Czy zakładając spółkę w Stanach Zjednoczonych, można zaoszczędzić na podatku

[b]– Prowadzę indywidualną działalność gospodarczą opodatkowaną według 19-proc. stawki liniowej. Zamierzam utworzyć spółkę w USA (LLC, odpowiednik polskiej spółki z o.o., ale rozliczana pass-through taxation). Będę jej udziałowcem. Jakie obciążenia podatkowe powstaną w moim przypadku, gdy:

- będę osiągał dochody z dywidendy i

- będę zatrudniony w spółce amerykańskiej?[/b] – pyta czytelnik DF.

Limited-Liabilty Company (LLC) jest jednostką organizacyjną odrębną pod względem prawnym od jej udziałowców. Jednak zwykle LLC nie jest podatnikiem CIT, ale dochód opodatkowany jest na poziomie udziałowców (spółka jest transparentna podatkowo, ang. pass-through taxation). Opodatkowanie LLC może więc przypominać opodatkowanie dochodów wypracowanych przez spółki osobowe utworzone w Polsce. Odpowiednio skonstruowana umowa spółki może również prowadzić do opodatkowania właściwego dla spółek kapitałowych (ang. corporation).

[srodtytul]Co wpływa na sposób opodatkowania[/srodtytul]

Sposób opodatkowania dochodów LLC zależy w szczególności od:

- rzeczywistego wykonywania działalności gospodarczej przez LLC w USA (substantial presence) oraz

- statusu podatkowego udziałowców (rezydencji w USA).

Jeżeli LLC posiada zakład (substantial presence) w USA, to udziałowcy LLC płacą podatki dochodowe w USA: federalny i ewentualnie stanowy.

[ramka][b]Przykład[/b]

LLC, utworzona w USA przez wspólników mających miejsce zamieszkania w Polsce, nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium Stanów Zjednoczonych. Nie posiada biura ani nie zatrudnia pracowników w USA. Działalność gospodarcza LLC koncentruje się na obszarze państw UE. Wszelkie istotne decyzje biznesowe podejmowane są przez wspólników względnie jej menedżerów w Europie. W związku z brakiem zakładu w USA nie powstaje obowiązek podatkowy dla udziałowców LLC będących rezydentami polskimi.

Co do zasady nie mają oni obowiązku składania deklaracji na podatek dochodowy w USA. Dochody wspólników będą opodatkowane w całości w Polsce, ponieważ spoczywa na nich nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.[/ramka]

[srodtytul]Ważne, czy spółka jest podatnikiem[/srodtytul]

Status podatkowy spółki z siedzibą lub zarządem za granicą na gruncie polskiego prawa podatkowego zależy przede wszystkim od tego, czy podlega ona nieograniczonemu obowiązkowi w innym państwie. Spółkę zagraniczną uznaje się za podatnika CIT w Polsce, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego państwa, w którym ma siedzibę lub zarząd, jest ona traktowana jako osoba prawna i podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (art. 1 ust. 3 ustawy o CIT).

[ramka][b]Przykład[/b]

LLC, utworzona w stanie Nevada w USA przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce, prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Stanów Zjednoczonych (substantial presence w USA). Umowa spółki jest tak skonstruowana, że LLC jest podatnikiem podatku dochodowego w USA, opodatkowanym podatkiem federalnym na poziomie spółki w wysokości 35 proc. (w stanie Nevada nie występuje podatek stanowy od przedsiębiorstw). Oznacza to, że dochód LLC opodatkowany jest w USA. Dopiero w momencie wypłaty zysków LLC (dywidendy) dla polskich wspólników pobierany jest podatek u źródła w wysokości 15 proc. (art. 11 ust. 2 umowy z USA). W Polsce dywidenda jest opodatkowana w wysokości 19 proc. (art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT). Podatek pobrany u źródła jest zaliczany na poczet zobowiązania podatkowego w Polsce (art. 30a ust. 9 ustawy o PIT) – szerzej zob. DF z 9 lipca 2009 r., „[link=http://www.rp.pl/artykul/331054.html]Działalność można przenieść za granicę i zaoszczędzić na podatkach[/link]”.[/ramka]

[srodtytul]Gdy podatnikami są wspólnicy[/srodtytul]

W przeciwnym razie, tzn. gdy spółka w państwie swojej siedziby nie jest podatnikiem podatku dochodowego, lecz podatnikami takimi są jej wspólnicy (pass-through taxation), wspólnik rozliczający się samodzielnie w USA uiszcza federalny podatek dochodowy według skali progresywnej >[link=http://grafik.rp.pl/grafika/355033]patrz tabela 1[/link].

