Może być kara za optymalizację podatkową

W sprawach związanych z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania nie można wykluczyć odpowiedzialności karnej.

Aktualizacja: 07.10.2017 06:18 Publikacja: 06.10.2017 18:01

Może być kara za optymalizację podatkową

Foto: Adobe Stock

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania to groźna broń w rękach fiskusa. Pozwala urzędnikom kwestionować rozwiązania, które uznają za sztuczne i których głównym celem są oszczędności podatkowe. W praktyce oznacza to utratę korzyści podatkowej, np. konieczność zapłaty zaoszczędzonego podatku czy zwrot nadpłaty. Jest jeszcze jedno poważne zagrożenie, z jakim muszą liczyć się podatnicy.

As w rękawie

To postępowania karnoskarbowe. Z wyjaśnień uzyskanych przez „Rzeczpospolitą" od resortu finansów wynika, że skarbówka na razie nie wszczynała postępowań w sprawach o przestępstwa skarbowe lub o wykroczenia skarbowe, w których organ podatkowy zastosował instrument w postaci klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (inaczej obejścia prawa podatkowego).Ministerstwo zapewnia też, że nie były formułowane szczegółowe „zalecenia" w tego rodzaju sprawach.

Z odpowiedzi wynika jednak, że w tego rodzaju sprawach (jak i w każdej innej) bezwzględnie obowiązuje art. 303 kodeksu postępowania karnego.

– Tak więc okoliczności każdej ze spraw związanych z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania analizowane są również pod kątem zasadności wszczęcia postępowania przygotowawczego – wyjaśnia resort finansów.

Takie podejście budzi wątpliwości tych, którzy na co dzień zajmują się doradztwem podatkowym.

– Zastosowanie klauzuli przeciwdziałania obejściu prawa podatkowego nie powinno rodzić odpowiedzialności karnoskarbowej, nie mamy bowiem do czynienia z czynem bezprawnym. Klauzula dotyczy tylko takich działań, które są legalne, ale w danych okolicznościach sprzeczne z celami ustawy. Niezgodność z celem ustawy to nie jest to samo co bezprawność – tłumaczy Michał Roszkowski, radca prawny, doradca podatkowy, partner w Accreo.

Podobnego zdania jest Jarosław Ziobrowski, adwokat, partner w kancelarii Kurpisz i Ziobrowski Adwokacka. Również on podkreśla, że zastosowanie klauzuli dotyczy sfer legalnych. Ponadto podczas prac nad projektem podkreślano, że do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej w związku z zastosowaniem klauzuli konieczna byłaby również nowelizacja kodeksu karnoskarbowego.

Groźna broń

Jak wyjaśnia Krzysztof J. Musiał, doradca podatkowy, partner w kancelarii Musiał i Partnerzy, dopuszczenie stosowania sankcji karnoskarbowych, gdy fiskus sięga po klauzulę, naraża na odpowiedzialność nie tylko podatników.

– Z odpowiedzialnością musieliby się liczyć także np. prezesi firm, piony księgowe, a także adwokaci, doradcy podatkowi, radcowie prawni – tłumaczy Musiał.

W ocenie Michała Roszkowskiego wszelkie sugestie MF o możliwości nałożenia odpowiedzialności karnoskarbowej przy stosowaniu klauzuli są chybione i mają wyłącznie walor straszenia podatników. Doświadczenie ekspertów wskazuje jednak, że w ostatnich latach stosowania sankcji karnoskarbowych staje się normą.

– W ostatnich dwóch latach można zaobserwować znaczący wzrost postępowań karnoskarbowych związanych ze sferą podatkową – zauważa Jarosław Ziobrowski.

Krzysztof Musiał dodaje, że np. grzywny stosowane są nagminnie tam, gdzie efektem postępowania wymiarowego jest konieczność dopłaty podatku, w ten sposób fiskus rekompensuje sobie stosunkowo niskie odsetki od zaległości podatkowych.

Podstawy stosowania klauzuli

- Zgodnie z ordynacją podatkową zarzut obejścia prawa podatkowego zależy od tego, czy korzyść podatkowa lub ich suma przekracza w danym okresie rozliczeniowym 100 tys. zł. W przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo, klauzula ma zastosowanie, gdy korzyść z danej czynności przekracza 100 tys. zł.

- Przed klauzulą chroni uzyskanie „płatnej" opinii zabezpieczającej.

- W świetle art. 303 kpk, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie postanowienie o wszczęciu postępowania przygotowawczego.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania to groźna broń w rękach fiskusa. Pozwala urzędnikom kwestionować rozwiązania, które uznają za sztuczne i których głównym celem są oszczędności podatkowe. W praktyce oznacza to utratę korzyści podatkowej, np. konieczność zapłaty zaoszczędzonego podatku czy zwrot nadpłaty. Jest jeszcze jedno poważne zagrożenie, z jakim muszą liczyć się podatnicy.

As w rękawie

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Posiadaczy starych kominków czeka kara lub wymiana. Terminy zależą od województwa
W sądzie i w urzędzie
Prawo jazdy nie do uratowania, choć kursanci zdali egzamin
Prawo karne
Jest śledztwo w sprawie przerwania wałów w Jeleniej Górze Cieplicach
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Zarządzenie flotą może być przyjemnością
Prawo karne
Powódź 2024. Szaber to kradzież zasługująca na szczególne potępienie