- Jaki był stan finansów publicznych na koniec 2023 r. – pytał jeszcze w czwartek na portalu X były premier Mateusz Morawiecki. Przekonywał o ich doskonałej kondycji. Dowodem na to miał być brak procedury nadmiernego deficytu wobec Polski.
Mateusz Morawiecki pomylił się. W piątek Rada Unii Europejskiej ogłosiła, że wszczęła procedurę nadmiernego deficytu wobec Belgii, Francji, Włoch, Węgier, Malty, Słowacji i Polski. Procedura dotyczy stanu finansów tych państw w 2023 r. Dodatkowo Rada zdecydowała, że Rumunia, którą procedura nadmiernego deficytu obejmuje od 2020 r., nie podjęła skutecznych kroków walki z deficytem, procedura nie zostanie więc z niej zdjęta.
Czytaj więcej
Minister finansów znalazł się między młotem a kowadłem. Musi przekonywać, że kasa państwa jest w dobrej kondycji. Rodzi to jednak wielomiliardowe roszczenia koalicjantów, których budżet nie jest w stanie udźwignąć.
Czemu służy procedura nadmiernego deficytu
Celem procedury nadmiernego deficytu jest to, aby państwa UE korygowały nadmierny deficyt lub poziomy zadłużenia. Zgodnie z unijnymi przepisami Komisja Europejska może zastosować procedurę nadmiernego deficytu w stosunku do państwa UE, które nie respektuje Paktu stabilności i wzrostu, czyli zestawu zasad służących koordynacji polityk fiskalnych państw UE. Procedurę można zastosować w szczególności w sytuacji, gdy państwo UE narusza próg deficytu na poziomie 3 proc. PKB, albo gdy istnieje ryzyko naruszenia tego progu. Może nią być objęte także państwo UE, które narusza regułę dotyczącą zadłużenia poprzez utrzymywanie poziomu długu publicznego przekraczającego wartość 60 proc. PKB, który nie zmniejsza się w zadowalającym tempie, wyznaczonym przez przepisy.
Pakt stabilności i wzrostu ma na celu ochronę zdrowych finansów publicznych, a procedura nadmiernego deficytu stanowi podstawę jego części naprawczej. Procedura nadmiernego deficytu nakłada na dane państwo wymóg złożenia planu działania naprawczego i polityki, którą wdroży, oraz terminów osiągnięcia tych celów. Komisja musi ten plan zaakceptować, a potem nadzoruje jego wykonanie.