalog uprawnień organów, w toku kontroli podatkowej należy odróżnić udostępnienie (okazanie) od wydania za pokwitowaniem akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli. Podczas gdy organ zawsze może żądać udostępnienia mu poprzez okazanie ww. dokumentów, to dla żądania ich wydania musi zostać spełniona jedna z dwóch przesłanek określonych w art. 286 § 2 o.p., a mianowicie:
- powzięcie przez organ uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne, lub