Nieodpłatne przekazanie towarów bez skutków w PIT

- Przedsiębiorca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie handlu nawozami, opodatkowaną na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Podatnik prowadzi również gospodarstwo rolne opodatkowane podatkiem rolnym. Na podstawie odpowiednika faktury wewnętrznej podatnik chce przekazać nawozy ze swojej działalności gospodarczej do prowadzonego gospodarstwa rolnego. Zakupione nawozy, które będą później przekazane do gospodarstwa rolnego, podatnik zaksięgował w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 10 – zakupy towarów handlowych, czyli jako koszt uzyskania przychodu. Czy wartość przekazanych towarów handlowych (nawozów) z prowadzonej działalności gospodarczej do gospodarstwa rolnego podatnik powinien księgować jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej? – pyta czytelnik.

Czytaj także: Zakup towarów handlowych dokumentuje się w PKPiR fakturą

Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o  PIT, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników sprzedających towary i usługi opodatkowane VAT za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Nieodpłatne przekazanie towarów handlowych (nawozów) z prowadzonej działalności w zakresie handlu nawozami na potrzeby prowadzonego także gospodarstwa rolnego nie skutkuje powstaniem po stronie podatnika przychodu z działalności gospodarczej.

Kiedy wydatek jest kosztem

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Aby zatem wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik, nie są kosztem uzyskania przychodu podatnika),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Konieczna jest korekta

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że pierwotnie przedsiębiorca zaliczył poniesione wydatki na zakup nawozów (następnie przekazanych na potrzeby prowadzonego gospodarstwa rolnego) do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Wydatki te, jako poniesione na zakup towarów handlowych, zostały ujęte w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Prowadzona przez podatnika pozarolnicza działalność gospodarcza polega m.in. na handlu nawozami. Działalność rolnicza (patrz ramka) nie podlega uregulowaniom ustawy o PIT, a zatem przekazanie towarów handlowych (ujętych jako koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej) oznacza dla podatnika obowiązek korekty kosztów uzyskania przychodów.

Oznacza to, że w momencie przekazania zakupionych towarów handlowych na prywatne cele podatnika, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, tj. na cele prowadzonego przez niego gospodarstwa rolnego, zaksięgowane w kolumnie 10 pkpir towary handlowe powinny zostać wyksięgowane z tej kolumny. Przekazanie towarów handlowych na cele prowadzonego przez podatnika gospodarstwa rolnego nie jest sprzedażą towaru handlowego i nie generuje przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, a tym samym nie stanowi kosztu uzyskania przychodu z tej działalności.

Musi być związek przyczynowo-skutkowy

Obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodem z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu każdorazowo spoczywa na podatniku. W przypadku przekazania towarów handlowych na cele działalności rolniczej, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia zaistniałego faktu przekazania towarów i spożytkowania faktycznej ilości towarów w działalności rolniczej wyłączonej z uregulowań ustawy o PIT.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 lutego 2008 r., ITPB1/415-508/07/IG).

Autor jest doradcą podatkowym

Działalność rolnicza i działy specjalne

Przepisów ustawy o PIT nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej (zob. art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Działalnością rolniczą, stosownie do art. 2 ust. 2 ustawy o PIT, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1) miesiąc - w przypadku roślin,

2) 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,

3) 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,

4) 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt

- licząc od dnia nabycia.

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym (art. 2 ust. 3 ustawy o PIT). Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy o PIT (zob. art. 2 ust. 3 ustawy o PIT).

Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej (zob. art. 2 ust. 4 ustawy o PIT) w zw. z art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym).

podstawa prawna: art. 2, art. 14 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1509 ze zm.)