Sąd: spadkobierca zmuszony do sprzedaży mieszkania może zapłacić mniej PIT

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną podatnika, który spierał się z fiskusem o skutki sprzedaży mieszkania spadkowego. 

Sytuacja w jakiej znalazł się podatnik nie była typowa. Po zmarłej w kwietniu 2015 r. matce odziedziczył udział w połowie mieszkania spółdzielczego i przynależnego do niego miejsca postojowego. Szkopuł w tym, że prawie od razu musiał jej sprzedać. Spadkodawczyni przed śmiercią podpisała bowiem umowę przedwstępną sprzedaży w formie aktu notarialnego. Dostała sporą zaliczkę, a umowa właściwa miała być sfinalizowana przed upływem 5 lat licząc od końca roku nabycia. Ponieważ w takim przypadku w grę wchodzi PIT od sprzedaży, zmarła musiałaby rozliczyć się z fiskusem. 

Kiedy podatek od sprzedaży mieszkania 

Podatek musiał też rozliczyć spadkobierca. A fiskus uznał, że powinien zapłacić blisko 90 tys. zł. Do wyliczenia przyjął bowiem przypadającą na podatnika część zysku ze sprzedaży mieszkania bez żadnych kosztów. Przede wszystkim dlatego, że w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku nie ma kosztu w postaci ceny nabycia.  

Spadkobierca nie zgadzał się z taką interpretacja ówczesnych przepisów. Jego zdaniem kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w spadku powinna być również wartość nieruchomości z dnia nabycia, ewentualnie przychód ten powinien być zwolniony z PIT.

Fiskus był nieugięty. Tłumaczył, że art. 22 ust. 6d ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym w 2015 r., nie dawał możliwości zaliczenia do kosztów przy zbyciu nieruchomości innego rodzaju wydatków niż w nim wymienione. Wówczas wartość rynkowa lub wartość nieruchomości przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nie mogła być uznana jako koszt obniżający podstawę opodatkowania przychodu ze sprzedaży udziału w nieruchomości.

Czytaj więcej

Podatki

Sprzedaż mieszkania ze spadku i darowizny. Co z podatkiem PIT?

Sprzedaż mieszkania po spadku i sprzedaż części mieszkania po darowiźnie to skomplikowane zagadnienia. Skutki podatkowe sprzedaży części mieszkania nabytej w spadku mogą być zupełnie inne niż otrzymanej w darowiźnie.

Podobnie uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Przypomniał, że zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o PIT przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest jej wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Skarżący nie wskazywał zaś by poniósł jakiekolwiek koszty takiego zbycia. Sąd nie miał też wątpliwości co do treści obowiązującego w sprawie art. 22 ust. 6d ustawy o PIT. Z jego brzmienia z 2015 r. za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, darowizny czy innego nieodpłatnego sposobu uważne były udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz ewentualnie kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Podatnik podatku od spadku nie zapłacił, bo korzystał z pełnego zwolnienia dla tzw. zerowej grupy podatkowej.

A zdaniem sądu sporny art. 22 ust. 6d ustawy o PIT w sposób jednoznaczny wskazywał, co może być kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze dziedziczenia i wartość nieruchomości z dnia dziedziczenia do kosztów tych nie należy. Skarżący nie wykazał natomiast, by poniósł jakiekolwiek koszty, o których mowa w tym przepisie.

Czytaj więcej

Podatki

Sprzedali odziedziczone mieszkanie. Zapędy fiskusa musiał zastopować sąd

Rozszerzenie wspólnego majątku małżonków o mieszkanie spadkowe jednego z nich nie jest nowym nabyciem dla drugiego. Po takiej operacji nieruchomość można sprzedać od razu bez PIT, o ile spadkodawca miał ją dłużej, niż 5 lat.

Wymuszona sprzedaż mieszkania a PIT

Zupełnie inaczej do sprawy podszedł dopiero NSA. W jego ocenie istotne znaczenie w sprawie miały okoliczności w jakich skarżący sprzedał spadkowe mieszkanie. Jak zauważył NSA matka podatnika przed śmiercią podpisała umowę przedwstępną jego sprzedaży w formie aktu notarialnego. Tym samym zobowiązała się do jego zbycia na określonych warunkach i w określonym czasie. Zgodnie z prawem cywilnym po jej śmierci spadkobierca nie miał innego wyjścia jak sfinalizować tę umowę. 

Jak tłumaczył NSA spadkobierca został więc niejako przymuszony do wykonania woli spadkodawczyni. Dlatego w tym szczególnym przypadku sprzedaż mieszkania spadkowego powinna być opodatkowana na takich samych zasadach jakie obowiązywałby zmarłą matkę podatnika. A ta przy rozliczeniu PIT miałaby prawo do rozliczenia w koszty cenę nabycia mieszkania. WSA nie uwzględnił tego aspektu sprawy i dlatego będzie się nią musiał zająć jeszcze raz. Wyrok jest prawomocny.