Sąd Najwyższy: Wymiana pisemnych oświadczeń to jeszcze nie umowa

Kontrahent musi posiadać dowód doręczenia umowy drugiej stronie.

Publikacja: 08.02.2024 07:20

Sąd Najwyższy: Wymiana pisemnych oświadczeń to jeszcze nie umowa

Foto: Adobe Stock

Bez tego może być ona kwestionowana. Tak uznał Sąd Najwyższy w najnowszym orzeczeniu.

Jeden ze SKOK-ów w upadłości wystąpił z pozwem przeciwko klientce o spłatę zadłużenia. Pozwana kwestionowała ważność umowy, twierdząc, że nie podpisali jej przedstawiciele SKOK.

Sądy: strony zawarły w formie pisemnej ważną umowę o linię pożyczkową

Sądy Rejonowy i Okręgowy Warszawa-Praga nie miały wątpliwości, że strony zawarły w formie pisemnej ważną umowę o linię pożyczkową, pozwana uzyskała dostęp do pieniędzy i mogła decydować, kiedy i jaką kwotę wypłacić bądź spłacić, z czego wielokrotnie ona i jej mąż korzystali.

Oba sądy nie podzieliły zarzutu pozwanej niepodpisania przez SKOK umowy pożyczki, wskazując na art. 78 § 1 kodeksu cywilnego, który stanowi, że do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów z treścią oświadczenia woli jednej ze stron i przez nią podpisanego. W tej sprawie każda strona otrzymała egzemplarz umowy podpisany przez drugą, nie było zatem konieczności, aby na egzemplarzu podpisanym przez pozwaną, a przechowywanym przez powoda widniał podpis osoby reprezentującej powoda.

Pozwana ponowiła w skardze kasacyjnej zarzut, że materiał dowodowy nie wskazuje, aby na jej egzemplarzu były podpisy pełnomocników SKOK. Nie przedłożyła jednak swojej kopii umowy.

Sąd Najwyższy: Nie wystarczy, że strony umowy wymienią się oświadczeniami

– Twierdzenia pozwanej nie są zatem niczym poparte. Ponadto ustalenia sądów są takie, że na przedstawionym przez powoda egzemplarzu umowy widnieje własnoręczny zapis pozwanej, że otrzymała ten egzemplarz. Należy zatem przyjmować, że był to właśnie egzemplarz podpisany przez przedstawiciela SKOK jako realizujący sposób dokonania czynności prawnej wskazany w art. 78 § 1 zd 2 k.c. – wskazał w uzasadnieniu sędzia Krzysztof Wesołowski.

Jak stwierdził SO, przyjmując punkt widzenia pozwanej, można by doprowadzić do groźnej praktyki, że pozwani w sprawach, w których umowę zawarto w sposób opisany w art. 78 § 1 zd. 2 k.c., broniliby się brakiem podpisu powoda na posiadanym przez nich egzemplarzu umowy. Jednocześnie pozwany mógłby nie przedstawiać sądowi swojego egzemplarza, twierdząc, że go nie ma bądź zgubił, a sąd musiałby na podstawie tych twierdzeń oddalać powództwo. Byłoby to niedopuszczalne – spuentował sędzia.

– Nie wystarczy, że strony umowy wymienią się oświadczeniami co do jej treści, ale powinni mieć dowód doręczenia drugiej stronie. To elementarne wymagania tej często stosowanej i praktycznej formy zawierania umowy na odległość, zwłaszcza w relacjach zagranicznych – wskazuje Jacek Siński, radca prawny z kancelarii SKS.

Adam Puchalski, radca prawny, kancelaria Rymarz Zdort Maruta, tak radzi udokumentować wymianę podpisanych egzemplarzy umowy: albo każda ze stron podpisze np. po dwa egzemplarze umowy, z których jeden wymieni z kontrahentem, a na drugim, zachowywanym, kontrahent zamieści pokwitowanie jego odbioru. Albo każda ze stron może złożyć oświadczenie wyraźnie wskazujące, że otrzymała od drugiej strony podpisany egzemplarz umowy.

Sygnatura akt: I CSK 774/23

Czytaj więcej

Koszty dwukrotnie wyższe od samej pożyczki. Jest wyrok SN ze skargi Ziobry

Bez tego może być ona kwestionowana. Tak uznał Sąd Najwyższy w najnowszym orzeczeniu.

Jeden ze SKOK-ów w upadłości wystąpił z pozwem przeciwko klientce o spłatę zadłużenia. Pozwana kwestionowała ważność umowy, twierdząc, że nie podpisali jej przedstawiciele SKOK.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?