W założeniu opłata od środków spożywczych, potocznie zwana podatkiem cukrowym czy od cukru, miała zmienić nawyki żywieniowe Polaków i zniechęcić ich od kupowania dosłodzonych sztucznie napojów. Dla przedsiębiorców zobowiązanych do jej rozliczania szybko stała się jednak koszmarem. Potwierdzają to liczne spory, które trafiają na wokandy sądów administracyjnych. Kolejny fiskus przegrał we wtorek przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. A jest bardzo ważny, bo dotyczy słonej kary za nieterminowe rozliczanie się ze słodkiej daniny.
Minimalny poślizg...
Problemy spółki zaczęły się pod koniec września 2021 r., kiedy fiskus wszczął postępowanie o ustalenie jej dodatkowej opłaty od środków spożywczych. Okazało się bowiem, że w złożonej w terminie deklaracji CUK-1 dotyczącej opłaty od środków spożywczych za kwiecień 2021 r. firma wykazała nieco ponad 45 tys. zł daniny. Ale już z jej zapłatą spóźniła się... trzy dni. Gdy fiskus to wyłapał, starała się wytłumaczyć, że przekroczenie terminu wpłaty zaledwie o trzy dni nie było celowe i wynikało ze zwykłego ludzkiego przeoczenia.
Fiskus był jednak niewzruszony i za spóźnienie „wlepił” prawie 23 tys. zł kary. A zasłonił się ustawą o zdrowiu publicznym, która przewiduje dodatkową opłatę w wysokości odpowiadającej 50 proc. kwoty podstawowej opłaty.
Firma uznała to za niesprawiedliwe. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie podkreślała, że waga naruszenia w jej przypadku była znikoma. Ponadto dobrowolnie, bez wezwania, zaprzestała naruszenia prawa i sama wpłaciła podatek. Tym samym spełnione zostały wszystkie przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kary. Skarżąca tłumaczyła, że złożyła wymaganą informację w terminie, a jedynie opłatę uiściła trzy dni po terminie. Nie osiągnęła żadnych korzyści z opóźnienia i było to jej pierwsze przewinienie.
Spółka wskazywała też, że opłata cukrowa wprowadzona od 1 stycznia 2021 r. jest nowym obciążeniem, co do którego cały czas powstaje wiele wątpliwości interpretacyjnych. Zatem przekonywała, że oceniając znikomość naruszenia prawa, fiskus powinien uwzględnić szereg okoliczności, jak m.in. wagę i okoliczności naruszenia prawa, czas jego trwania czy częstotliwość. Zdaniem spółki ustalona w ustawie o zdrowiu publicznym opłata dodatkowa, która pełni funkcję sankcji karnej, powinna być miarkowana i ustalana m.in. w oparciu o wagę naruszenia, stopień winy oraz w sposób zapewniający równe traktowanie.
