VAT po zmianach: ulga na złe długi a sprzedaż towarów wrażliwych

Od wejścia w życie nowelizacji ustawy minęło już półtora miesiąca, jednak przedsiębiorcy wciąż mają wątpliwości dotyczące m.in. ulgi na złe długi czy odpowiedzialności przy sprzedaży towarów wrażliwych.

Aktualizacja: 17.08.2015 14:31 Publikacja: 17.08.2015 06:40

VAT po zmianach: ulga na złe długi a sprzedaż towarów wrażliwych

Foto: 123RF

Sprzęt elektroniczny z odwrotnym obciążeniem

- Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży sprzętu elektronicznego, m.in. telefonów komórkowych, laptopów i tabletów. Czy w związku ze zmianą przepisów nie będę musiał rozliczać VAT z tytułu sprzedaży ww. sprzętu i mogę przenieść ten obowiązek na nabywcę?

Tak,

pod warunkiem że nabywca jest czynnym podatnikiem VAT.

Odwrotne obciążenie polega na przerzuceniu obowiązku rozliczania VAT ze sprzedawcy na nabywcę. Pełną listę towarów dla transakcji krajowych, co do których stosuje się opodatkowanie na zasadach odwrotnego obciążenia, zawiera załącznik nr 11 do ustawy o VAT. Nowelizacja ustawy o VAT rozszerzyła tę listę towarów o:

a) złoto w postaci surowca lub półproduktu (o próbie 325 tysięcznych lub większej) oraz dostawy złota inwestycyjnego,

b) blachy zaklasyfikowane do PKWiU 24.33.20.0 „Arkusze żeberkowane ze stali niestopowej",

c) telefony komórkowe, w tym smartfony, a także laptopy, tablety, notebooki i konsole do gier.

Sprzedawca powinien pamiętać o obowiązkowej informacji podsumowującej dla transakcji objętych odwrotnym obciążeniem. Informacje te mają być składane za okresy rozliczeniowe, w których powstanie obowiązek podatkowy, w takich samych terminach jak deklaracje podatkowe, o których mowa w art. 99 ust. 1–3 ustawy o VAT (to znaczy do 25. dnia miesiąca następującego po danym okresie rozliczeniowym – miesięcznym lub kwartalnym). Informacje podsumowujące w obrocie krajowym, analogicznie jak deklaracje dla podatku od towarów i usług, będą mogły być składane także za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Warto również zaznaczyć, że informacja podsumowująca powinna zawierać następujące dane:

a) imię i nazwisko lub nazwę oraz NIP podatnika składającego informację,

b) imię i nazwisko lub nazwę oraz NIP podatnika nabywającego towary lub usługi,

c) łączną wartość dostaw towarów oraz świadczonych usług.

Przedsiębiorcy sprzedający i nabywający towary objęte procedurą odwrotnego obciążenia powinni mieć na uwadze także limit sprzedaży, po którego przekroczeniu stosuje się ten mechanizm (20 tys. zł netto na rzecz jednego nabywcy).

Na marginesie należy dodać, że na zastosowanie odwrotnego obciążenia w danej transakcji nie wpływa adnotacja na fakturze VAT: „obciążenie odwrotne". Także brak tego zwrotu nie zwalnia nabywcy towaru z obowiązku rozliczenia VAT.

Przedsiębiorca może sprawdzić status kontrahenta

- W jaki sposób mogę dowiedzieć się, że mój kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT?

Status podatkowy kontrahenta – nabywcy od 26 czerwca 2015 r. można sprawdzić na stronie internetowej udostępnionej przez Ministerstwo Finansów: www.portalpodatkowy.mf.gov.pl.

Usługa ta została uruchomiona z myślą o podatnikach stosujących mechanizm odwrotnego obciążenia w odniesieniu do towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Dla przypomnienia: od 1 lipca 2015 r. odwrotne obciążenie ma zastosowanie, jeżeli nabywca jest czynnym podatnikiem VAT.

Po wpisaniu numeru NIP szukanego podmiotu otrzymamy jedną z trzech informacji:

1) podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT,

2) podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

3) podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP jest zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony.

Upadłość dłużnika nie wyklucza ulgi na złe długi

- Dowiedziałem się, że mój kontrahent, który zalega wobec mnie z płatnościami za świadczone mu usługi, złożył wniosek o ogłoszenie upadłości. Opóźnienie w zapłacie wynosi ponad 150 dni. Czy w tej sytuacji mam prawo skorzystać z ulgi za złe długi?

Tak.

Nowe przepisy przewidują możliwości skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi także w przypadku, gdy dłużnik jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Gdy dłużnik pozostaje na koniec miesiąca, w którym upływa 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, wyłączony zostaje obowiązek dokonania przez niego korekty podatku naliczonego.

Od 1 lipca 2015 roku zniesiono także ograniczenie polegające na braku możliwości skorzystania z ulgi na złe długi przez podatnika (wierzyciela) w przypadku istnienia pomiędzy nim a dłużnikiem powiązań rodzinnych lub z tytułu przysposobienia, kapitałowych, majątkowych lub wynikających ze stosunku pracy.

Wybór organu interpretacyjnego zależy także od przedmiotu wyjaśnień

- Jestem przedsiębiorcą i prowadzę działalność gospodarczą w Opolu. Planuję złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych. Do kogo mam zaadresować wniosek?

Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku będzie dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami wybór organu interpretacyjnego, do którego należy wnieść wniosek, jest uzależniony nie tylko od miejsca zamieszkania lub siedziby wnioskodawcy, ale także od przedmiotu wyjaśnień (VAT, CIT, PIT, inne podatki). Wprowadzone zmiany nie dotyczą wnioskodawców z województwa mazowieckiego oraz nieposiadających zamieszkania lub siedziby w Polsce. Wnioski tych podmiotów są realizowane niezmiennie przez Izbę Skarbową w Warszawie. Pozostali podatnicy muszą kierować swoje zapytania do różnych ośrodków w zależności od przedmiotu wyjaśnień, zgodnie ze wskazówkami znajdującymi się w rozporządzeniu ministra finansów z 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (DzU poz. 643). W sprawach, w których nie jest możliwe ustalenie właściwości miejscowej organu interpretacyjnego, właściwym do wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych dotyczącej CIT, VAT lub PIT staje się Izba Skarbowa w Warszawie, a w pozostałym zakresie – ośrodek katowicki. Warto pamiętać także o tym, że od 1 lipca 2015 roku obowiązuje także nowy formularz zgłoszeniowy – ORD-IN (numer 6).

Analizując właściwość organu podatkowego w zakresie CIT i VAT, należy zaznaczyć, że zgodnie z właściwością opisaną w ww. rozporządzeniu zapytanie podatnika z Opola (posiadającego siedzibę w tym mieście) dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych należy skierować do dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, natomiast w temacie VAT do dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu. Zmiany dotyczące właściwości organu mają prowadzić do zwiększenia poprawności wydawanych interpretacji.

Wniosek o interpretację należy opłacić przelewem

- Zamierzam złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej najnowszych zmian w VAT. Czy za ten wniosek mogę zapłacić gotówką?

Nie.

Od początku lipca 2015 roku wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej możemy opłacić wyłącznie przelewem na rachunek bankowy izby skarbowej upoważnionej do wydania w danej sprawie indywidualnej interpretacji. I tak, w przypadku podatnika z Opola będzie to rachunek bankowy Izby Skarbowej w Łodzi. Nie ma możliwości wpłaty gotówkowej.

Bez zmian natomiast pozostaje termin płatności. Nadal wynosi on siedem dni od dnia złożenia wniosku. Tytuł wpłaty powinien wskazywać, że opłata dotyczy konkretnego wniosku o wydanie interpretacji. Dowód wpłaty należy także wysłać do urzędu.

Od przyszłego roku trzeba będzie liczyć wstępną proporcję

- Jestem dietetyczką żywieniową. Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na doradzaniu i opracowywaniu programów dietetycznych dla zgłaszających się do mnie klientów (działalność opodatkowana VAT). Dodatkowo prowadzę zajęcia edukacyjne dla dzieci w szkołach na temat zdrowego odżywiania (działalność zwolniona z VAT). Kiedy i w jaki sposób mam obliczyć kwotę podatku naliczonego?

