Samorządowa opieka nad starszymi bez paragonu

Dom pomocy społecznej, który jako jednostka budżetowa gminy wykonuje jej zadania własne, nie musi mieć kas fiskalnych.

Aktualizacja: 28.03.2018 20:28 Publikacja: 28.03.2018 18:22

Samorządowa opieka nad starszymi bez paragonu

Foto: 123RF

Fiskus przegrał spór o kasy fiskalne w domach pomocy społecznej. W środę Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że placówki, które jako jednostki budżetowe Samorządowa opieka nad starszymi bez paragonu„podwykonują" zadania własne gminy, nie muszą posiadać kas. Samorząd występuje tu jako organ władzy publicznej i nie można go uznać za podatnika VAT.

Kanwą sporu była interpretacja podatkowa. Z wnioskiem o jej wydanie wystąpił jeden z warszawskich domów pomocy społecznej (DPS). Wyjaśnił, że jest jednostką budżetową miasta. Nie prowadzi działalności gospodarczej. Podstawą jego działalności jest decyzja administracyjna o skierowaniu danej osoby oraz decyzja o wysokości opłaty za pobyt. Nie zawiera też z mieszkańcami (pensjonariuszami) żadnych umów cywilnoprawnych.

Rejestrować, czy nie

Z wniosku wynikało, że DPS w 2011 r. kupił kasę fiskalną i używał jej do września 2012 r. Od tego czasu wpłaty od osób fizycznych (głównie pensjonariuszy) nie były już rejestrowane przy zastosowaniu kasy fiskalnej. DPS uważał, że działalność o charakterze właściwym dla organów władzy publicznej, do których należy gminna jednostka budżetowa, wykonywana w ramach obowiązków publicznoprawnych, i opłaty z nią związane, np. za pobyt mieszkańców, odpłatność za leki powyżej limitu ceny, jest wyłączona z ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej.

Innego zdania był fiskus. Nie zgodził się, że DPS, który pobiera bezpośrednio od mieszkańców opłaty za pobyt ustalone decyzjami administracyjnymi (łącznie z opłatami za leki jako dopłaty powyżej limitu ceny), jest wyłączony od stosowania kasy fiskalnej, bez względu na to, jaka jest łączna roczna suma tych opłat.

Urzędnicy tłumaczyli, że czynności wykonywane przez placówkę w postaci zaspokajania potrzeb bytowych i wspomagających spełniają definicję świadczenia usług, a te ze względu na ich odpłatność podlegają opodatkowaniu VAT. A ponieważ DPS jest jednostką budżetową, nie korzysta z wyłączenia z grona podatników określonego w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, ponieważ nie jest organem władzy publicznej lub urzędem obsługującym ten organ.

DPS zaskarżył interpretację i wygrał. Najpierw rację przyznał mu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Przypomniał, że jednym z zadań własnych gminy jest świadczenie pomocy społecznej, tworzenie i utrzymywanie ośrodków i zakładów opiekuńczych. Zadanie to gmina może wykonywać poprzez jednostki organizacyjne lub poprzez inne podmioty, zawierając z nimi umowy. W ocenie WSA dom opieki społecznej będący jednostką budżetową miasta wykonuje jego zadania własne wynikające z przepisów prawa. W konsekwencji nie może być traktowany jako odrębny organ, bo jest jednostką organizacyjną wykonującą zadania miasta. W tym zakresie jest organem władzy publicznej.

To władza publiczna

WSA podkreślił, że gmina jest organem władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Dlatego zgodził się, że ten przepis wyłączający z grona podatników VAT ma zastosowanie w spornej sprawie. DPS nie jest podatnikiem VAT, czego konsekwencją jest brak obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas.

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził to rozstrzygnięcie. Jak tłumaczył sędzia NSA Roman Wiatrowski, w sprawie nie jest sporne, że pomoc społeczna i sprawowanie opieki to zadania własne gminy. W orzecznictwie zaś ugruntowany jest pogląd, że podmiotowość podatkową ma tylko gmina. Jej jednostka budżetowa nie ma odrębnej podmiotowości. DPS – jednostka budżetowa – podwykonuje więc zadania własne gminy, która w tym zakresie nie jest podatnikiem VAT, ponieważ działa jako organ władzy publicznej.

Wyrok jest prawomocny.

Sygn. akt: I FSK 423/16

Fiskus przegrał spór o kasy fiskalne w domach pomocy społecznej. W środę Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że placówki, które jako jednostki budżetowe Samorządowa opieka nad starszymi bez paragonu„podwykonują" zadania własne gminy, nie muszą posiadać kas. Samorząd występuje tu jako organ władzy publicznej i nie można go uznać za podatnika VAT.

Kanwą sporu była interpretacja podatkowa. Z wnioskiem o jej wydanie wystąpił jeden z warszawskich domów pomocy społecznej (DPS). Wyjaśnił, że jest jednostką budżetową miasta. Nie prowadzi działalności gospodarczej. Podstawą jego działalności jest decyzja administracyjna o skierowaniu danej osoby oraz decyzja o wysokości opłaty za pobyt. Nie zawiera też z mieszkańcami (pensjonariuszami) żadnych umów cywilnoprawnych.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów