Izba Karna SN ws. KRS: nowy sędzia nadal budzi zastrzeżenia

Izba Karna Sądu Najwyższego nie pozostawia wątpliwości: sąd powołany przy udziale nowej KRS jest nieprawidłowo obsadzony.

Aktualizacja: 26.06.2020 09:01 Publikacja: 26.06.2020 08:00

Izba Karna SN ws. KRS: nowy sędzia nadal budzi zastrzeżenia

Foto: Adobe Stock

Izba Karna Sądu Najwyższego miała w czwartek odpowiedzieć na pytanie prawne o status sędziów powołanych przez prezydenta na wniosek nowej KRS. Odmówiła podjęcia uchwały, ale w postanowieniu przesądziła sprawę: problem został rozstrzygnięty w uchwale połączonych Izb SN (Karnej, Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) z 23 stycznia, która ma moc zasady prawnej, jest wiążąca i rozwiewa wątpliwości. A to oznacza, że sędziowie powołani na nowych zasadach nie powinni orzekać.

W tle sprawa narkotykowa

Problem pojawił się w sprawie podsądnego stojącego pod zarzutem posiadania narkotyków i ucieczki przed policyjną drogówką. Sąd rejonowy skazał mężczyznę za te czyny na pół roku ograniczenia wolności i prace społeczne. Orzekał sędzia wylosowany do tej sprawy.

Czytaj także: SN w sprawie odwołania od uchwały KRS dot. kandydata do powołania na stanowisko sędziego SN

Od wyroku apelował prokurator, skarżąc go na niekorzyść oskarżonego. Powód? Sąd nie zastosował zakazu prowadzenia pojazdów, a zdaniem oskarżyciela – powinien. Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze. Ten w trakcie rozpoznawania odwołania nabrał wątpliwości, jaki jest status sędziego orzekającego w pierwszej instancji. Odroczył więc postępowanie i wysłał Sądowi Najwyższemu pytanie prawne.

Sąd spytał: czy osoba powołana przez prezydenta do pełnienia urzędu w następstwie procedury zainicjowanej przez ministra sprawiedliwości o wolnych stanowiskach w sądzie rejonowym jest osobą nieuprawnioną do orzekania, jeśli w procesie tym brała udział obecna Krajowa Rada Sądownictwa? W ocenie SO, biorąc pod uwagę wątpliwości, jaki jest status prawny organu pełniącego dziś funkcje KRS, zachodzi uzasadniona obawa, że w postępowaniu nominacyjnym, w którym powołano sędziego zasiadającego w składzie sądu pierwszej instancji, mogło dojść do naruszenia prawa.

– Wyrażone wątpliwości wymagają oceny istnienia mandatu sędziowskiego, tj. uprawnienia do zajmowania stanowiska sędziego i wykonywania władzy sędziowskiej – pisał w uzasadnieniu pytający sąd.

Uchwała trzech izb wiąże

Izba Karna SN nie miała w czwartek wątpliwości: wszystko już zostało rozstrzygnięte w uchwale trzech izb SN z 23 stycznia 2020 r – uznała. Stwierdzono w niej, że jeśli w składzie Sądu Najwyższego zasiada osoba rekomendowana na sędziego SN przez nową KRS, skład jest nieprawidłowo obsadzony. W przypadku sądów powszechnych i wojskowych sytuacja jest podobna, jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi w konkretnych okolicznościach do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności. Uchwała nie ma zastosowania do orzeczeń wydanych przez sądy przed dniem jej podjęcia – zdecydowali w styczniu sędziowie. Natomiast ma zastosowanie do orzeczeń Izby Dyscyplinarnej SN bez względu na datę ich wydania.

Sygnatura akt: KZP 1/20

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Sylwia Gregorczyk-Abram, adwokat, Inicjatywa Wolne Sądy, Komitet Obrony Sprawiedliwości

Nie ma najmniejszych wątpliwości prawnych, że uchwała trzech izb Sądu Najwyższego ze stycznia 2020 r. ma moc wiążącą i jest obowiązująca. Została wydana zgodnie z prawem i była konieczna, by wyjaśnić wszelkie wątpliwości, jakie pojawiły się po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Chodziło o to, by uporządkować stan prawny w Polsce. I to się udało. Sąd, który orzeka w sprawie, w której ma wątpliwości co do obsady składu sędziowskiego, nie musi sam za każdym razem podejmować się jego weryfikacji na nowo, tylko korzysta z uchwały trzech izb Sądu Najwyższego. Nie dziwi mnie więc, że Izba Karna poszła właśnie tą drogą.

Izba Karna Sądu Najwyższego miała w czwartek odpowiedzieć na pytanie prawne o status sędziów powołanych przez prezydenta na wniosek nowej KRS. Odmówiła podjęcia uchwały, ale w postanowieniu przesądziła sprawę: problem został rozstrzygnięty w uchwale połączonych Izb SN (Karnej, Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) z 23 stycznia, która ma moc zasady prawnej, jest wiążąca i rozwiewa wątpliwości. A to oznacza, że sędziowie powołani na nowych zasadach nie powinni orzekać.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów