Data a sposób złożenia sprawozdania finansowego

Zmiana ustawy o KRS do 30 września 2018 r. umożliwiała wysyłanie do rejestru skanów bilansu.Funkcjonalność działa do tej pory dla dokumentów sporządzonych przed 1 października br.

Publikacja: 21.11.2018 06:00

Data a sposób złożenia sprawozdania finansowego

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

30 września 2018 r. zakończył się okres przejściowy dla sporządzania oraz formy składania do Repozytorium Dokumentów Finansowych (RDF) dokumentów finansowych przedsiębiorców wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS, na zasadach określonych w ustawie o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw z 26 stycznia 2018 r. (DzU z 2018 r. poz. 398; dalej: nowelizacja). Zgodnie z art. 55 pkt 2 nowelizacji 1 października 2018 r. wszedł bowiem w życie m.in. obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów (art. 45 ust. 1g ustawy o rachunkowości), jak również opatrywania ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP (art. 45 ust. 1f ustawy o rachunkowości). Natomiast stosownie do art. 38 ust. 2 nowelizacji tylko do 30 września 2018 r. dopuszczalne było składanie do RDF elektronicznych kopii papierowych wersji dokumentów finansowych, w tym sprawozdań finansowych.

Czytaj także: Sprawozdanie finansowe na dotychczasowych zasadach tylko do końca września

Ważny dzień sporządzenia...

Literalne brzmienie art. 38 ust. 2 nowelizacji powinno prowadzić do wniosku, że od 1 października 2018 r. nie jest możliwe przesyłanie do RDF sprawozdań finansowych, które są elektroniczną kopią (skanem) dokumentu sporządzonego w formie papierowej. W rzeczywistości jest jednak inaczej. E-portal służący do bezpłatnego składania dokumentów finansowych umożliwia bowiem składanie skanów papierowych sprawozdań finansowych, jeśli ich sporządzenie nastąpiło najpóźniej 30 września 2018 r. Oznacza to, że twórcy e-portalu poszli o krok dalej, niż zostało to przewidziane w przepisach przejściowych.

O ile można mieć wątpliwości co do zgodności takiego rozwiązania z art. 38 ust. 2 nowelizacji, to bez wątpienia obecna funkcjonalność e-portalu jest pożądanym przez przedsiębiorców rozwiązaniem. W ten sposób możliwe jest złożenie zaległych sprawozdań finansowych (sporządzonych przed 1 października 2018 r.) w formie skanów. Nie ma więc potrzeby ich konwersji na struktury logiczne oraz opatrywania ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP, co pierwotnie sugerowało brzmienie art. 38 ust. 2 nowelizacji.

Rozwiązanie przyjęte przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest zatem logiczne w tym sensie, że skoro w dacie sporządzenia sprawozdania finansowego nie obowiązywały jeszcze nowe wymogi formalne przewidziane dla jego sporządzenia, rygorystyczne respektowanie zasady przewidzianej w art. 38 ust. 2 nowelizacji stanowiłoby dla przedsiębiorców poważne utrudnienie w wypełnieniu obowiązku sprawozdawczego na dotychczasowych zasadach.

... a nie bilansowy

Przyjęte przez Ministerstwo Sprawiedliwości kryterium daty sporządzenia sprawozdania finansowego – jako okoliczności rozstrzygającej o formie sprawozdania finansowego składanego do RDF – kłóci się z interpretacją przyjętą przez Ministerstwo Finansów. Zgodnie bowiem z informacją tego ostatniego, zawartą na stronie https://www.finanse.mf.gov.pl/web/wp/pp/e-sprawozdania- finansowe/pytania-i-odpowiedzi, „[s]porządzenie sprawozdania finansowego w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w BIP, niezależnie od terminu sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego, o którym mowa w treści przepisu art. 52 ust 1 ustawy o rachunkowości, dotyczy tylko tych jednostek, których dzień bilansowy przypada na terminy po dniu wejścia ustawy w życie, czyli od dnia 1 października 2018 r."

Innymi słowy: zdaniem resortu finansów sprawozdanie finansowe sporządzone po 30 września 2018 r., ale za okres, który kończy się najpóźniej 30 września 2018 r., nie podlega obowiązkowi stosowania formatu JPK, jak również opatrywania go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Wykładnia ta – choć korzystna dla przedsiębiorców – nie znajduje jednak przełożenia praktycznego. Ci przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na wdrożenie jej w życie, mogą być zaskoczeni faktem, że e-portal do bezpłatnego składania dokumentów finansowych nie będzie w stanie przetworzyć zgłoszenia bez załączenia sprawozdania finansowego sporządzonego oraz podpisanego według zasad obowiązujących od 1 października 2018 r. (np. sprawozdania finansowego sporządzonego po 1 października 2018 r., a dotyczącego roku obrotowego zakończonego przed 30 września 2018 r.).

A można było prościej

Jak się okazuje, w obrocie prawnym funkcjonują zatem trzy różne interpretacje decydujące o wyznaczeniu daty granicznej w zakresie rozpoczęcia obowiązywania nowych sposobów sporządzania oraz składania sprawozdań finansowych:

- data złożenia sprawozdania do KRS (art. 38 ust. 2 nowelizacji),

- data sporządzenia sprawozdania finansowego (według Ministerstwa Sprawiedliwości) oraz

- dzień bilansowy, bez względu na datę sporządzenia (według Ministerstwa Finansów).

Z oczywistych względów decydujące jest stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości. Legło ono bowiem u podstaw funkcjonowania e-portalu służącego do bezpłatnego składania dokumentów finansowych do RDF. Wydaje się jednak, że o wiele prostszym rozwiązaniem byłoby ustanowienie zasady, według której nowe regulacje (tj. JPK oraz e-podpis) stosuje się jedynie do sprawozdań finansowych obejmujących okres począwszy od 1 października 2018 r. W ten sposób przedsiębiorcy, których rok obrotowy kończy się np. 30 września 2018 r., aby móc skorzystać z możliwości formy papierowej nie musieliby sporządzać sprawozdania finansowego jeszcze tego samego dnia (co byłoby raczej nierealne).

Pozostaje tylko ubolewać, że ustawodawca nie sięgnął do już sprawdzonych rozwiązań legislacyjnych. Przykładowo, w odniesieniu do obowiązku składania sprawozdań finansowych w formie elektronicznej do urzędu skarbowego dla przedsiębiorców, których rok obrotowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, przyjęto bowiem zasadę, że rozstrzygający jest dzień rozpoczęcia roku podatkowego następującego po dniu wejścia w życie nowych przepisów (por. art. 4 ust. 2 ustawy z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; DzU poz. 2175). W ten sposób – bez względu na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego – przedsiębiorcy mają pewność, że o zastosowaniu nowych wymogów nie decyduje data sporządzenia dokumentu, lecz okres rozliczeniowy, za który jest on sporządzany.

—Marek Sporny

—Łukasz Drożdżowski

30 września 2018 r. zakończył się okres przejściowy dla sporządzania oraz formy składania do Repozytorium Dokumentów Finansowych (RDF) dokumentów finansowych przedsiębiorców wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS, na zasadach określonych w ustawie o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw z 26 stycznia 2018 r. (DzU z 2018 r. poz. 398; dalej: nowelizacja). Zgodnie z art. 55 pkt 2 nowelizacji 1 października 2018 r. wszedł bowiem w życie m.in. obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów (art. 45 ust. 1g ustawy o rachunkowości), jak również opatrywania ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP (art. 45 ust. 1f ustawy o rachunkowości). Natomiast stosownie do art. 38 ust. 2 nowelizacji tylko do 30 września 2018 r. dopuszczalne było składanie do RDF elektronicznych kopii papierowych wersji dokumentów finansowych, w tym sprawozdań finansowych.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP