Własna praca wspólnika jest wyłączona z kosztów podatkowych

Udziałowiec nie rozliczy wynagrodzenia wypłaconego mu za wykonane czynności na stanowisku księgowego. Ograniczenie to nie dotyczy jednak składek ZUS, które spółka – jako płatnik – opłaca z własnych środków.

Aktualizacja: 30.12.2014 09:04 Publikacja: 30.12.2014 05:00

Własna praca wspólnika jest wyłączona z kosztów podatkowych

Foto: www.sxc.hu

Jestem wspólnikiem spółki jawnej, która rozlicza podatek dochodowy na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Firma prowadzi hurtownię weterynaryjną. Poza czynnościami związanymi z zarządzaniem spółką dodatkowo wykonuję także obowiązki księgowego, co potwierdza zawarta umowa o pracę. Czy wypłacone przez spółkę wynagrodzenie i składki opłacone do ZUS są dla niej kosztem uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.

Jeżeli zakres czynności objęty umową o pracę różni się od zakresu działalności spółki, to dopuszczalne jest zawarcie umowy o pracę między spółką jawną a jej wspólnikiem. W umowie tej stronami są pracownik (wspólnik) i spółka jawna reprezentowana przez pozostałych wspólników. Praca świadczona przez wspólnika na podstawie stosunku pracy nie może wówczas polegać na prowadzeniu spraw tej spółki i jej reprezentacji. Wynika to z tego, że prowadzenie spraw spółki jest prawem i obowiązkiem wspólnika (art. 39 § 1 k.s.h.) i z tego tytułu nie otrzymuje on wynagrodzenia (art. 46 k.s.h.). Jeśli więc wspólnik podejmie się wykonywania pracy niezwiązanej z prowadzeniem spółki lub jej reprezentacją (np. zatrudni się w spółce jako księgowy), to wtedy może dojść do nawiązania z tym wspólnikiem stosunku pracy, ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami.

Podział jak przy zysku

Spółka jawna nie jest podatnikiem PIT. Są nimi natomiast jej wspólnicy. Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o PIT uzyskane przez spółkę przychody oraz koszty, ujęte w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, dzielone są między poszczególnych wspólników zgodnie z zasadami podziału zysku.

Co wynika z ustawy

Jak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT, za koszty uzyskania przychodów nie może być uznana wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników. Na tej podstawie dla wspólnika spółki jawnej kosztów uzyskania przychodów nie stanowi:

- wartość własnej pracy,

- wartość pracy jego małżonka i małoletnich dzieci,

- wartość pracy małżonków i małoletnich dzieci pozostałych wspólników.

W tym przypadku pojęcie „wartość własnej pracy" oznacza wartość wszelkiego rodzaju pracy wykonywanej przez wspólnika. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to wartość pracy świadczonej na podstawie umowy o pracę, umowy-zlecenia czy bezumownie. Oznacza to, że wynagrodzenie wypłacone wspólnikowi przez spółkę jawną za wykonaną przez niego pracę na stanowisku księgowego nie może stanowić dla tego wspólnika kosztu podatkowego. Nie wyklucza to jednak możliwości uznania przez niego za koszty podatkowe składek ZUS, które spółka – jako płatnik – opłaca z własnych środków.

Pozostałe osoby mają uprawnienie

Od rachunku podatkowego wspólnika, któremu spółka wypłaca wynagrodzenie ze stosunku pracy, nie mniej ważny jest rachunek podatkowy pozostałych wspólników. Wprawdzie wspólnik nie może zaliczyć do kosztów podatkowych wartości własnej pracy, ale możliwość taką mają pozostali wspólnicy spółki jawnej. Dla pozostałych wspólników kosztem uzyskania przychodów, w wysokości proporcjonalnej do ich udziału w zyskach spółki, jest zarówno wartość wynagrodzenia wypłaconego wspólnikowi z tytułu świadczenia przez niego pracy na stanowisku księgowego, jak i wartość składek ZUS, które spółka, będąca ich płatnikiem, opłaca z własnych środków.

Przykład

W spółce jawnej jest dwóch wspólników – wspólnik X i wspólnik Y, z których każdy uczestniczy w zyskach spółki w 50 proc. Wspólnik X, poza czynnościami związanymi z zarządzaniem spółką, dodatkowo wykonuje także obowiązki księgowego. Z tego tytułu jest zatrudniony w spółce na umowę o pracę na pół etatu.

1. Jego wynagrodzenie ze stosunku pracy jest stałe i wynosi 2000 zł brutto. Jest ono wpisywane w kolumnie 12 pkpir „wynagrodzenia w gotówce i w naturze".

2. Natomiast składki ZUS, w części finansowanej przez spółkę, wynoszą 420 zł (kwota przykładowa). Są one ujmowane w kolumnie 13 pkpir jako „pozostałe wydatki".

Ustalając w trakcie roku podatkowego dochód oraz należną zaliczkę na podatek dochodowy, wspólnik X:

- wyłącza z kosztów podatkowych wartość własnej pracy, która nie stanowi dla niego kosztów uzyskania przychodów,

- uwzględnia w kosztach uzyskania przychodów składki ZUS, w części finansowanej przez płatnika tych składek, w kwocie 210 zł (50 proc. x 420 zł).

Natomiast dla wspólnika Y kosztami uzyskania przychodów są:

- wartość wynagrodzenia wspólnika w kwocie 1000 zł (50 proc. x 2000 zł).

- składki ZUS, w części finansowanej przez płatnika tych składek, w kwocie 210 zł (50 proc. x 420 zł).

Jestem wspólnikiem spółki jawnej, która rozlicza podatek dochodowy na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Firma prowadzi hurtownię weterynaryjną. Poza czynnościami związanymi z zarządzaniem spółką dodatkowo wykonuję także obowiązki księgowego, co potwierdza zawarta umowa o pracę. Czy wypłacone przez spółkę wynagrodzenie i składki opłacone do ZUS są dla niej kosztem uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.

Jeżeli zakres czynności objęty umową o pracę różni się od zakresu działalności spółki, to dopuszczalne jest zawarcie umowy o pracę między spółką jawną a jej wspólnikiem. W umowie tej stronami są pracownik (wspólnik) i spółka jawna reprezentowana przez pozostałych wspólników. Praca świadczona przez wspólnika na podstawie stosunku pracy nie może wówczas polegać na prowadzeniu spraw tej spółki i jej reprezentacji. Wynika to z tego, że prowadzenie spraw spółki jest prawem i obowiązkiem wspólnika (art. 39 § 1 k.s.h.) i z tego tytułu nie otrzymuje on wynagrodzenia (art. 46 k.s.h.). Jeśli więc wspólnik podejmie się wykonywania pracy niezwiązanej z prowadzeniem spółki lub jej reprezentacją (np. zatrudni się w spółce jako księgowy), to wtedy może dojść do nawiązania z tym wspólnikiem stosunku pracy, ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?