4) szczegółowe sprawdzenie osoby (tylko w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa porządku);
5) indywidualna rozmowa.
Decyzja w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej powinna być
wydana w ciągu 6 miesięcy, ale rzeczywisty czas oczekiwania na decyzję
wynosi kilkanaście miesięcy. Ochrona przyznawana jest bezterminowo. Od
negatywnej decyzji Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców służy odwołanie w
terminie 14 dni do Rady ds. Uchodźców.
Osoby korzystające z ochrony międzynarodowej:
1) posiadają prawo do pobytu i pracy;
2) posiadają prawo do prowadzenia działalności gospodarczej;
3) posiadają prawo do szeregu nieodpłatnych świadczeń (np. opieki zdrowotnej, edukacji, pomocy społecznej, pomocy socjalnej).
WAŻNE. W okresie przed wydaniem decyzji, od momentu złożenia wniosku,
obywatel Ukrainy nie może wyjechać z Polski. Nie może także podjąć
pracy w ciągu pierwszych 6 miesięcy trwania procedury.
C) jednorazowe świadczenie pieniężne
Większość osób uciekających przed wojną do Polski to samotne kobiety z
dziećmi, które mogą mieć problem z podjęciem pracy na pełen etat.
Najważniejsze zasiłki dla uchodźców z Ukrainy obejmują świadczenia
rodzinne zaspokajające ich podstawowe potrzeby finansowe. Będą one
przyznawane Ukraińcom na takich samych zasadach co polskim obywatelom,
przysługując jednak głównie uchodźcom, którzy wjechali legalnie do
Polski od 24 lutego 2022 r.
WAŻNE. Aby skorzystać z zasiłków / świadczeń socjalnych wymagane jest posiadanie numeru PESEL.
Obywatelom Ukrainy przysługuje pomoc w postaci jednorazowego
świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na
utrzymanie (pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny
osobistej oraz opłaty za mieszkanie).
Wniosek o przyznanie jednorazowego świadczenia składa się na piśmie w
gminnym lub miejskim ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na
miejsce pobytu.
D) pieniężne i niepieniężne świadczenia z pomocy społecznej
Obywatele Ukrainy mogą liczyć na pomoc społeczną, która będzie im
udzielana bez standardowego wywiadu środowiskowego. Obejmuje ona różne
świadczenia:
a) pieniężne – mogą być to stałe, okresowe zasiłki na podstawowe potrzeby życiowe;
b) niepieniężne – np. w postaci zapewnienie tymczasowego mieszkania, żywności, odzieży.
Należy złożyć wniosek oraz oświadczenie o swojej sytuacji osobistej,
rodzinnej, dochodowej i majątkowej w gminnym lub miejskim ośrodku pomocy
społecznej właściwym ze względu na miejsce pobytu.
E) dofinansowanie żłobkowe
Uchodźcy z Ukrainy mogą również ubiegać się o dofinansowanie żłobka
dla dziecka, które 2022 roku wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie i
można je uzyskać na pokrycie opłat w żłobku, klubie dziecięcym lub na
rzecz opiekuna dziennego. Przysługuje ono wyłącznie dla rodziców dzieci
do ukończenia 12 miesiąca życia.
Wniosek wraz z dokumentem potwierdzającym zapisanie dziecka do żłobka należy złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznym (ZUS).
F) świadczenie „Dobry Start"
„Dobry Start" to świadczenie wypłacane co roku dla rodziców dzieci w
wieku szkolnym, które ma pomóc w przygotowaniu dziecka do szkoły (np.
zakup podręczników i przyborów szkolnych).
Na wyprawkę szkolną dostaje się 300 zł na każde dziecko w wieku do 20
lat, jeśli uczęszcza do szkoły. Wniosek o „Dobry Start" można należy
złożyć w ZUS.
G) Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) przysługuje Ukraińcom, którzy
mieszkają w Polsce ze swoimi dziećmi. Wysokość zasiłku może wynieść w
sumie 12 000 zł na dziecko i mogą się o niego ubiegać rodzice każdego
dziecka, które jest w wieku od 1 roku do 3 lat. Zasiłek ten może być
wypłacany:
• po 500 zł miesięcznie przez 2 lata,
• po 1000 zł miesięcznie przez 1 rok.
Wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy należy złożyć do ZUS w formie
elektronicznej na formularzu RKO-R za pośrednictwem portalu ZUS.
H) świadczenia opiekuńcze
Należą do nich:
a) zasiłek pielęgnacyjny – wynosi on 215,84 zł miesięcznie i jest dla
osób opiekujących się np. niepełnosprawnym dzieckiem lub małżonkiem;
b) świadczenie pielęgnacyjne – wynosi 2119 zł miesięcznie i jest dla
najbliższego członka rodziny, który w celu zapewnienia takiej opieki nad
osobą niepełnosprawną musiał zrezygnować z pracy zawodowej;
c) specjalny zasiłek opiekuńczy – wynosi on 620 zł miesięcznie i
przysługuje osobom niemogącym podjąć pracy zarobkowej (przez opiekowanie
się niepełnosprawnym członkiem rodziny) i spełniającym kryterium
dochodowe.
I) świadczenie „Rodzina 500 plus"
Do uzyskania świadczenia w ramach programu „Rodzina 500 plus"
Ukraińcy przebywający legalnie w Polsce muszą złożyć wniosek o
świadczenie. Przysługuje ono na każde dziecko w rodzinie do ukończenia
przez nie 18 lat, jeśli zamieszkuje wspólnie z rodzicem oraz pozostaje
na jego utrzymaniu.
Świadczenie przysługuje nie tylko rodzicom sprawującym opiekę i utrzymującym dziecko, lecz także, m.in.:
a) opiekunom prawnym dziecka,
b) rodzicom zastępczym dziecka,
c) osobom prowadzącym rodzinny dom dziecka.
Wniosek o świadczenie 500 plus złożyć może osoba, która:
1) jest obywatelem Ukrainy albo małżonkiem obywatela Ukrainy;
2) przebywa legalnie w Polsce;
3) ma pod opieką dziecko (jest rodzicem lub opiekunem tymczasowym).
Wniosek o świadczenie 500 plus powinien zawierać:
1) dokument potwierdzający charakter pobytu w Polsce, np. kartę pobytu;
2) numer PESEL dziecka lub akt urodzenia wraz z tłumaczeniem wykonanym przez tłumacza przysięgłego na język polski.
Wiadomo, że nie każdy obywatel Ukraiński będzie miał wymagane wyżej
dokumenty, dlatego też specustawa gwarantuje, że Zakład Ubezpieczeń
Społecznych będzie przyznawał i wypłacał świadczenia dla potrzebujących
rodziny.
Wniosek o świadczenie 500 plus można składać:
→ drogą elektroniczną – przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS;
→ portal Emp@tia (https://empatia.mpips.gov.pl/);
→ bankowość elektroniczną;
→ w dowolnej placówce ZUS, gdzie dodatkowo uzyska się pomoc w wypełnieniu i złożeniu wniosku przez portal PUE ZUS.
J) inne:
→jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (czyli tzw.
becikowe) O ten zasiłek w wysokości 1000 zł mogą się ubiegać rodziny,
którym urodziło się dziecko i których dochód na członka rodziny nie
przekracza kwoty 1922,00 zł netto.
→ zasiłek rodzinny
Zasiłek rodzinny przysługuje na dziecko w wysokości od 95 do 135 zł
miesięcznie w zależności od jego wieku. Można się o niego ubiegać, jeśli
miesięczny dochód na członka gospodarstwa domowego nie przekracza 674
zł lub 764 zł, jeżeli w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne.
→ dofinansowanie mieszkań w Polsce
Od 16 marca 2022 r. każdy obywatel Polski, który przyjął pod swój
dach uchodźcę z Ukrainy, może wnioskować o zwrot poniesionych z tego
tytułu kosztów w wysokości 40 zł za dzień za każdą osobę. Pieniądze te
pomogą pokryć koszty zakwaterowania i wyżywienia oraz zapewnienia innych
podstawowych potrzeb życiowych.
WAŻNE. Dofinansowanie mieszkania dla Ukraińców będzie udzielane
wstecz, za okres faktycznego pobytu uchodźców w domu beneficjenta. Z
dopłat można korzystać przez 2 miesiące. Wniosek o dofinansowanie na
mieszkanie dla Ukraińców trzeba złożyć w swojej gminie na specjalnym
formularzu.
Za pomoc w przygotowaniu materiału dziękujemy:
Дивіться українську версію
Czytaj też:
I część: Ukraińcy - pierwsze kroki w Polsce
II część: Jak zatrudnić obywatela Ukrainy
III część: Opiekun tymczasowy dla ukraińskiego dziecka – zasady i procedura
IV część: Informacje dla studentów z Ukrainy – kontynuacja nauki
V część: Jak przenieść firmę z Ukrainy do Polski? Jak otworzyć nową?
