Rewolucyjna zmiana zasad opodatkowania akcyzą energii elektrycznej

Od 1 stycznia przyszłego roku mają obowiązywać przepisy przenoszące opodatkowanie energii elektrycznej akcyzą z producentów na dystrybutorów – pisze Paweł Bębenek, dyrektor Departamentu Podatku Akcyzowego w Instytucie Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy sp. z o.o.

Publikacja: 07.10.2008 07:53

Rewolucyjna zmiana zasad opodatkowania akcyzą energii elektrycznej

Foto: Rzeczpospolita, Paweł Gałka

Tak w każdym razie wynika z rządowego projektu ustawy o podatku akcyzowym z 8 sierpnia 2008 r. Planowane zmiany zostały opracowane w związku z koniecznością harmonizacji polskich regulacji z przepisami wspólnotowymi poprzez wdrożenie nowych rozwiązań wynikających z dyrektywy Rady 2003/96/WE oraz dyrektywy Rady 2004/74/WE zmieniającej dyrektywę 2003/96/WE.

[b]Dzisiaj podatek akcyzowy od energii płacą producenci. Od 2009 r. ten obowiązek zostanie w znacznej części przeniesiony na dostawców.[/b] Producenci pozostaną podatnikami podatku akcyzowego w wąskim zakresie dotyczącym zużycia energii na własne potrzeby, chyba że dokonają sprzedaży energii na rzecz podmiotu, który będzie nabywcą końcowym w rozumieniu projektu ustawy.

W opinii resortu finansów nowa ustawa akcyzowa ma dwa cele: dostosować nasze ustawodawstwo do wymogów unijnych (co powinno być zrobione już od 1 stycznia 2006 r.) i uporządkować system tego podatku.

[srodtytul]Zupełnie inaczej[/srodtytul]

[b]Po wejściu w życie proponowanych zmian akcyzę od energii elektrycznej będą płacić m.in.:[/b] podmioty sprzedające energię końcowemu nabywcy na terytorium kraju, dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowej energii elektrycznej jako nabywca końcowy, podmioty posiadające koncesję na przesyłanie, dystrybucję lub obrót i zużywające energię elektryczna, a także podmioty nieposiadające koncesji, które wyprodukowały energię i zużywają ją lub sprzedają nabywcy końcowemu.

Ponadto opodatkowaniu podlegać będzie zużycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu, a także import energii elektrycznej przez nabywcę końcowego. Projekt wprowadza zasadę, że za zużycie energii elektrycznej nie uznaje się strat powstałych w wyniku przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej z wyłączeniem energii zużytej w związku z jej przesyłaniem lub dystrybucją.

[b]Obowiązek podatkowy powstanie w momencie wydania energii elektrycznej. [/b]Zatem w praktyce podstawą naliczenia akcyzy będzie ilość energii wynikająca z odczytu licznika odbiorcy końcowego (a w razie braku technicznych urządzeń pomiarowych na podstawie współczynnikowo określonego poziomu poboru energii przez poszczególne urządzenia, określonej w dokumentacji prowadzonej przez podatnika). Obowiązek podatkowy będzie powstawał również m.in. z dniem dokonania WNT energii przez odbiorcę końcowego lub przy powstaniu długu celnego w przypadku importu tej energii przez nabywcę końcowego.

Jednak [b]projekt wprowadza specyficzny termin zapłaty akcyzy od energii elektrycznej[/b]. Zgodnie z planowaną zmianą akcyzę będzie trzeba płacić do właściwego organu celnego:

1) w wypadku WNT energii elektrycznej przez nabywcę końcowego – 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:

– upłynął termin płatności wynikający z faktury albo

– wystawiono fakturę (jeżeli nie określono terminu płatności),

2) w wypadku sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju – 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:

– upłynął termin płatności określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw energii elektrycznej albo

– upłynął termin płatności wynikający z faktury (jeśli nie było określonego terminy w umowie), albo

– wystawiono fakturę (jeśli nie było określonego terminu na fakturze),

3) w pozostałych wypadkach – 25. dnia następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zużycie lub sprzedaż energii elektrycznej.

Dodatkowo w przypadku składania deklaracji za okres dłuższy niż dwa miesiące podatnik posiadający koncesję na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną będzie obowiązany do obliczenia i zapłaty akcyzy wstępnie za okresy miesięczne na podstawie szacunków dokonanych w oparciu o ewidencję. Ewidencja natomiast będzie musiała być prowadzona według szczegółowo określonych w ustawie oraz przepisach wykonawczych zasad. Podmiot obowiązany do prowadzenia ewidencji będzie wykazywał na bieżąco wydanie, zakup, stratę albo zużycie na własne potrzeby energii elektrycznej. Przez bieżące wykazanie rozumie się dokonywanie zapisów w dniu wystąpienia zdarzeń uzasadniających dokonanie stosownych zapisów, w dniu wystąpienia zdarzeń uzasadniających dokonanie stosownych wpisów do ewidencji lub najpóźniej w dniu ujawnienia tych zdarzeń. Wpisów do ewidencji dokonuje się bezpośrednio po zakończeniu czynności podlegającej wpisaniu.

