Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nakazują organom administracji publicznej działanie zgodne z prawem (art. 6 k.p.a.). Ten kategoryczny nakaz legalności postępowania organów administracji publicznej wymaga od ich funkcjonariuszy przede wszystkim znajomości prawa i jego przestrzegania (uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – zasada prawna z 28 września 1990 r., sygn. III CZP 33/90).
Jak stanowi art. 12 § 1 k.p.a., organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia i realizując jednocześnie obowiązek wszechstronnego zbadania stanu faktycznego sprawy. Wyrażona w tym artykule zasada szybkości i wnikliwości postępowania została skonkretyzowana w art. 35 k.p.a., którego § 1 stanowi, że organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 lutego 2019 r., sygn. I OSK 2671/18, LEX nr 2639772).