Zmiana statusu spółek komandytowych ma konsekwencje

Gdy spółka dokonywała już amortyzacji to powinna ona, co do zasady, kontynuować przyjętą wcześniej metodę i stawki amortyzacji, o ile dany środek trwały nie został w całości zamortyzowany, a także uwzględnić wcześniejsze odpisy dokonane przez jej wspólników.

Publikacja: 08.01.2024 02:00

Zmiana statusu spółek komandytowych ma konsekwencje

Foto: Adobe Stock

W maja 2023 r. spółka wystąpiła o interpretację ustawy o CIT. Konkretnie chodziło o to czy będzie uprawniona do zastosowania stawki amortyzacji podatkowej obniżonej do dowolnej wysokości dla wybranych środków trwałych. To znaczy takich, które podlegają lub podlegały amortyzacji podatkowej, dla których przyjęto metodę amortyzacji liniowej, zgodnie z zasadami z art. 16i ust. 1 ustawy o CIT.

Z wniosku wynikało, że spółka od 1 stycznia 2021 r. jest podatnikiem CIT. Wcześniej nim nie była, a przychody i koszty związane z działalnością były dzielone pomiędzy jej wspólników proporcjonalnie do udziałów w zyskach i opodatkowane u wspólników.

Czytaj więcej

Spółka z o.o. spółka komandytowa? To już się nie opłaca

Fiskus zgodził się, że spółka będzie uprawniona do zastosowania stawki amortyzacji podatkowej obniżonej do dowolnej wysokości dla wybranych środków trwałych dla których przyjęto metodę liniową, w roku podatkowym, w którym podejmie taką decyzję. Ale nie zgodził się, że będzie uprawniona do zastosowania w odniesieniu do poprzednich lat podatkowych – nieprzedawnionych – stawki amortyzacji podatkowej obniżonej do dowolnej wysokości tj. nawet bliskiej zeru.

Spółka zaskarżyła interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił jej skargę. Zastrzegł jednak, że niezasadność stanowiska skarżącej nie wynika z wykładni art. 16i ust. 5 ustawy o CIT. Sąd bowiem zasadniczo podzielił linię orzeczniczą wskazującą na dopuszczalność zmiany stawki amortyzacji środka trwałego wstecz, tj. korekty dotychczas przyjętej stawki. Niemniej WSA zauważył, że skarżąca działa w formie organizacyjno-prawnej spółki komandytowej i w takiej formie funkcjonowała też przed 1 stycznia 2021 r. Przed tą datą nie była jednak podatnikiem CIT. Sporny środek trwały tj. odwiert geotermalny, został zaś przyjęty do amortyzacji przez wspólników spółki komandytowej jako podatników PIT lub CIT. W ocenie WSA w sytuacji spółek komandytowych dostrzegalna jest analogia w odniesieniu do statusu spółek powstałych wskutek przekształcenia z podmiotu, który nie był wcześniej podatnikiem CIT. Z tą jednak różnicą, że zmiana statusu prawnopodatkowego skarżącej miała miejsce z mocy prawa. I w ocenie sądu w braku odpowiednich regulacji odnoszących się do sytuacji spółek komandytowych jako nowych podatników CIT można byłoby się zastanawiać nad dopuszczalnością analogii do uregulowań w zakresie spółek po przekształceniu.

Zdaniem WSA możliwe problemy interpretacyjne w tym zakresie zostały przewidziane przez ustawodawcę i rozstrzygnięte przez przepisy przejściowe. A ich analiza oraz orzecznictwo doprowadziły sąd do konkluzji, że ustawodawca jednoznacznie ustanawia w art. 12 ust. 1 i ust. 5 ustawy zmieniającej zasadę, zgodnie z którą przychody i koszty spółki komandytowej stanowiące przychody lub koszty jej wspólników nie są przychodami spółki komandytowej jako podatnika. Nie tylko spółka nie ma więc możliwości zmiany wysokości stawki amortyzacji w zakresie, gdy był amortyzowany przez jej wspólników, ale ta wielkość amortyzacji środka trwałego nie stanowi kosztu uzyskania przychodu skarżącej.