Prowadzona przez czytelniczkę działalność ma charakter mieszany, tzn. w części jest opodatkowana, a w części pozostaje poza VAT. Nowelizacja ustawy o VAT pozostawiła obowiązującą dotychczas zasadę proporcjonalnego odliczania VAT po zakończeniu roku dla tego rodzaju działalności. Nowością jest natomiast konieczność liczenia wstępnej proporcji w momencie nabycia towarów i usług w trakcie roku.

Wstępne prawo do odliczenia powinno być ustalane w taki sposób, by najbardziej odpowiadało ono specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Następuje to, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, oraz wykorzystania pojazdów samochodowych do celów osobistych, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1) roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

2) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

3) średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

4) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

Sposób ustalania proporcji odliczania podatku naliczonego będzie można skonsultować z organem podatkowym poprzez złożenie wniosku o wydanie interpretacji.

Nowe zasady obliczeń wejdą w życie dopiero od 1 stycznia 2016 r. Oznacza to, że czytelniczka odliczy VAT po zakończeniu 2015 roku na dotychczasowych zasadach, przyjmując kwotę podatku naliczonego na podstawie danych za poprzedni rok podatkowy.

Wzrosła wysokość kaucji gwarancyjnej

- Jesteśmy spółką kapitałową, która zajmuje się dostawą paliwa (towar wrażliwy) na rynku krajowym. W czerwcu 2015 r. wpłaciliśmy do urzędu skarbowego kaucję gwarancyjną w wysokości minimalnej (200 tys. zł) zgodnie z obowiązującymi przepisami. Czy w związku ze zmianą ustawy o VAT i podwyższeniem minimalnej wartości kaucji gwarancyjnej jesteśmy zobowiązani do dopłaty różnicy wysokości kaucji?

Tak.

Z początkiem lipca 2015 r. została podwyższona wysokość minimalnej kaucji gwarancyjnej, jaką powinni wnieść podatnicy zajmujący się dostawą paliw, aby m.in. pozostać w wykazie prowadzonym przez ministra finansów. Kaucja minimalna zastała podwyższona do 1 mln zł.

Dla przypomnienia: instytucja kaucji gwarancyjnej umożliwia nabywcom towarów wrażliwych uwolnienie się od ewentualnego zastosowania wobec nich odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe sprzedawcy. Nabywca tych towarów może zwolnić się z odpowiedzialności solidarnej, jeżeli:

1) kupił towary od podmiotu wymienionego na dzień dokonania dostawy towarów w prowadzonym przez ministra finansów w formie elektronicznej i opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów wykazie, oraz

2) wysokość złożonej kaucji była odpowiednia.

Podmioty dokonujące dostaw paliw, które przed 1 lipca 2015 r. złożyły kaucję gwarancyjną, i kaucja ta została przyjęta przed tym dniem, mają czas dostosować się do nowej wysokości minimalnej kaucji gwarancyjnej (1 mln zł) najpóźniej do 30 września 2015 r.

Do momentu podwyższenia kaucji minimalnej do wymaganej wysokości 1 mln zł, nie później jednak niż do 30 września 2015 r., podmioty te pozostają w wykazie na zasadach dotychczasowych (w tym okresie wysokość minimalnej kaucji gwarancyjnej nadal wynosi dla nich 200 tys. zł).

W przypadku niepodwyższenia do 30 września 2015 r. kaucji gwarancyjnej do wysokości 1 mln zł podmiot dokonujący dostaw paliw zostanie usunięty z wykazu przez naczelnika urzędu skarbowego.

Wykaz ten dostępny jest na stronie: www.kaucja-gwarancyjna.mofnet.gov.pl

Sprzęt elektroniczny z odwrotnym obciążeniem

- Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży sprzętu elektronicznego, m.in. telefonów komórkowych, laptopów i tabletów. Czy w związku ze zmianą przepisów nie będę musiał rozliczać VAT z tytułu sprzedaży ww. sprzętu i mogę przenieść ten obowiązek na nabywcę?

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP