Jedną z cech odróżniających umowy cywilnoprawne od stosunków pracy jest prawo etatowca do urlopu wypoczynkowego. Gwarancję realnej możliwości korzystania z tego uprawnienia stanowi jednak dopiero zapłata pensji za czas nieobecności. Korzyść związana z urlopem staje się problemem, gdy pracownik potrzebuje więcej wolnego niż przewidują to przepisy. W sukurs takim potrzebom przychodzi instytucja urlopu bezpłatnego.
Wniosek pracownika...
Urlopu bezpłatnego udziela się na wniosek pracownika. Powinien w nim wskazać okres, w jakim chce korzystać z tego urlopu. Wniosek może złożyć w każdej formie. Sąd Najwyższy w wyroku z 1 lutego 2017 r. (I PK 41/16) uznał, że dopuszczalna jest również forma dorozumiana. Dla celów dowodowych warto jednak, aby było to pismo lub dokument.
Teoretycznie wniosek nie wymaga uzasadnienia. W praktyce wskazane jest natomiast, aby etatowiec zamieścił uzasadnienie albo przynajmniej ustnie przedstawił motywy swej prośby. Szczególnie obecnie, w dobie niedoborów kadrowych, pracodawcy niezbyt chętnie godzą się bowiem na długą nieobecność podwładnych.
Ważne! Urlopu bezpłatnego można udzielić wyłącznie pracownikowi. Udzielenie go po rozwiązaniu stosunku pracy jest nieważne. Tak uznał SN w wyroku z 5 maja 2005 r. (III PK 12/05, OSNP 2005, nr 23, poz. 375).
... decyzja pracodawcy
Żaden przepis prawa pracy nie określa warunków, na jakich urlop bezpłatny może zostać udzielony. W związku z tym decyzja pracodawcy w tym przedmiocie ma charakter całkowicie swobodny i zależy wyłącznie od jego woli.