Spór o zwrot służbowego laptopa rozstrzygnie sąd

Jeśli nawet dyscyplinarne zwolnienie nie skłoniło pracownika do rozliczenia się z firmowego sprzętu, pracodawca może go pozwać, żądając zwrotu tej rzeczy, a także wynagrodzenia za bezumowne z niej korzystanie.

Publikacja: 02.07.2015 06:50

Z odzyskaniem przekazanego pracownikowi sprzętu służbowego – telefonu, laptopa czy samochodu – praco

Z odzyskaniem przekazanego pracownikowi sprzętu służbowego – telefonu, laptopa czy samochodu – pracodawcy nierzadko mają problem

Foto: www.sxc.hu

Z odzyskaniem przekazanego pracownikowi sprzętu służbowego – telefonu, laptopa czy samochodu – pracodawcy nierzadko mają problem. Zwłaszcza wtedy, gdy między stronami pojawi się konflikt. Pracodawca ma jednak kilka możliwości odzyskania swojego mienia. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których pracownik nie wykonuje swoich obowiązków, np. przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim albo na wypowiedzeniu połączonym ze zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy.

Dyscyplinarne zwolnienie

Zgodnie z art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy jednym z podstawowych obowiązków pracownika jest dbanie o mienie pracodawcy i dobro zakładu pracy. Już z tego przepisu można wyprowadzić obowiązek zatrudnionego zwrotu rzeczy będących własnością pracodawcy. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 10 listopada 1999 r. (I PKN 361/99), uznając, że przywłaszczenie firmowego mienia zawsze stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.

Jednak aby zwolnić podwładnego w trybie dyscyplinarnym, jego działanie musi:

- być zawinione, tj. pracownik powinien mieć możliwość oddania sprzętu służbowego, a także

- zagrażać interesowi pracodawcy (wyrok SN z 22 listopada 2001 r., I PKN 700/00).

Należy też zwrócić uwagę na art. 100 § 1 k.p. Przepis ten zobowiązuje zatrudnionego do stosowania się do poleceń przełożonych dotyczących pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Polecenie zwrotu sprzętu służbowego w sytuacji, gdy etatowiec nie świadczy pracy, spełnia te kryteria. Zatem jego niewykonanie również może stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy.

Wezwanie do zwrotu

Pracodawca może też żądać zwrotu powierzonego mienia na podstawie art. 124 § 1 k.p. Co prawda przepis ten mówi o naprawieniu szkody, które to pojęcie potocznie jest bardziej kojarzone z kosztami związanymi z uszkodzeniem sprzętu lub brakiem możliwości korzystania z niego. Jednak szkodę można naprawić także przez przywrócenie stanu poprzedniego, czyli w omawianej sytuacji – wydanie przedmiotu (art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Takie też żądanie może sformułować pracodawca.

Bezumowne korzystanie

Podstawą przekazania służbowego sprzętu jest głównie wykonywanie przez pracownika za jego pomocą swoich obowiązków. Jeśli ta podstawa odpadnie – tzn. podwładny nie świadczy pracy – pracodawca po uprzednim wezwaniu (o czym niżej) może od niego żądać wynagrodzenia (rynkowego) za bezumowne korzystanie z własności pracodawcy.

Pomoc w prokuraturze

Pracodawca może również zawiadomić organy ścigania o możliwości popełnienia przez pracownika przestępstwa z art. 284 § 2 k.k., czyli przywłaszczenia rzeczy ruchomej. Jest ono zagrożone karą pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat.

W zakresie postępowania karnego pracodawca może żądać również naprawienia szkody. Warunkiem jest, aby wcześniej nie został wszczęty z tego tytułu spór przed sądem cywilnym. W praktyce organy ścigania często jednak umarzają tego typu postępowania, powołując się na niską społeczną szkodliwość czynu.

Kolejność działań

Pracodawca powinien najpierw wezwać osobę korzystającą z firmowego sprzętu – na piśmie za potwierdzeniem odbioru ze względów dowodowych – do jego zwrotu w określonym terminie. Należy w nim wskazać na możliwość podjęcia dalszych kroków prawnych opisanych wyżej.

Jeśli adresat wezwania się do niego nie zastosuje, pracodawca ma prawo go z tego powodu zwolnić bez zachowania okresu wypowiedzenia. Gdy i to działanie nie przyniesie pożądanego efektu, należy skierować sprawę do sądu, żądając zwrotu rzeczy, a także wynagrodzenia za bezumowne z nich korzystanie.

Zdaniem autora

Hubert Hajduczenia, adwokat DLA Piper

Spotykam się z poglądami, że jeżeli zasady korzystania i zwrotu przez pracownika sprzętu służbowego nie zostały jasno określone w umowie albo w innych wewnętrznych regulacjach, pracodawcy może być trudno go odebrać w okresie wypowiedzenia (połączonego z obowiązkiem zwolnienia ze świadczenia pracy), czy też urlopu zatrudnionego.

Nie mogę się zgodzić z takim stanowiskiem. Pomija ono bowiem oczywisty fakt, że jest to własność pracodawcy, która została jedynie udostępniona podwładnemu. Zatem pracodawca ma prawo żądać zwrotu powierzonego mienia, gdy nie służy ono pracownikowi w wykonywaniu przez niego obowiązków.

Z odzyskaniem przekazanego pracownikowi sprzętu służbowego – telefonu, laptopa czy samochodu – pracodawcy nierzadko mają problem. Zwłaszcza wtedy, gdy między stronami pojawi się konflikt. Pracodawca ma jednak kilka możliwości odzyskania swojego mienia. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których pracownik nie wykonuje swoich obowiązków, np. przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim albo na wypowiedzeniu połączonym ze zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy.

Dyscyplinarne zwolnienie

Pozostało 90% artykułu
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP