Kosztowne zachowania korupcyjne w biznesie

Zabronione jest przyjmowanie korzyści majątkowych za nadużycie uprawnień, które może wyrządzić firmie szkodę. W prawie co piątym przedsiębiorstwie dochodzi do tego typu nadużyć. Przynosi to ogromne straty finansowe firmom i gospodarce.

Aktualizacja: 23.04.2016 15:41 Publikacja: 23.04.2016 14:13

16 proc. firm potwierdziło, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy ktoś prosił ich menedżerów o wręczenie

16 proc. firm potwierdziło, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy ktoś prosił ich menedżerów o wręczenie łapówki

Foto: 123RF

Korupcja w firmach to nadal realny problem. Jak wynika z najnowszego raportu PwC „Ciemna strona mocy, czyli kto i jak oszukuje polskie firmy. Badanie przestępczości gospodarczej 2016", aż 16 proc. badanych firm w Polsce potwierdziło, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy ktoś prosił ich mene dżerów o wręczenie łapówki. 22 proc. przedsiębiorstw straciło pomiędzy 400 tys. zł a 4 mln zł, a 22 proc. zanotowało stratę powyżej 4 mln zł.

Formy przekupstwa są różnorodne. Biznesmeni, którzy w nieetyczny sposób chcą rozwijać swoje przedsiębiorstwa i osiągać lepsze wyniki, muszą pamiętać, że może ich to słono kosztować. Wszelkie zachowania o charakterze korupcyjnym popełnione w związku z prowadzonym biznesem stanowią bowiem przestępstwo. Grozi za nie od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności. Jeżeli sprawca takiego czynu wyrządzi spółce znaczną szkodę majątkową, to grozi mu od sześciu miesięcy do ośmiu lat więzienia.

Zgodnie z art. 296a § 1 kodeksu karnego zabronione jest żądanie lub przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w zamian za nadużycie udzielonych uprawnień lub niedopełnienie obowiązku, które może wyrządzić firmie szkodę majątkową albo stanowi czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia.

Sankcje za zachowania korupcyjne mogą spotkać osoby pełniące funkcje kierownicze w jednostkach wykonujących działalność gospodarczą. Chodzi o osoby zarządzające przedsiębiorstwem, spółką lub innym podmiotem gospodarczym albo jego oddziałem. Karę może ponieść też osoba, która jest zatrudniona u przedsiębiorcy na podstawie umowy o pracę, zlecenia lub o dzieło, zatrudniona na podstawie powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Pociągnięcie do odpowiedzialności osoby pełniącej funkcje kierownicze możliwe jest, gdy żąda ona lub przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę. Nie musi ona przyjąć takiej korzyści. Wystarczy, że jej zażąda, nie ma znaczenia, dla kogo jest ona przeznaczona. Może być osiągnięta nie tylko przez sprawcę, ale także inną osobę – współmałżonka czy innego członka rodziny.

Nie każde przyjęcie lub zażądanie łapówki przez członka władz spółki lub jej pracownika jest przestępstwem. Musi być ona przyjęta lub zażądana w zamian za nadużycie udzielonych danej osobie uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na niej obowiązku. Będzie tak, gdy sprawca przekracza swoje kompetencje udzielone mu przez pracodawcę lub nie wywiązuje się z zadań zleconych przez przełożonych. Zakres zadań i kompetencji może wynikać nie tylko z umowy, ale też z regulaminu pracy, aktu założycielskiego, a więc statutu spółki czy regulacji etycznych grupy zawodowej. Zadania i kompetencje mogą też wynikać z przepisów.

Do pociągnięcia do odpowiedzialności przepisy nie wymagają, aby zachowanie sprawcy nadużywającego uprawnień lub niedopełniającego obowiązków wyrządziło firmie szkodę majątkową. Wystarczy zagrożenie powstania takiej szkody.

Ukaranie za oszustwa osoby na stanowisku kierowniczym możliwe jest też, gdy zachowanie sprawcy stanowi czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Chodzi m.in. o: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie albo utrudnianie dostępu do rynku.

Przez niedopuszczalną czynność preferencyjną należy zaś rozumieć każde zachowanie, które w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego obrotu, tj. w sposób niekorzystny dla podmiotu zawierającego z odbiorcą lub nabywcą umowę, faworyzuje dany podmiot.

Autor jest prokuratorem Prokuratury Rejonowej Warszawa-Ochota

podstawa prawna: art. 296a § 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 z późn. zm.)

Korupcja w firmach to nadal realny problem. Jak wynika z najnowszego raportu PwC „Ciemna strona mocy, czyli kto i jak oszukuje polskie firmy. Badanie przestępczości gospodarczej 2016", aż 16 proc. badanych firm w Polsce potwierdziło, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy ktoś prosił ich mene dżerów o wręczenie łapówki. 22 proc. przedsiębiorstw straciło pomiędzy 400 tys. zł a 4 mln zł, a 22 proc. zanotowało stratę powyżej 4 mln zł.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP