Zgodnie z art. 150 kodeksu pracy systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym lub nie musi ustalać regulaminu pracy.
Natomiast skrócony tydzień pracy i pracę weekendową wolno zastosować na podstawie umowy o pracę. Zastosowanie elastycznych rozwiązań, nawet jeśli miałoby nastąpić tylko na krótko, wymaga wprowadzenia zmian w tych regulacjach, z zachowaniem wszelkich przewidzianych przepisami rygorów, np. terminów.
Indywidualny rozkład
Na pisemny wniosek pracownika szef może ustalić indywidualny rozkład jego czasu pracy w systemie czasu pracy, którym jest on objęty. Pozwala na to art. 142 k.p. Zatem zindywidualizowany rozkład czasu pracy dla konkretnej osoby, wprowadzany jedynie na jej pisemny wniosek, musi być ustalony w zakresie konkretnego systemu czasu pracy i nie może naruszać zasad ochronnych charakterystycznych dla niego. Starając się o indywidualny rozkład, pracownik nie musi uzasadniać swojego wniosku. Z drugiej strony jego pismo w tej sprawie nie jest dla szefa wiążące.
Dopuszcza się, aby złożenie takiego wniosku sugerował pracodawca, jeśli pojawią się określone potrzeby organizacyjne. Szef nie może jednak w żaden sposób wpływać na decyzję podwładnego, a ewentualna odmowa nie będzie stanowić naruszenia obowiązków pracowniczych.
Zazwyczaj wniosek pracownika o indywidualny rozkład dotyczy wprowadzenia niestandardowych godzin rozpoczynania i kończenia pracy, za czym przemawiają np. trudności komunikacyjne, obowiązki rodzinne (opieka nad dzieckiem w określonych godzinach). Niekiedy chodzi o zmianę wymiaru czasu pracy w poszczególnych dniach i tygodniach, terminy dni wolnych od pracy wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, liczbę i godziny przerw w pracy. Czasami podwładnemu zależy na podjęciu dodatkowego zatrudnienia i pogodzeniu obowiązków w obu firmach. Może także dzięki temu uniknąć trudności z dojazdem do pracy związanych z Euro 2012, ustalając start i finisz pracy o wcześniejszej godzinie – poza szczytem komunikacyjnym.
