Nowe uprawnienia kontrolerów skarbówki

Kontrole po nowemu i legalizacja prowokacji zakupowej – to plany zmian w procedurach podatkowych.

Aktualizacja: 15.10.2020 09:46 Publikacja: 14.10.2020 18:07

Prowokacja zakupowa kontrolera skarbówki

Prowokacja zakupowa kontrolera skarbówki

Foto: AdobeStock

„Rzeczpospolita" dotarła do projektu zmian w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, ordynacji podatkowej i 21 innych ustaw. Nowe przepisy mają zrewolucjonizować procedury kontrolne i egzekucyjne stosowane przez fiskusa. Wszystko w celu zwiększenia wydajności fiskusa. Dotychczas resort finansów oficjalnie nie zapowiadał takich zmian.

Ważna trójka

W projekcie są trzy najważniejsze nowinki. Po pierwsze: procedura tzw. nabycia kontrolowanego. Chodzi o sprawdzanie, czy dany przedsiębiorca sprzedaje towary i usługi z zachowaniem przepisów o kasach rejestrujących i paragonach. Urzędnik będzie mógł – udając zwykłego klienta – sprawdzić, czy transakcja została właściwie udokumentowana. Jeśli nie, będzie mógł się ujawnić i wszcząć odpowiednią procedurę zmierzającą do ukarania przedsiębiorcy.

Czytaj także: Fiskus przyjdzie po hot doga

Druga zmiana to wprowadzenie tzw. postępowania sprawdzającego w miejsce dwóch procedur: czynności sprawdzających i postępowania kontrolnego. MF twierdzi, że te procedury się dublowały, co komplikowało kontrole.

Trzecia zmiana dotyczy postępowania egzekucyjnego. W przypadku gdy podatnik będzie winien fiskusowi ponad 5 tys. zł, a będą kłopoty z wyegzekwowaniem tej zaległości, będzie można tymczasowo (do 36 godzin) zająć środek transportu i towar dłużnika.

Zmiany budzą mieszane uczucia ekspertów, zwłaszcza że nabycie sprawdzające może się kojarzyć ze słynną prowokacją fiskusa w Bartoszycach. Tam dwie urzędniczki namówiły właściciela warsztatu samochodowego do drobnej usługi bez paragonu, po czym nałożono mandat.

Ryzyko nadużyć

Zdaniem Agaty Dziwisz, adwokata i partnera w kancelarii Kochański & Partners, zalegalizowanie takich działań może mieć sens w kontrolowaniu prawidłowości ewidencjonowania sprzedaży towarów, ale istnieje ryzyko nadużywania tego rozwiązania w drobnych sprawach. – Być może należałoby określić jakiś minimalny próg istotności przewinienia, by zastosować takie nabycie – sugeruje ekspertka.

Z kolei likwidacja procedury czynności sprawdzających może oznaczać, że w drobnych sprawach, dotyczących np. omyłek w zeznaniu, trzeba będzie uruchamiać machię urzędniczą. Grozi to nadmiernym formalizmem w sprawach tego niewartych.

– Zamiast tego może należałoby uregulować uproszczone formy kontaktu urzędu z podatnikiem. Natomiast sam kierunek usunięcia kontroli podatkowej wydaje się być właściwy – twierdzi ekspertka.

Zmianę surowo ocenia Alicja Sarna, doradca podatkowy i partner w MDDP. – Skomplikuje to i tak niezbyt klarowne zasady prowadzenia kontroli rozliczeń podatkowych, tym razem rozdzielając tryby w zależności od tego, czy mowa o podatkach stanowiących dochód budżetu państwa czy samorządu. Zamiast upraszczania procedury i jej ujednolicania, tworzy się kolejne wyjątki – zauważa. Podkreśla, że do tej nowej procedury powinny mieć zastosowanie wszystkie zasady ochrony praw podatnika wynikające z Prawa przedsiębiorców, jak limit czasu trwania kontroli i zakaz kontroli jednoczesnych.

Ostatnia propozycja, czyli zajęcie towaru czy środka transportu jest obliczona na usprawnienie procedury egzekucyjnej. – W takich przypadkach trzeba zadbać o zgodność z konstytucyjną zasadą ochrony własności prywatnej. To ważne zwłaszcza, gdy towar czy pojazd nie jest własnością osoby, wobec której prowadzi się egzekucję – przestrzega Agata Dziwisz.

Krytyczne zdanie o projekcie mają związkowcy z KAS. Wraz z likwidacją kontroli podatkowych usunięto przepis regulujący przyznawanie dodatków kontrolerskich dla urzędników, którzy znaczną część czasu pracy poświęcają właśnie tym kontrolom. To zmiana tylko porządkująca przepisy, ale może mieć poważne konsekwencje w wynagrodzeniach urzędników.

– Obawiamy się, że w jej wyniku będzie wypłacane mniej dodatków kontrolerskich – powiedział Tomasz Ludwiński, przewodniczący NSZZ „Solidarność" skarbowców.

Etap legislacyjny: uzgodnienia międzyresortowe

OPINIA

Michał Roszkowski , radca prawny, partner w Accreo

Proponowane zmiany proceduralne, zwłaszcza dotyczące nowej, hybrydowej procedury kontrolnej, generalnie mają poprawić skuteczność organów skarbowych i skrócić drogę od działań kontrolnych do wymiaru podatku. Są to poważne zmiany systemowe, które powinny być przygotowane starannie, z uwzględnieniem doświadczeń z dotychczasowej praktyki zarówno kontrolujących, jak i kontrolowanych. Nowa procedura nabycia kontrolowanego będzie de facto zalegalizowaniem dzisiejszych praktyk urzędników skarbowych, którzy nieraz w różnych częściach kraju kupują różne towary i usługi, jak zwykli klienci, po czym dopiero okazują legitymację kontrolerską i wszczynają właściwą procedurę. W nowej procedurze, jeśli zostaną stwierdzone nieprawidłowości, będzie sporządzany protokół. W odróżnieniu od dotychczasowych reguł kontroli, takiego protokołu nie będzie można zaskarżyć. Stanie się dowodem w późniejszym postępowaniu, który oczywiście można próbować podważać, ale będzie to już musztarda po obiedzie, gdyż zostanie niejako z automatu uznany za potwierdzający pewne fakty.

„Rzeczpospolita" dotarła do projektu zmian w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, ordynacji podatkowej i 21 innych ustaw. Nowe przepisy mają zrewolucjonizować procedury kontrolne i egzekucyjne stosowane przez fiskusa. Wszystko w celu zwiększenia wydajności fiskusa. Dotychczas resort finansów oficjalnie nie zapowiadał takich zmian.

Ważna trójka

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Wypadek na Trasie Łazienkowskiej. Nowe, szokujące informacje ws. Łukasza Żaka
Prawo dla Ciebie
Chronili swoje samochody przed powodzią. Policja wzywa ich na komendę. Będą mandaty?
Prawo karne
Ekstradycja Sebastiana M. Pomoże interwencja Radosława Sikorskiego?
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Zarządzenie samochodami w firmie to złożony proces
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie