Senacki projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk 72s) pozwala urzędnikowi wstrzymać wypłatę emerytury, gdy uzna on, że do przyznania świadczenia doszło w wyniku przestępstwa. I to przed wyrokiem sądu.
Projekt realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 lutego 2012 r. (sygn. K 5/11). TK uznał, że art. 114 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie powinien pozwalać ZUS na uchylenie prawomocnej decyzji bez żadnych ograniczeń czasowych. Sprawa dotyczyła emerytki, której ZUS odebrał świadczenie po ponad dziesięciu latach pobierania. TK stwierdził, że w takim przypadku nie można już odbierać świadczenia, bo ubezpieczony nie będzie w stanie wypracować nowego. Po takim upływie czasu ważniejsza jest stabilność niż to, że do przyznania świadczenia doszło w wyniku przestępstwa.
Nowe terminy
Senat w najnowszej wersji projektu (prace trwają od 2012 r.) proponuje, aby zmiana decyzji ZUS była możliwa maksymalnie przez dziesięć lat od jej wydania, ale w najpoważniejszych przypadkach – gdy wydano ją na podstawie sfałszowanych dowodów lub w wyniku przestępstwa. Gdy np. pojawiły się nowe istotne dowody w sprawie, zmiana decyzji miałaby być możliwa tylko przez pięć lat. Przez trzy lata ZUS mógłby zmieniać decyzje, gdyby dopatrzył się w nich własnego błędu.
Szerokie uprawnienia
Problem w tym, że przy okazji senatorowie chcą dopisać do ustawy nowe uprawnienie dla pracowników ZUS, które może być bardzo niebezpieczne na gruncie ubezpieczeń społecznych. W myśl nowego art. 114 ust. 1b uchylenie lub zmiana decyzji o przyznaniu emerytury czy renty miałyby być możliwe także przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a uchylenie lub zmiana decyzji są niezbędne dla zapobieżenia poważnej szkodzie dla interesu publicznego.
– Ten przepis został zapożyczony z art. 145 kodeksu postępowania administracyjnego, który jest stosowany najczęściej np. do wydawania pozwoleń na budowę czy koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej – tłumaczy Andrzej Radzisław, radca prawny współpracujący z kancelarią LexConsulting.pl. – Rzecz w tym, że co innego, jeśli urzędnik stosuje taki przepis w stosunku do przedsiębiorcy, a co innego, jeśli decyzja o wstrzymaniu wypłaty świadczenia przed potwierdzeniem zarzutów przez sąd dotyczy emeryta w podeszłym wieku. Tym bardziej że w przypadku stwierdzenia podejrzenia przestępstwa ZUS wciąż będzie miał dziesięć lat na zmianę decyzji. Ten czas jest wystarczający do przeprowadzenia postępowania przed sądem karnym i potwierdzenia w prawomocnym wyroku zarzutów stawianych przez ZUS.
![Od dziś wyższe emerytury i renty. Oto nowe kwoty brutto i na rękę [tabela]](https://i.gremicdn.pl/image/free/7ce8ee96bb6a85ce22e9d3dcaae088da/?t=crop:2592:2592:nowe:640:0,resize:fill:108:108,enlarge:1)