Natomiast w zakresie, gdy amortyzacji dokonywała już spółka, to powinna co do zasady kontynuować przyjętą wcześniej metodę i stawki amortyzacji, o ile dany środek trwały nie został w całości zamortyzowany, a także uwzględnić wcześniejsze odpisy amortyzacyjne dokonane przez jej wspólników.

Dlatego WSA nie zgodził się ze skarżącą, że ma możliwość zmiany wstecz stawki i metody amortyzacji, ograniczonej w jej sytuacji jedynie o wyłącznie upływ okresu przedawnienia.

Wyrok WSA w Białymstoku z 16 listopada 2023 r.

Sygnatura akt: I SA/Bk 337/23

Komentarz eksperta

Danuta Kluska - konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO Polska, biuro w Krakowie

Aktualnie w orzecznictwie dominuje pogląd, że możliwa jest korekta stawek amortyzacji środka trwałego wstecz. Linia orzecznicza w tym temacie zaczęła kształtować się od precedensowego wyroku NSA z 3 lutego 2022 r. (II FSK 1413/19). NSA wskazał, że z uwagi na nieprecyzyjną redakcję art. 16i ust. 5 ustawy o CIT, dopuszczalna jest zmiana stawek amortyzacyjnych w odniesieniu zarówno do przyszłych, jak i przeszłych rozliczeń podatkowych.

Na pierwszy rzut oka, wyrok WSA w Białymstoku oddalający skargę podatnika na interpretację indywidualną, w której dyrektor KIS odmówił prawa do wstecznej korekty stawek amortyzacyjnych może wzbudzać wątpliwość czy wyrok ten stanowi odejście od wspomnianej powyżej linii orzeczniczej. Nic bardziej mylnego. W uzasadnieniu komentowanego wyroku WSA odwołuje się do stanowiska NSA (II FSK 1413/19) podzielając pogląd o dopuszczalności zmiany stawki amortyzacji środka trwałego wstecz.

Jednakże, w przedmiotowym stanie faktycznym podatnik był spółką komandytową, której sytuacja prawnopodatkowa w ramach CIT jest odmienna od spółek kapitałowych. Spółki komandytowe z dniem 1 stycznia 2021 r. uzyskały status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych. Wcześniej to jedynie wspólnicy spółki komandytowej posiadali status podatnika i mogli rozliczać w kosztach podatkowych odpisy amortyzacyjne od środków trwałych spółki, ale spółka, która uzyskała status podatnika CIT nie jest ich następcą prawnym.

Dlatego też, na mocy przepisów przejściowych, spółka komandytowa, która stała się podatnikiem CIT, kontynuuje przyjętą przed 2021 r. metodę amortyzacji, stawki oraz okres amortyzacji, a także wysokość odpisów amortyzacyjnych uprzednio dokonanych od tych środków trwałych, z zastrzeżeniem, że do przychodów oraz kosztów spółki, nie zalicza się przychodów oraz kosztów jej wspólników. W związku z tym, według WSA spółka komandytowa nie ma możliwości korekty stawek amortyzacyjnych, w zakresie w jakim środek trwały był amortyzowany przez jej wspólników zanim uzyskała status podatnika CIT, ale także odpisy amortyzacyjne dokonywane przez wspólników nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów spółki.

Komentowany wyrok jest pierwszym wyrokiem dotykającym problematyki wstecznej korekty stawek amortyzacyjnych w przypadku spółek komandytowych.

W maja 2023 r. spółka wystąpiła o interpretację ustawy o CIT. Konkretnie chodziło o to czy będzie uprawniona do zastosowania stawki amortyzacji podatkowej obniżonej do dowolnej wysokości dla wybranych środków trwałych. To znaczy takich, które podlegają lub podlegały amortyzacji podatkowej, dla których przyjęto metodę amortyzacji liniowej, zgodnie z zasadami z art. 16i ust. 1 ustawy o CIT.

Z wniosku wynikało, że spółka od 1 stycznia 2021 r. jest podatnikiem CIT. Wcześniej nim nie była, a przychody i koszty związane z działalnością były dzielone pomiędzy jej wspólników proporcjonalnie do udziałów w zyskach i opodatkowane u wspólników.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO