Powierzenie innej pracy tylko zamiast, a nie obok dotychczasowych obowiązków

Rozmowa | Katarzyna Kamińska, starszy prawnik w Kancelarii Galt

Publikacja: 11.07.2017 02:00

Powierzenie innej pracy tylko zamiast, a nie obok dotychczasowych obowiązków

Foto: 123rf

Rz: Czy możliwość powierzenia innej pracy do 3 miesięcy w roku pozwala na to, aby pracownikowi na czas sezonu „dołożyć" nowych obowiązków, tak aby rozdzielać zadania wypoczywających pracowników?

Katarzyna Kamińska: Na podstawie art. 42 § 4 k.p. pracodawca ma prawo powierzyć pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych swoimi potrzebami, inną pracę niż określona w umowie, na czas nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

Ze sformułowania tego przepisu wynika, że nowy rodzaj pracy powinien być wykonywany przez pracownika zamiast dotychczasowych obowiązków, a nie „obok" nich. Tym samym pracodawca nie powinien korzystać z tej możliwości, aby powierzyć pracownikowi dodatkowe obowiązki. Takie działanie mogłoby spotkać się z zarzutem obejścia przepisów dotyczących czasu pracy.

W konsekwencji, powierzenie wykonywania dodatkowych obowiązków powinno iść w parze z wypowiedzeniem zmieniającym (ewentualnie porozumieniem) w zakresie warunków pracy i wynagradzania pracownika.

Jak liczyć maksymalny 3-miesięczny okres przesunięcia do innych obowiązków, jeśli w tym czasie pracownik jest nieobecny z powodu urlopu czy choroby?

Jednym z elementów polecenia zmieniającego jest jego czasowość zakreślona do 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Jeżeli pracodawca chciałby powierzyć pracownikowi inne obowiązki na dłuższy okres, powinien dokonać wypowiedzenia zmieniającego.

W praktyce okres świadczenia innej pracy niż wskazana w umowie może być jednak dłuższy niż 3 miesiące. Będzie tak w przypadku, gdy pracodawca powierzy wykonywanie zatrudnionemu pracy innej niż umówiona na przełomie roku, tj. 3 miesiące w danym roku kalendarzowym i 3 miesiące w kolejnym. Wtedy faktycznie pracownik może wykonywać nieprzerwanie obowiązki inne niż dotychczas przez 6 miesięcy.

Podobnie jest w przypadku, gdy szef powierzył pracow- nikowi inną pracę, a ten w trakcie jej wykonywania jest chory lub przebywa na urlopie. Przyjmuje się, że formalnie polecenie zmieniające obejmuje okres dłuższy niż 3 miesiące, ponieważ ulega on przedłużeniu o czas nieobecności zatrudnionego.

Czy pracownik może odmówić podjęcia powierzonych czasowo obowiązków, uznając, że są niezgodne z jego kwalifikacjami?

Kolejnym ograniczeniem zastosowania art. 42 § 4 k.p. jest to, że inna praca powierzona pracownikowi powinna odpowiadać jego kwalifikacjom. Przyjmuje się zatem, że nie może ona odbiegać od kwalifikacji zatrudnionego ani „na plus" ani „na minus".

Oznacza to, że zarówno powierzenie pracownikowi pracy wymagającej wyższych kwalifikacji niż posiada, jak również nakazanie wykwalifikowanej osobie wykonywania czynności prostych, niewymagających żadnych szczególnych kwalifikacji, będzie traktowane jako sprzeczne z przepisami. Co istotne w tym drugim przypadku, pracodawca może narazić się na zarzut szykanowania podwładnego i naruszenia jego godności pracowniczej.

Jeżeli zatem pracownik uważa, że powierzone mu tymczasowo obowiązki nie odpowiadają jego kwalifikacjom, może odmówić ich przyjęcia. Ponadto z orzecznictwa wynika, że w ekstremalnych wypadkach, gdy powierzenie innej pracy stanowi naruszenie godności pracownika, uzasadnia to rozwiązanie przez niego umowy bez wypowiedzenia. Z drugiej strony, jeżeli pracownik ma rację, to odmowa przyjęcia obowiązków nie może być przyczyną zastosowania art. 52 k.p. ©?

—not. j.kal.

Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił