Taki pogląd wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 16 czerwca 2016 roku (sygn. III UZP 6/16).
Uchwała Sądu Najwyższego z 16 czerwca 2016 r. została wydana w związku z pytaniem prawnym, jakie pojawiło się w sprawie z odwołania od decyzji ZUS w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W stanie faktycznym ustalonym w toku postępowania sądowego pracownica jednej ze spółek zawarła umowę cywilnoprawną z innym podmiotem – członkiem tej samej grupy kapitałowej, co pracodawca. Jedynym właścicielem obydwu podmiotów była spółka – matka. Przedmiotem zlecenia była realizacja zadań dotyczących określonego wycinka prac przy wdrożeniu zintegrowanego systemu informatycznego z zakresu obsługi kadrowej w całej grupie kapitałowej. System miał funkcjonować we wszystkich podmiotach wchodzących w skład grupy kapitałowej, a zatem także w spółce, z którą wykonawczynię zlecenia łączyła umowa o pracę. Ostatecznie moduł, którego przygotowanie było przedmiotem zlecenia, nie został wprowadzony. Z prac wykonanych na podstawie zlecenia nie skorzystał żaden podmiot wchodzący w skład grupy kapitałowej.
Wedle decyzji ZUS w wyniku zawarcia umowy-zlecenia w rzeczywistości zaistniała sytuacja wykonywania pracy na rzecz własnego pracodawcy, co skutkowało uwzględnieniem wynagrodzenia za zlecenie w podstawie wymiaru składek jak przy stosunku pracy.
Poglądu tego nie podzielił sąd okręgowy. Zdaniem SO przedmiotem sprawy było ustalenie, czy w danym stanie faktycznym zachodzą przesłanki do zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na podstawie których umowa cywilnoprawna zawarta z innym podmiotem podlega ubezpieczeniu społecznemu jako zatrudnienie pracownicze. W ocenie SO w przedmiotowej sprawie pracodawca ubezpieczonej nie był rzeczywistym beneficjentem pracy wykonywanej przez nią w ramach umowy-zlecenia.
Zdaniem sądu apelacyjnego rozstrzygnięcia kwestii wymagało ustalenia, kogo należy uznać za pracodawcę w warunkach stosowania art. 8 ust. 2a w/w ustawy. Czy w przypadku powiązań kapitałowych pracodawcą jest grupa kapitałowa, czy też – jak w klasycznym przypadku – spółka wchodząca w zakres grupy kapitałowej. Zdaniem SA nie można pominąć kwestii bliskich powiązań kapitałowych między spółkami zależnymi a spółką matką. W takim przypadku dochodziłoby bowiem do sytuacji zatrudniania pracowników na umowach cywilnoprawnych przez inne podmioty z danej grupy kapitałowej. Zlecenie może być faktycznie realizowane na rzecz innego podmiotu, co wyklucza zastosowanie art. 8 ust. 2a w/w ustawy. Istnienie powiązań kapitałowych oznaczałoby jednak, że taka sytuacja w praktyce nie różni się niczym od zawarcia umowy z samym pracodawcą, gdyż rezultat ekonomiczny pracy staje się elementem zysku grupy kapitałowej jako całości.
