W polskim prawie brak jest przepisów, które nakładałyby na pracodawców obowiązek mierzenia temperatury ciała pracowników, nawet w sytuacji zagrożenia epidemicznego. Niemniej jednak, art. 207 kodeksu pracy nakłada na pracodawcę odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w zakładzie pracy. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Następuje to w szczególności poprzez organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy, reagowanie na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywanie środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy. Można więc wnioskować, że z ww. przepisu kodeksu pracy wynika obowiązek pracodawcy w zakresie wdrożenia wszelkich środków zapobiegawczych, jakie uzna on za stosowne i właściwe w celu powstrzymania pandemii koronawirusa. Jednocześnie art. 211 k.p. zobowiązuje pracowników do współdziałania z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bhp. Ponadto, wynikający z art. 207 k.p. obowiązek pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków mógłby stanowić uzasadnienie wprowadzenia środków zapobiegawczych w postaci pomiaru temperatury ciała również wobec osób innych niż pracownicy (np. gości odwiedzających zakład pracy).
Pracodawcy nie mogą natomiast polegać na podstawie prawnej, jaką jest art. 9 ust. 2 lit. i RODO, tj. jeśli „przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi lub zapewnienie wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa opieki zdrowotnej oraz produktów leczniczych lub wyrobów medycznych, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które przewidują odpowiednie, konkretne środki ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą, w szczególności tajemnicę zawodową". Obecnie brak jest bowiem przepisów prawa unijnego lub krajowego, które stanowiłyby podstawę prawną przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych przez pracodawców. Nie ma również konkretnych środków mających na celu ochronę praw i wolności pracowników. Ani rozporządzenie ministra zdrowia z 20 marca 2020 r. wprowadzające na terytorium RP stan epidemii, ani specustawa nie zawierają postanowień, które nakładałyby na osoby chore lub z podejrzeniem choroby obowiązek poddania się badaniu medycznemu czy innym środkom zapobiegawczym. Polscy pracodawcy nie mogą więc polegać na tej podstawie prawnej.
- Czy dozwolony jest pomiar temperatury ciała pracowników oraz gości i przeprowadzanie ich badań medycznych, a jeśli tak, to na jakich zasadach?
Nie sposób udzielić na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. W oświadczeniu Prezesa UODO pominięto kwestię, czy pracodawcy mogą dokonywać pomiaru temperatury ciała pracowników lub gości odwiedzających ich zakłady pracy oraz przeprowadzać badania medyczne takich osób. Z kolei w oświadczeniu wydanym przez EROD wskazano, że pracodawca powinien wymagać podania informacji o stanie zdrowia lub wykonywać badania medyczne jedynie w zakresie dozwolonym przepisami prawa krajowego.
Polski kodeks pracy zasadniczo zabrania pracodawcom przeprowadzania jakichkolwiek badań medycznych (w tym pomiarów temperatury) pracowników. Jest to zgodne z wytycznymi Państwowej Inspekcji Pracy, według których oceny stanu zdrowia pracowników może dokonać jedynie pracownik służby zdrowia. Jeśli pracodawca dokona takiej oceny, może to być postrzegane jako przejaw mobbingu lub nękania. Pracodawca nie może nakazać pracownikowi poddania się badaniu medycznemu (np. po powrocie z obszaru dotkniętego Covid-19), jeśli takie badanie nie zbiega się z okresowym badaniem lekarskim wymaganym przepisami kodeksu pracy (tu należy zauważyć, że obecnie obowiązek przeprowadzenia okresowych badań lekarskich został – w związku z ogłoszeniem w Polsce stanu epidemii – zawieszony na podstawie art. 12a specustawy).
Zgodnie jednak z art. 221b § 1 kodeksu pracy pracodawca może zbierać i przetwarzać szczególne kategorie danych osobowych pracowników (takich jak dane o stanie zdrowia), jeśli takie dane pracownicy podają dobrowolnie i z własnej inicjatywy. Pracodawcy mogą zatem spróbować wprowadzić pomiar temperatury ciała pod warunkiem, że udział w takiej procedurze będzie dobrowolny, a pracownik będzie miał możliwość odmowy lub samodzielnego dokonania takiego pomiaru.
