Z art. 110 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) wynika zasada związania organu administracji wydaną przez siebie decyzją. W praktyce, w aspekcie proceduralnym oznacza to, że decyzja, która została doręczona (ogłoszona) stronie nie może być zmieniona ani uchylona przez organ, który ją wydał. Przepis art. 110 k.p.a. stanowi jednocześnie, że organ jest związany decyzją od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia stronie.
Przed doręczeniem
Co jednak w sytuacji, gdy decyzja została już formalnie wydana (podpisana przez organ) a jeszcze niedoręczona stronie? Czy w okresie między wydaniem a doręczeniem można dokonywać jej modyfikacji, czy też wydać zupełnie nową decyzję. Na przykład w sytuacji, gdy po wydaniu decyzji, a przed jej wysłaniem do organu wpływa nowy materiał dowodowy od strony postępowania. Część organów administracji uznaje w takim przypadku, że dopuszczalne i konieczne jest rozpatrzenie sprawy z uwzględnieniem nowych dowodów, czy też mając na uwadze zmodyfikowany wniosek strony postępowania. Zgodnie z tym poglądem, dopóki decyzja administracyjna nie została doręczona lub ogłoszona stronie, decyzja podjęta, choćby została sporządzona na piśmie i podpisana, może być zmieniana dowolną ilość razy. Byt decyzji na zewnątrz rozpoczyna się bowiem dopiero z chwilą jej doręczenia lub ogłoszenia i od tej chwili organ, który decyzję wydał jest nią związany.
Decydujący podpis
W mojej ocenie nie sposób jednak tego poglądu podzielić. Od związania bowiem organu decyzją, o którym mowa w art. 110 k.p.a., które ma znaczenie procesowe i merytoryczne, należy odróżnić związanie w sensie procesowym, które następuje z momentem podpisania decyzji. Z chwilą podpisania decyzji administracyjnej mamy do czynienia z wydaniem decyzji w sensie procesowym w tym znaczeniu, że istnieje decyzja administracyjna, a dzień wydania decyzji jest miarodajny dla oceny podstawy prawnej i podstawy faktycznej takiej decyzji. Zasada związania decyzją rozciąga się zatem także na okres między wydaniem decyzji, a jej doręczeniem.
Można wręcz stwierdzić, że pogląd prezentowany przez niektóre organy administracji pozostaje w sprzeczności z treścią art. 107 § 1 k.p.a. Przepis ten wymaga od każdej decyzji opatrzenia jej danymi niezbędnymi dla identyfikacji elementów konkretnego stosunku administracyjnoprawnego. Jednym z takich koniecznych i stabilizujących załatwienie indywidualnej sprawy w formie pisemnego rozstrzygnięcia elementów jest data wydania decyzji, która zakreśla granicę czasową obowiązującego w danej sprawie stanu prawnego oraz istniejących okoliczności faktycznych stanowiących podstawę wydania decyzji, co znajduje odbicie w jej uzasadnieniu (por.: J. Borkowski, w: B. Adamiak, J. Borkowski, A. Skoczylas, System prawa administracyjnego, t. 9 Prawo procesowe administracyjne; Warszawa 2010).
Co mówi orzecznictwo
Kwestia ustalenia daty wydania decyzji jest jednoznacznie rozumiana w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przyjmuje się, iż zasada związania decyzją rozciąga się także na okres między wydaniem decyzji, a jej doręczeniem, w tym czasie organ administracji publicznej nie może zmienić wydanej decyzji, która istnieje już w momencie wydania, choć wywiera skutki prawne dopiero z chwilą doręczenia stronie. Mimo, że sporządzenie decyzji w określonej, umieszczonej na niej dacie nie oznacza, że decyzja weszła do obrotu prawnego, bo zgodnie z art. 110 k.p.a., ma to miejsce dopiero z datą doręczenia decyzji stronie, to jednak z chwilą podpisania następuje wydanie decyzji bez możliwości uwzględnienia przez organ jakichkolwiek okoliczności, które objawiły się po tej dacie.
