Odwołanie darowizny po rozwodzie a niewdzięczność obdarowanego

?Z powodu niewdzięczności obdarowanego można odwołać darowiznę już wykonaną, ale także niewykonaną.

Publikacja: 26.05.2014 09:47

Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego r

Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch DM Danuta Matloch

Ważne, by niewdzięczność wystąpiła po zawarciu umowy darowizny czy renty, jak w opisywanym wypadku. Do renty stosuje się bowiem przepisy o darowiźnie.

To sedno niedawnego wyroku Sądu Najwyższego. W związku z rozwodem Leszek Z. przyznał żonie rentę – 4 tys. zł miesięcznie (waloryzowanych), dopóki nie uzyska ona renty bądź emerytury z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Małżonkami byli od ponad 30 lat, posiadali dom, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego, w którym z córką prowadzili sklep wielobranżowy. W związku z rozwodem zawarli umowy notarialne o częściowym podziale majątku dorobkowego i umowę renty. Uzgodnili, że żona wycofa się ze wspólnej firmy oraz z majątku wspólnego, za co dostała spłatę oraz ową rentę. Po nieco ponad roku mąż przestał ją płacić, zarzucając byłej żonie niegodziwość, i złożył oświadczenie o odwołaniu umowy renty. W tej sytuacji nie musi jej płacić – twierdził.

Niegodziwość żony miała polegać na tym, że bez jego wiedzy kupiła córce mieszkanie za pieniądze pochodzące z prowadzonego sklepu, a więc wspólne. Ponieważ zabezpieczeniem wypełnienia zobowiązań wobec żony były weksle, ta je wypełniła i zażądała w pozwie zapłaty zaległych rat.

Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu męża, że skutecznie odwołał rentę. Sąd Apelacyjny w Szczecinie był podobnego zdania, wskazując, że art. 896 kodeksu cywilnego stanowi, iż darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy tak się zmienił, że stało się to niemożliwe bez uszczerbku dla jego utrzymania. Tych przesłanek Leszek Z. nie wykazał, nawet się zresztą na nie nie powoływał. Powoływał się bowiem na niewdzięczność, a ta zdaniem SA nie dotyczy darowizn nieprzekazanych.

Sąd Najwyższy zajął inne stanowisko, cytując w uzasadnieniu art. 898 § 1 k.c., który dotyczy niewdzięczności obdarowanego. Mówi on, że darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności (II CSK 291/13).

– Z treści tego przepisu, a zwłaszcza zwrotu „nawet wykonaną", wynika jednoznacznie, że uregulowana w tym artykule możliwość odwołania darowizny dotyczy zarówno darowizny wykonanej, jak i niewykonanej – wskazał w uzasadnieniu sędzia SN Hubert Wrzeszcz. – Niezbędne jest tylko to, by umowa darowizny była już zawarta oraz by rażąca niewdzięczność obdarowanego nastąpiła już po zawarciu umowy.

W konsekwencji SN zwrócił sprawę SA do ponownego rozpoznania.

Ważne, by niewdzięczność wystąpiła po zawarciu umowy darowizny czy renty, jak w opisywanym wypadku. Do renty stosuje się bowiem przepisy o darowiźnie.

To sedno niedawnego wyroku Sądu Najwyższego. W związku z rozwodem Leszek Z. przyznał żonie rentę – 4 tys. zł miesięcznie (waloryzowanych), dopóki nie uzyska ona renty bądź emerytury z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
Praca, Emerytury i renty
Zwolnienie z pracy za krytykę LGBTQ i feministek? Zapadł ważny wyrok
Prawo drogowe
Trudniej będzie zdać egzamin na prawo jazdy. Wchodzi w życie "prawo Klimczaka"
Praca, Emerytury i renty
Część seniorów dostanie w lipcu dwa przelewy. Zasady wypłaty renty wdowiej
Praca, Emerytury i renty
Duże zmiany w wypłatach 800 plus w czerwcu. Od lipca nowy termin
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Prawo w Polsce
Głosy Trzaskowskiego przypisane Nawrockiemu. „To nie jest jakaś wielka tragedia"