TSUE: piwo musi smakować i wyglądać jak piwo

Produkt wytworzony z nieznaczną zawartością słodu, do którego przed fermentacją dodano syrop glukozowy, można uznać za „piwo otrzymywane ze słodu", gdy cechy organoleptyczne tego wyrobu odpowiadają cechom piwa.

Aktualizacja: 31.03.2019 15:02 Publikacja: 31.03.2019 06:15

TSUE: piwo musi smakować i wyglądać jak piwo

Foto: AdobeStock

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 13 marca 2019 r. (C?195/18).

Stan faktyczny

Polski obywatel produkował napój alkoholowy, który według niego stanowił mieszaninę piwa z napojami bezalkoholowymi. Produkt powstawał w wyniku mieszania 100 hektolitrów brzeczki, która powstawała ze 134,9 l ekstraktu słodowego, 1708,2 l syropu glukozowego, 9 l kwasu cytrynowego, 2,4 l fosforanu amonu oraz pożywki i wody. Producent tego napoju składał co miesiąc do właściwego urzędu celnego deklarację dla podatku akcyzowego, klasyfikując produkowany przez siebie wyrób jako mieszaninę „piwa" o kodzie CN 2203 z napojami bezalkoholowymi i stosował stawkę akcyzy na piwo w wysokości 7,79 zł (około 1,8 euro) od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu.

Czytaj także: Akcyza od piwa: mały browar zapłaci połowę podatku

Kilkunastoma decyzjami wydanymi w okresie od 27 września 2012 r. do 14 lutego 2014 r. naczelnik urzędu celnego zakwestionował deklaracje i określił zobowiązania producenta w podatku akcyzowym na kwoty znacznie wyższe. Zdaniem organu wyrób należało zaklasyfikować do pozycji CN 2206, jako napój na bazie pozostałego napoju fermentowanego i napoju bezalkoholowego oraz zastosować stawkę akcyzy w wysokości 158 zł (około 36,5 euro) od 1 hektolitra gotowego wyrobu. Organ podkreślał, że głównym składnikiem użytym do wyrobu półproduktu był syrop glukozowy, a nie słód, dlatego ów wyrób nie mógł zostać zakwalifikowany do pozycji CN 2203, która obejmuje „piwo otrzymywane ze słodu". W konsekwencji, produkt końcowy należało uznać za napój na bazie pozostałego napoju fermentowanego i napoju bezalkoholowego.

Wobec producenta napoju wszczęto postępowanie karne. Zdaniem prokuratury wprowadzał w błąd polski organ podatkowy poprzez podawanie nieprawdy w deklaracjach dla podatku akcyzowego odnoszących się do wytwarzanego przez niego napoju, przez co spowodował znaczne uszczuplenie kwoty pobranego podatku. Jednocześnie wydawał te napoje ze składu podatkowego bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z 21 czerwca 2017 r. producent został uznany za winnego tych czynów i ukarany grzywną. Wniósł zatem apelację do sądu okręgowego, który wystąpił z pytaniem prejudycjalnym czy wytwarzany napój zasadnie był kwalifikowany jako mieszanina „piwa" o kodzie CN 2203 z napojem bezalkoholowym, czy może chodzi o napój na bazie napoju fermentowanego innego niż piwo i napoju bezalkoholowego. Sąd zauważył ponadto, że istnieje rozbieżność między państwami członkowskimi co do klasyfikacji taryfowej tego napoju, jeżeli nie przeważają w nim składniki słodowe, co uzasadnia potrzebę harmonizacji orzecznictwa.

Wyrok Trybunału

Zdaniem Trybunału pod określeniem „piwo" art. 2 dyrektywy 92/83 nakazuje rozumieć nie tylko wszelkie produkty oznaczone pozycją CN 2203. Są to także wszelkie produkty zawierające mieszaninę piwa z napojami bezalkoholowymi, oznaczone pozycją CN 2206, jeśli w każdym przypadku rzeczywista zawartość alkoholu w tych produktach przekracza 0,5 proc. objętości.

W efekcie, piwem będzie zarówno produkt zakwalifikowany do pozycji CN 2203, jak i produkt, który jest mieszaniną piwa z napojami bezalkoholowymi, oznaczony pozycją CN 2206, jeśli w każdym przypadku rzeczywista zawartość alkoholu w tych produktach przekracza 0,5 proc. objętości.

Produkt wytwarzany w analizowanym przypadku stanowi mieszaninę półproduktu alkoholowego, otrzymanego w wyniku fermentacji, z napojami bezalkoholowymi. Nie może więc zostać zaklasyfikowany do pozycji CN 2203. Będzie jednak „piwem", jeżeli półprodukt alkoholowy, przeznaczony do wymieszania z napojami bezalkoholowymi w celu otrzymania tego produktu końcowego, sam może zostać zakwalifikowany jako „piwo otrzymywane ze słodu" w rozumieniu pozycji CN 2203. Przy czym zawartość alkoholu w tym produkcie końcowym musi przekraczać 0,5 proc. objętości.