Dla celów opodatkowania w Polsce spółka taka nie jest również traktowana jako podatnik CIT. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z USA przewiduje zastosowanie metody zaliczenia podatku zapłaconego w USA (zob. art. 20 tej umowy). Oznacza to, że podatek zapłacony w USA przez wspólników LLC zaliczany jest na poczet zobowiązania podatkowego w Polsce z uwzględnieniem ograniczeń przewidzianych w polskich przepisach (art. 27 ust. 9 zd. 2 i 3 ustawy o PIT). Dodatkowo należy uwzględnić tzw. ulgę abolicyjną z art. 27g ustawy o PIT.

[srodtytul]Tak samo w Polsce i w USA[/srodtytul]

Przyjmując, że wspólnik spółki LLC rozlicza się samodzielnie, nie korzysta z ulg podatkowych i nie uzyskuje żadnych innych dochodów ze źródeł krajowych (polskich), ostateczne obciążenie podatkowe dochodów uzyskiwanych z tytułu udziału w zysku spółki LLC (są to dochody z działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ustawy o PIT) kształtuje się na poziomie amerykańskim.

[ramka][b]Przykład[/b]

LLC, utworzona w stanie Nevada w USA, gdzie nie jest pobierany podatek stanowy, przez osoby fizyczne (przedsiębiorców) mające miejsce zamieszkania w Polsce, prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Stanów Zjednoczonych (substantial presence w USA). Nie jest ona podatnikiem podatku dochodowego w USA, lecz podatnikami są jej wspólnicy w ramach (ograniczonego) obowiązku podatkowego w USA. Dla celów podatkowych w Polsce podatek zapłacony za granicą jest zaliczany na poczet zobowiązania podatkowego w Polsce. Opodatkowanie dochodów spółki LLC nie jest odroczone do momentu wypłaty zysków, skoro spółka jest opodatkowana transparentnie. Przyjmując poziom opodatkowania w USA zgodnie ze skalą właściwą dla osoby rozliczającej się samodzielnie oraz stosowanie 19-proc. stawki liniowej w Polsce, prosta symulacja obciążenia podatkowego wygląda jak w tabeli 2 (dla uproszczenie przyjęliśmy dodatkowo, że spółka LLC osiąga w roku podatkowym dochód w wysokości 100 tys. dolarów) >[link=http://grafik.rp.pl/grafika/355034]patrz tabela 2[/link].[/ramka]

[srodtytul]Gdy wspólnik jest pracownikiem spółki[/srodtytul]

Wspólnik LLC może uzyskiwać dochody z tytułu zatrudnienia w spółce amerykańskiej. Sposób ich opodatkowania zależy od wielu czynników, w tym w szczególności od:

- tytułu świadczenia (pełnienie funkcji zarządzających czy świadczenie pracy najemnej),

- miejsca rezydencji zatrudnionego,

- miejsca fizycznego wykonywania pracy.

Jak wynika z art. 16 ust. 1 umowy z USA, dochody z pracy najemnej podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji (tu w Polsce), ale jeżeli „praca najemna wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie”, to otrzymywane z tego tytułu wynagrodzenie może być opodatkowane w państwie wykonywania pracy (tu w USA). W przypadku opodatkowania wynagrodzenia za pracę najemną w USA państwo rezydencji (Polska) stosuje metodę zaliczenia (zob. art. 20 umowy z USA).

[ramka][b]Przykład[/b]

Rezydent polski Jan Nowak (osoba rozliczająca się samodzielnie w USA i niekorzystająca z ulg podatkowych) jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w amerykańskiej LLC. Z tytułu pracy wykonywanej w USA LLC wypłaca mu wynagrodzenie. Dochody opodatkowane są w USA. Natomiast w Polsce podatek zapłacony w USA jest zaliczany na poczet zobowiązania podatkowego w Polsce (art. 30a ust. 9 ustawy o PIT). Dodatkowo, zgodnie z art. 27g ustawy o PIT, rezydent polski (wspólnik amerykańskiej spółki LLC) ma prawo skorzystać z tzw. ulgi abolicyjnej, tzn. może odliczyć od podatku dochodowego w Polsce różnicę między podatkiem zapłaconym w Polsce przy zastosowaniu metody zaliczenia a podatkiem, jaki miałby zapłacić w Polsce, gdyby stosował metodę zwolnienia z opodatkowania w Polsce. Dla uproszczenia przyjęliśmy, że należne Janowi Nowakowi z tytułu stosunku pracy w LLC wynagrodzenie wynosi rocznie 100 tys. dolarów (dla celów wyliczenia podatku według polskiej skali podatkowej założyliśmy kurs na poziomie 3,0 PLN/USD).

Biorąc pod uwagę podaną wyżej skalę podatkową w USA, prosta symulacja obciążenia podatkowego dochodów Jana Nowaka wygląda jak w tabeli 3. Przyjmujemy, że Jan Nowak nie uzyskuje żadnych innych dochodów ze źródeł krajowych (polskich).