[srodtytul]Skutki zmian dla podmiotów z branży[/srodtytul]

Jakie konsekwencje będą się wiązały z nowym systemem opodatkowania energii?

Przede wszystkim na podmiotach niemających dotychczas nic wspólnego z podatkiem akcyzowym zacznie ciążyć obowiązek podatkowy. Tym samym podmioty te będą musiały przeprowadzić pełną procedurę rejestracyjną (ustalić właściwy organ celny, złożyć dokumenty, uzyskać numer akcyzowy), a następnie zacząć wypełniać i składać deklaracje akcyzowe i rozliczać się z podatku akcyzowego, wpłacając go na konto izby celnej. Ustalenie wysokości wpłat będzie się wiązało z koniecznością uwzględnienia zwolnień w podatku akcyzowym, odliczeń podatku akcyzowego oraz trzeba będzie zmniejszać je o zaliczki wpłacane w poprzednich okresach. Dodatkowo podmioty te będą się musiały przygotować od strony dokumentacyjno-ewidencyjnej do potrzeb rozliczania podatku akcyzowego.

[b]Biorąc pod uwagę różnice między zasadami, jakie mają określić moment powstania obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym (moment wydania energii elektrycznej) oraz w podatku od towarów i usług (terminy płatności), konieczne będzie prowadzenie dodatkowej ewidencji według terminów wydania energii elektrycznej[/b] (a nie terminów płatności, jak to jest w VAT). Ewidencja ta z jednej strony musi zawierać informacje – wprowadzane na bieżąco – o ilości i dacie wydania energii elektrycznej, z drugiej musi określać moment, na który za tę wydaną energię ma przypadać zapłata akcyzy do organu (a o tym będzie decydował zazwyczaj termin płatności wynikający z faktury VAT).

Ponadto dosyć skomplikowanie wygląda system wpłaty akcyzy z tytułu energii elektrycznej do budżetu. Wystąpi bowiem konieczność wpłaty zaliczek na akcyzę, jeżeli podatnik nie złoży deklaracji akcyzowej co najmniej dwa miesiące z rzędu (przykładowo zdarzyć się to może, jeżeli podmiot wydaje energię elektryczną w ramach jednorodnych cyklicznych umów, w których moment zapłaty określono za trzy miesiące, przed dwa kolejne miesiące nie będzie składał deklaracji z powodu braku takiego obowiązku).

Wszystkie te propozycje zmian będą zapewne wymagały dodatkowych działań ze strony służb księgowych u dystrybutorów. Jednocześnie dotychczasowi podatnicy akcyzy (producenci energii elektrycznej) nie pozbędą się całkowicie obowiązków rozliczania podatku akcyzowego, będą bowiem podatnikami choćby z tytułu zużycia wyprodukowanej energii na własne potrzeby (z wyłączeniem zużycia tej energii na potrzeby produkcji energii elektrycznej).

W całym tym przedsięwzięciu nie bez znaczenia jest czas, w którym przyszli podatnicy muszą się dostosować do nowych zasad. [b]Zmienione regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2009 r., tymczasem nie widać momentu uchwalenia ustawy czy też bardzo istotnych w podatku akcyzowym aktów wykonawczych, zwłaszcza że co chwila pojawiają się nowe wersje tych projektów.[/b]

Tak w każdym razie wynika z rządowego projektu ustawy o podatku akcyzowym z 8 sierpnia 2008 r. Planowane zmiany zostały opracowane w związku z koniecznością harmonizacji polskich regulacji z przepisami wspólnotowymi poprzez wdrożenie nowych rozwiązań wynikających z dyrektywy Rady 2003/96/WE oraz dyrektywy Rady 2004/74/WE zmieniającej dyrektywę 2003/96/WE.

[b]Dzisiaj podatek akcyzowy od energii płacą producenci. Od 2009 r. ten obowiązek zostanie w znacznej części przeniesiony na dostawców.[/b] Producenci pozostaną podatnikami podatku akcyzowego w wąskim zakresie dotyczącym zużycia energii na własne potrzeby, chyba że dokonają sprzedaży energii na rzecz podmiotu, który będzie nabywcą końcowym w rozumieniu projektu ustawy.

Pozostało 91% artykułu
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił