Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta - Piotr Kosmaty o prawie do samostanowienia

Prawo do samostanowienia wyklucza powoływanie się lekarza na stan wyższej konieczności.

Aktualizacja: 31.05.2020 13:19 Publikacja: 31.05.2020 00:01

Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta - Piotr Kosmaty o prawie do samostanowienia

Foto: Adobe Stock

Wykonywanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta nie było penalizowane ani w kodeksie karnym z 1932 r., ani z 1969 r. Dopiero kodeks karny z 1997 r. wprowadził ten typ przestępstwa do polskiej przestrzeni prawnej i potwierdził odejście od paternalistycznych stosunków między lekarzem i pacjentem, tak charakterystycznych w minionych dekadach.

Zgodnie z normą art. 192 k.k., kto wykonuje zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Ściganie takiego przestępstwa odbywa się na wniosek pokrzywdzonego. Wskazana norma chroni autonomię pacjenta, przejawiającą się w prawie do samostanowienia o ingerencji medycznej oferowanej przez lekarza. Prawo do samostanowienia wywodzi się z godności człowieka, a jego jurydyczna podstawa ma swoje źródło w art. 41 ust. 1 i art. 47 Konstytucji RP, które zapewniają każdemu obywatelowi nietykalność i wolność osobistą oraz ochronę prawną życia prywatnego. U podstaw legalności zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta leży ocena tego, jaką wartość ma prawo jednostki do samostanowienia o swoim losie i jakie są jego relacje do takich wartości, jak życie lub zdrowie.

Pozostało 90% artykułu

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów