Więzy krwi mają duże znaczenie przy opodatkowaniu spadku czy darowizny, bo decydują do jakiej grupy podatkowej zaliczają się osoby, między którymi dochodzi do przepływu majątku. Zasadniczo im bliższa rodzina, tym zasady opodatkowania są korzystniejsze i na mniej może liczyć fiskus. Wspólny przodek nie zawsze przesądza jednak o niższym podatku. Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gorzowie Wielkopolskim.
Czy córka siostry ojca to zstępny rodzeństwa?
Sprawa dotyczyła mężczyzny, który w 2024 r. dostał spadek po córce siostry ojca. Kobieta zmarła za granicą, ale w Polsce miała dom i mieszkanie, które przypadły kuzynowi. Schody zaczęły się, gdy schedą zainteresował się fiskus i podliczył go na prawie 70 tys. zł, stosując zasady przewidziane dla najmniej korzystnej podatkowo III grupy. Spadkobierca nie zgadzał się na zapłatę podatku po krewnej według przepisów dotyczących nabycia majątku po zupełnie obcych osobach.
Czytaj więcej
Darowizna lub spadek od członków najbliższej rodziny jest zwolniona z podatku. Kto dokładnie może...
Był przekonany, że scheda po córce siostry ojca powinna zostać zakwalifikowana do II grupy podatkowej. W jego ocenie byli ze zmarłą zstępnymi – tu dziećmi – rodzeństwa, bo ich wspólni przodkowie byli rodzeństwem. A to oznacza, iż należy ich zaliczyć do II grupy podatkowej. Ponadto wskazał, że utrzymywał kontakty z kuzynką i wspierał ją jako jedyny członek rodziny. Nie można go więc traktować jako obcą dla niej osobę, a ponieważ opiekował się nią, to należy mu się prawo do tzw. ulgi mieszkaniowej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Co do zasady to preferencja, która pod określonymi warunkami w przypadku nieruchomości mieszkalnych pozwala wyłączyć z podstawy opodatkowania ich czystą wartość do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 mkw. powierzchni użytkowej.
Czy od spadku po kuzynce czy kuzynie płaci się podatek według III grupy podatkowej?
Fiskus zdania nie zmienił. Wyjaśnił, że córka siostry ojca podatnika nie jest dla niego zstępnym rodzeństwa. Jest zstępnym rodzeństwa dla jego ojca. Gdyby to on dziedziczył po dziecku, wnuku itd. siostry czy brata, mógłby zostać opodatkowany według II grupy. Dla jego syna zstępnym rodzeństwa są zaś siostrzeńcy i bratankowie, tj. dzieci sióstr lub braci, i nabycie po nich można by zaliczyć jako od osoby zaliczonej do II grupy podatkowej. Jak tłumaczył fiskus, sama okoliczność związku rodzinnego, utrzymywania kontaktów czy wzajemnej pomocy, nie może automatycznie skutkować zakwalifikowaniem do innej grupy podatkowej niż to wynika z ustawy.
