Likwidacja TVP i Polskiego Radia: finał będzie w drugiej instancji

Sąd rejestrowy nie zgodził się na likwidację TVP i Polskiego Radia, choć sam zatwierdził ich statuty, które na to pozwalają.

Aktualizacja: 23.01.2024 10:28 Publikacja: 23.01.2024 02:00

Likwidacja TVP i Polskiego Radia: finał będzie w drugiej instancji

Foto: AdobeStock

W poniedziałek sąd rejestrowy w Warszawie odmówił wszczęcia procedury likwidacji spółek Polskie Radio SA i Telewizja Polska SA. Tego samego dnia sąd rejestrowy w Koszalinie zezwolił na likwidację tamtejszej spółki prowadzącej regionalną rozgłośnię Polskiego Radia. Tak oto już w 12 z 17 spółek regionalnych publicznego radia sądy dopuściły procedurę likwidacji.

Spór w sądzie potrwa

Rozbieżne decyzje powstrzymują scenariusz reform w mediach, które przeprowadza Ministerstwo Kultury i  Dziedzictwa Narodowego. Przypomnijmy, że zakładały one odwołanie zarządów i rad nadzorczych przez ministra, po czym wpis nowych. Na to jednak sąd rejestrowy w Warszawie się nie zgodził. MKiDN zastosowało też drugi scenariusz, czyli wszczęcie procedury likwidacyjnej. I właśnie tę procedurę zakwestionował warszawski sąd w przypadku TVP i centralnej spółki PR, choć w 12 innych miastach decyzje były inne.

Jak zapowiada minister Bartłomiej Sienkiewicz, na te odmowy zostaną złożone skargi.

– To długa droga sądowa i ona potrwa – przyznał minister w wygłoszonym w poniedziałek oświadczeniu.

Czytaj więcej

Gębusia: Odmowa rejestracji w PR i TVP - policzek dla likwidacyjnych planów ministra?

Pozorność subiektywna

Prawnicy pytani przez „Rz” zgodnie zauważają, że orzeczenie referendarza o odmowie wpisu likwidacji spółek TVP i Polskiego Radia nie kończy sprawy, tylko potęguje chaos w sytuacji publicznych mediów.

– Od takiej odmowy przysługuje skarga do sądu. W momencie jej złożenia orzeczenie o odmowie wpisu traci moc. Ostatecznie o wyeliminowaniu uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy może zdecydować tylko sąd okręgowy – przypomina prof. Katarzyna Bilewska.

Z kolei prof. Michał Romanowski zauważa, że do czasu takiego orzeczenia uchwały WZA korzystają z domniemania prawidłowości, co potwierdza uchwała siedmiu sędziów SN z 2013 r. (sygn. III CZP 13/13).

Według prawników są liczne argumenty za tym, by sądy rozpatrujące skargę ministra zalegalizowały likwidację spółek mediów publicznych. W uzasadnieniu odmowy referendarz Karolina Ilczuk zauważyła bowiem, że uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy Polskiego Radia jest czynnością pozorną. Jak jednak uważa prof. Katarzyna Bilewska, jest to merytoryczny błąd referendarza. Przyznaje, że pozorność jest wprawdzie wadą oświadczenia woli, ale wątpliwe jest przypisanie jej uchwale zgromadzenia.

– Podstawy wadliwości uchwał WZA są kompleksowo uregulowane w kodeksie spółek handlowych, który ma tu pierwszeństwo stosowania, a pozorność tam nie występuje. Zresztą zwykle pozorność czynności wykazuje się długim i skomplikowanym postępowaniem procesowym z wykorzystaniem wielu dowodów, w tym zeznań świadków, a tu referendarz stwierdziła to autorytatywnie, w postępowaniu nieprocesowym i bez przeprowadzenia rozprawy, bo na posiedzeniu niejawnym – argumentuje ekspertka.

Czytaj więcej

Trybunał broni status quo w TVP, Polskim Radiu i PAP. Rząd: to niewiążący wyrok

W uzasadnieniu odmowy wpisu likwidacji spółki Polskie Radio SA pojawiła się też wzmianka, że ta „centralna” spółka ma inny status od regionalnych, bo jest wprost wymieniona w ustawie o radiofonii i telewizji jako niepodlegająca likwidacji. Dlatego – zdaniem pani referendarz – warszawski sąd nie mógł pójść śladem sądów w innych miastach, które zgodziły się na likwidację spółek prowadzących rozgłośnie regionalne.

– To podejście nazbyt formalistyczne, opierające się na czysto literalnym brzmieniu ustawy o radiofonii i telewizji, a nie na jej wykładni systemowej – komentuje prof. Bilewska.

Z kolei prof. Michał Romanowski zauważa, że wbrew uzasadnieniu odmowy ustawa o radiofonii i telewizji nie zabrania wszczęcia likwidacji spółek państwowego radia i telewizji.

– Ustawa nie dopuszcza jedynie całkowitej likwidacji mediów publicznych. Rozwiązanie spółek nie jest taką likwidacją, bo w ich miejsce można powołać nowe – sugeruje ekspert.

Czytaj więcej

Sąd odmawia otwarcia likwidacji TVP. Resort kultury reaguje

Statuty na to pozwalają

Co ciekawe, statuty obu spółek przewidują możliwość ich połączeń, przekształceń i likwidacji. Statut TVP SA wspomina o tym w § 28. Statut PR SA przewiduje to w § 27, wyraźnie też daje walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy możliwość likwidacji i rozwiązania spółki. Statuty te zostały zatwierdzone przez ten sam sąd rejestrowy, który właśnie odmówił wszczęcia procedury likwidacyjnej.

– Połączenie czy przekształcenie, podobnie jak likwidacja, prowadzą do rozwiązania spółek w dotychczasowej formie prawnej. Statuty tych spółek wiele lat temu przeszły kontrolę sądu rejestrowego, a więc zdały test na prawo do rozwiązania – uważa prof. Romanowski.

Sprawą likwidacji spółek mediów publicznych zajmował się ostatnio TK. W wyroku z 18 stycznia 2024 r. stwierdził, że sprzeczne z ustawą zasadniczą są przepisy pozwalające na likwidację spółek mediów publicznych (sygn. K 29/23). Na ten nieopublikowany jeszcze wyrok powołano się w uzasadnieniu odmowy wpisu likwidacji Polskiego Radia.

– Referendarz nie zająknął się ani słowem, że w świetle prawa ten wyrok nie istnieje – skomentował minister Bartłomiej Sienkiewicz. Zauważył, że zapadł w składzie z tzw. sędzią dublerem Jarosławem Wyrembakiem.

– W myśl orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Sądu Najwyższego udział sędziego dublera powoduje, że tego wyroku nie ma – mówił Sienkiewicz.

Czytaj więcej

Porażka Sienkiewicza. Sąd odmówił postawienia Polskiego Radia w stan likwidacji

W poniedziałek sąd rejestrowy w Warszawie odmówił wszczęcia procedury likwidacji spółek Polskie Radio SA i Telewizja Polska SA. Tego samego dnia sąd rejestrowy w Koszalinie zezwolił na likwidację tamtejszej spółki prowadzącej regionalną rozgłośnię Polskiego Radia. Tak oto już w 12 z 17 spółek regionalnych publicznego radia sądy dopuściły procedurę likwidacji.

Spór w sądzie potrwa

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił