Sąd Najwyższy: Geodezyjnie wydzielona działka to jeszcze nie nieruchomość. Co z drogą konieczną?

To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego. Kwestia ta wynikła w sprawie, w której sąd rejonowy uwzględnił wniosek współwłaścicieli nieruchomości, z której geodezyjnie wykroili oni mniejszą działkę. Dla tej ostatniej nie ustanowiono jednak księgi wieczystej ani drogi publicznej. Współwłaściciele wystąpili więc o ustanowienie służebności drogi koniecznej dla tej nowej działki. Sąd rejonowy wskazał, że z uwagi na ukształtowanie terenu obie części nieruchomości położone są na innej wysokości. A to wywołuje trudności z dostępem do drogi publicznej z tej wydzielonej działki.

Kiedy przysługuje roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej? Czy dotyczy ono każdej działki?

Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił wniosek, wskazując, że wnioskodawcy winni być świadomi konsekwencji swojej decyzji i powstałych niedogodności i nie mogą teraz ich łagodzić kosztem ograniczenia prawa własności działek sąsiednich.

Roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej nie przysługuje, jeśli ma służyć jedynie dla wygody właściciela nieruchomości władnącej, a więc wnioskodawców. Wtedy polepszenie dostępu do drogi publicznej może nastąpić jedynie za zgodą właściciela nieruchomości obciążonej.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Czy dziecko może dostać grunt obciążony służebnością? Wyrok SN

To, że darowizna dla małoletniego jest obciążona np. służebnością drogi koniecznej, nie unieważni...

Wnioskodawcy winni byli więc w pierwszej kolejności podjąć próby dokonania niezbędnych robót, aby zapewnić owej nieruchomości dostęp do drogi publicznej przez ich drugą działkę. A w tej kwestii nie zgłosili oni nawet wniosków dowodowych.

Wnioskodawcy nie dali za wygraną, wskazując w skardze kasacyjnej do SN, że należąca do nich nieruchomość nie posiada odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, a istniejącego, nieodpowiedniego dostępu nie da się dostosować do potrzeb posesji. Nachylenie podłużne drogi wyznaczonej na tej działce byłoby większe niż wymaga rozporządzenie ministra infrastruktury z 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych.

Sąd Najwyższy zdecydował: podział geodezyjny nie powoduje powstania dwóch nieruchomości. Co ze służebnością drogi koniecznej?

SN nie uwzględnił ich zarzutów. Przypomniał, że nieruchomość także po dokonaniu podziału geodezyjnego jest jedną posesją, a czynnikiem wyodrębniającym nieruchomość w sensie prawnym, jest objęcie części gruntu księgą wieczystą, co wyraża zasada „jedna księga – jedna nieruchomość”.

Skoro podział geodezyjny nie spowodował powstania dwóch nieruchomości, to zbadanie, czy wydzielona działka ma odpowiedni dostęp do drogi publicznej, powinno nastąpić w odniesieniu do nieruchomości należącej do skarżących jako całości, a nie do jednej z wydzielonych geodezyjnie działek. Służebność drogi koniecznej nie może być bowiem ustanowiona dla działki geodezyjnej mieszczącej się w granicach większego gruntu.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Sąd Najwyższy powiedział, co trzeba zrobić, żeby zasiedzieć działkę sąsiada

Zasiedzenie działki okazało się niemożliwe, bo inne osoby parkowały na niej auta i wyrzucały śmieci.

– Kwestią sporną pozostała zatem jedynie ocena odpowiedniości istniejącego dostępu do drogi publicznej, ale wnioskodawcy nie wykazali, że wynikające z ukształtowania terenu trudności z dostępem tej wydzielonej geodezyjnie części nieruchomości do drogi publicznej, nie dawały się usunąć w racjonalny ekonomicznie sposób przez odpowiednie przystosowanie istniejącego obecnie dostępu do drogi publicznej – wskazała w konkluzji uzasadnienia sędzia Beata Janiszewska.

Sygn. akt I CSK 2324/24