Ostatecznie Trybunał doszedł do wniosku, że produkt wytworzony z nieznaczną zawartością słodu i z dodaniem glukozy przed fermentacją alkoholową nie jest wyłącznie z tych względów wyłączony z pojęcia „piwo otrzymywane ze słodu" należące do pozycji CN 2203. Produkt może jednak należeć do tej pozycji tylko pod warunkiem, że jego obiektywne cechy i właściwości odpowiadają obiektywnym cechom i właściwościom piwa. W tym względzie należy wziąć pod uwagę szczególnie cechy organoleptyczne danego produktu. Jeśli półprodukt wizualnie nie przypomina piwa lub nie ma jego charakterystycznego smaku, to ów produkt nie może zostać zakwalifikowany jako „piwo otrzymywane ze słodu", należące do pozycji CN 2203. Do sądu okręgowego należą niezbędne ustalenia w tej kwestii.

Komentarz eksperta

Paulina Bąk, radca prawny, Senior Tax Consultant w Dziale Doradztwa Podatkowego w BDO, biuro w Warszawie

Polski sąd zdecyduje o klasyfikacji napoju

Trybunał przypomniał, że według utrwalonego orzecznictwa, w interesie pewności prawa i ułatwienia kontroli, decydującego kryterium klasyfikacji taryfowej towarów należy co do zasady poszukiwać w ich obiektywnych cechach i właściwościach określonych brzmieniem pozycji CN i uwag do sekcji lub działów. Ponadto, noty wyjaśniające opracowane przez Komisję w zakresie dotyczącym CN oraz przez WCO w zakresie dotyczącym HS przyczyniają się wprawdzie w istotny sposób do interpretacji zakresu poszczególnych pozycji taryfowych, lecz nie są prawnie wiążące.

Trybunał dążył do ustalenia czy wyrób alkoholowy otrzymany w wyniku fermentacji brzeczki, składający się w szczególności z syropu glukozowego i nieznacznej ilości słodu, może zostać zakwalifikowany jako „piwo otrzymywane ze słodu" w rozumieniu pozycji CN 2203.

Kod CN nie określa przy tym minimalnej zawartości procentowej składników słodowych w brzeczce przeznaczonej do produkcji piwa. Pozycja CN 2203 obejmuje „piwo otrzymywane ze słodu", co sugeruje, że piwo należące do tej pozycji może być produkowane tylko gdy słód wchodzi w jego skład. Z samego brzmienia „piwo otrzymywane ze słodu" nie można jednak wywnioskować, że wymagana jest minimalna zawartość procentowa słodu w brzeczce.

Ponadto nota wyjaśniająca do HS dotycząca pozycji 2203 wyraźnie stanowi, że do przygotowania brzeczki mogą być używane pewne ilości niesłodowanych zbóż. Nie ma przy tym wymogu, aby proporcja tych składników niesłodowych była niższa od proporcji składników słodowych.

Jeśli chodzi o syrop glukozowy wchodzący w skład brzeczki, to należy stwierdzić, że CN nie zakazuje jego obecności. Co więcej, nota wyjaśniająca do HS dotycząca pozycji 2203 wyraźnie stwierdza możliwość dodania do brzeczki podczas fermentacji substancji aromatycznych. Ponadto, nawet jeśli istnieje pewna rozbieżność między wersjami w językach francuskim i angielskim co do dokładnego momentu ewentualnego dodania glukozy, gdyż ta pierwsza obejmuje dodatek „a la biere" („do piwa"), podczas gdy ta druga nie zawiera takiego uściślenia, to jednak żadna z tych oficjalnych wersji nie wymaga, aby brzeczka poddana fermentacji nie zawierała glukozy.

Teoretycznie produkt wytworzony z nieznaczną zawartością słodu i z dodaniem glukozy przed fermentacją alkoholową nie jest wyłącznie z tych względów wyłączony z pojęcia „piwo otrzymywane ze słodu" należące do pozycji CN 2203. Jednak Trybunał wskazał, że aby coś mogło być uznane za piwo, musi to piwo przypominać. Należy podkreślić, że kwestia ta jest bardzo ocena i niekoniecznie korzystna dla konsumentów.

Piwo to alkohol mający wielowiekowe tradycje. Przez stulecie ludzie dbali o zachowanie jego składu. Przykładowo bawarskie Prawo Czystości Piwa z XVI w. zakładało wykorzystanie przy produkcji tylko czterech składników (wody, słodu, chmielu i drożdży). Jednak sprawa nie została do końca rozstrzygnięta przez TSUE. Polski sąd może zatem nie doszukać się piwa w produkowanym „piwie".

podstawa prawna: załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej taryfy celnej (Dz.Urz. UE 1987, L 256, s. 1), w wersji wynikającej z rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2587/91 z 26 lipca 1991 r. (Dz.Urz. UE 1991, L 259, s. 1)

podstawa prawna: art. 2 dyrektywy Rady 92/83/EWG z 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych Dz.Urz. WE L 316 z 31 października 1992 r., s. 21)

podstawa prawna: art. 94 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1114 ze zm.)

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 13 marca 2019 r. (C?195/18).

Stan faktyczny

Pozostało 99% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP