Nowe prawo 2019: mniej obowiązków dokumentacyjnych dla MŚP

Od 1 stycznia 2019 r. wzrosną progi, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych.

Publikacja: 31.12.2018 04:15

Nowe prawo 2019: mniej obowiązków dokumentacyjnych dla MŚP

Foto: 123RF

Od 1 stycznia 2019 r. przedsiębiorców czekają kolejne zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych. Jak wynika z uzasadnienia projektu nowelizacji, podstawowym jej celem była zmiana przepisów dotyczących cen transferowych, która z jednej strony ma na celu uproszczenie obowiązków dokumentacyjnych po stronie przedsiębiorców, a z drugiej strony zapewnienie skuteczniejszej ochrony interesów Skarbu Państwa. Za najważniejszą zmianę należy uznać zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych, poprzez podniesienie progów dokumentacyjnych, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych. W efekcie wprowadzonej zmiany, w szczególności mikro-, mali i średni przedsiębiorcy odczują znaczące zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych.

Czytaj także: Ceny transferowe: uproszczenie dokumentowania transakcji podmiotów powiązanych

Podniesienie limitów

Od 1 stycznia 2019 r. przepisy ustawy o CIT i ustawy o PIT nie będą już uzależniać obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych od osiągnięcia przez podatnika określonego progu przychodów, bądź kosztów w roku poprzedzającym sporządzenie dokumentacji. Obecnie ten próg wynosi 2 mln euro.

Jednym z wyznaczników obowiązku sporządzenia dokumentacji lokalnej dla transakcji kontrolowanej będzie natomiast osiągnięcie określonego progu dokumentacyjnego, który będzie wynosił 10 mln zł dla transakcji towarowej, 10 mln zł dla transakcji finansowej, 2 mln zł dla transakcji usługowej oraz 2 mln zł – w przypadku innej transakcji niż określone powyżej.

Ustawodawca zdecydował się na dookreślenie tych kwot precyzując, że podane wartości transakcji należy pomniejszyć o kwotę VAT, co według dotychczasowych przepisów było przedmiotem sporu podatników z organami.

Progi mają być ustalane odrębnie dla każdego zbioru pojedynczych transakcji kontrolowanych o charakterze jednorodnym. Oznacza to, że wartości pojedynczych transakcji kontrolowanych o jednorodnym charakterze sumuje się na potrzeby określenia obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych i następnie określa się, do której z czterech kategorii transakcji można zakwalifikować transakcje jednorodne. Następnie, po wybraniu odpowiedniej kategorii transakcji, zsumowaną wartość pojedynczych transakcji kontrolowanych o jednorodnym charakterze odnosi się do progu przewidzianego dla danej kategorii transakcji i określa się, czy został przekroczony próg transakcji i czy w związku z tym zaktualizował się obowiązek sporządzenia dokumentacji.

Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej ustawę o CIT oraz ustawę o PIT, jednorodny charakter transakcji powinien być rozumiany jako podobieństwo przedmiotu transakcji oraz innych głównych parametrów transakcji, które są istotne z punktu widzenia cen transferowych, takie jak istotne funkcje pełnione przez strony, angażowane w transakcję aktywa, ponoszone ryzyka, a także sposób kalkulacji ceny, czy warunki płatności istotne z punku widzenia transakcji. Jeśli są one do siebie zbliżone w ramach kilku przepływów, to poszczególne przepływy powinny być sumowane, jako jedna transakcja kontrolowana o charakterze jednorodnym. Konkludując, wprowadzona do ustawy o CIT oraz ustawy o PIT definicja pojęcia „transakcja jednorodna" pojęciowo jest zbliżona do funkcjonującego jeszcze pojęcia „transakcja jednego rodzaju" oraz „inne zdarzenia jednego rodzaju".

Przykład

Podatnik w danym roku obrotowym przeprowadził z podmiotami powiązanymi następujące rodzaje transakcji jednorodnych:

? zakup surowców do produkcji maszyn od dystrybutora o wartości 6 mln zł,

? zakup towarów handlowych do dalszej odprzedaży o wartości 13 mln zł,

? zakup półproduktów od ich producenta o wartości 9,5 mln zł.

Wszystkie te transakcje należy przyporządkować do kategorii „transakcje towarowe", dla których próg aktualizujący obowiązek sporządzenia dokumentacji wynosi 10 mln zł.

W celu oceny powstania obowiązku dokumentacyjnego, wartość poszczególnych transakcji należy odnieść odrębnie do progu ustawowego przewidzianego dla transakcji towarowych. W efekcie, jedynie w przypadku drugiej transakcji, tzn. zakupu towaru od dystrybutora, wartość transakcji przekracza ustawowy próg 10 mln zł i jedynie ta transakcja będzie podlegać dokumentacji.

Zmianie ulega sam mechanizm określenia progów transakcyjnych, który wydaje się być łatwiejszy w stosowaniu, przede wszystkim dzięki temu, że progi ustalone są odrębnie dla każdego zbioru pojedynczych transakcji kontrolowanych o charakterze jednorodnym.

Znaczące podniesienie wartości progów transakcji jednorodnych, których przekroczenie aktualizuje obowiązki dokumentacyjne, również należy oceniać pozytywnie. W efekcie wprowadzonych zmian, dla większości podatników, w tym w szczególności dla tych mniejszych, oznacza to zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych.

Pozostałe zmiany

Poza najważniejszymi zmianami dotyczącymi zarówno progów transakcji, jak i samego mechanizmu ich określenia, nowelizacja wprowadza również wiele innych ważnych zmian w przepisach ustawy o CIT i ustawy o PIT w zakresie cen transferowych. Wśród nich należy wymienić chociażby wprowadzenie klauzuli antyabuzywnej, której celem jest ignorowanie przy ustalaniu powiązań, takich podmiotów, które zostały umieszczone w łańcuchu jedynie w celu jego przerwania. Przykładem takich podmiotów, bądź struktur właścicielskich są chociażby zagraniczne trusty, fundacje prawa prywatnego, firmactwo, jak i powiązania o charakterze cyrkularnym.

Znowelizowane przepisy wprowadzają również liczne nowe zwolnienia w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji, przykładowo dla transakcji kontrolowanych, których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie prawa zamówień publicznych, czy też zawieranych pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową.

Warto również wspomnieć o uproszczeniu zasad rozliczeń dla pożyczek oraz usług o niskiej wartości dodanej. Nowe przepisy przewidują ponadto odstąpienie przez organ podatkowy od określania dochodu (straty) podatnika w zakresie wysokości oprocentowania oraz wysokości narzutu odpowiednio w przypadku pożyczek oraz usług o niskiej wartości dodanej spełniających określone wymogi.

Wydłużono ponadto terminy na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, na sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych oraz złożenie informacji o cenach transferowych.

W zakresie grupowej dokumentacji cen transferowych wprowadzono możliwość skorzystania z dokumentacji sporządzonej przez inny podmiot z grupy, w tym w języku angielskim. Postanowiono ponadto, że korekta cen transferowych stanowi odpowiednio przychód lub koszt uzyskania przychodów oraz jest ujmowana w roku, którego dotyczy.

Wprowadzono również możliwość składania sprawozdań w formie elektronicznej (TP-R).

Podstawa prawna: ustawa z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2018 r. poz. 2193)

Agnieszka Rzeszut jest aplikantką radcowską z GWW

Karolina Belcyr radca prawny z GWW

Zmiany wprowadzone od 1 stycznia 2019 r. w zakresie cen transferowych mają na celu dostosowanie polskich regulacji w tym zakresie do zaktualizowanych Wytycznych OECD w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw międzynarodowych i administracji podatkowych, opublikowanych 10 lipca 2017 r. Zamiarem ustawodawcy było wyjaśnienie wątpliwości, które pojawiają się w trakcie opracowywania dokumentacji cen transferowych. W tym zakresie ustawa nowelizująca wprowadza w ustawie o PIT oraz w ustawie o CIT m.in. dodatkowy rozdział zawierający definicje podstawowych pojęć oraz szczegółowe regulacje w zakresie opracowywania dokumentacji podatkowych.

Ustawa nowelizująca w swoim kształcie bardziej nawiązuje do regulacji dotyczących cen transferowych obowiązujących przed rokiem 2017, niż stanowi dla podatników swoiste novum, o czym świadczy w szczególności likwidacja kryterium dochodowego (2 mln zł). Zniesienie progu dochodowego ma na celu ograniczenie sytuacji, w których zwolnione z obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej były podmioty, których przychody bądź koszty nie przekraczały wspomnianego progu, przy jednoczesnym przeprowadzaniu transakcji o znacznej wartości, mogących budzić zainteresowanie organów podatkowych.

Wprowadzone przez ustawodawcę rozwiązania obligują do sporządzenia dokumentacji cen transferowych niezależnie od osiągniętych przez podatnika przychodów lub kosztów, ale jednocześnie ograniczają ten obowiązek jedynie do transakcji znacznych wartości, poprzez podwyższenie progów kwotowych wartości transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym. Należy jednak zaznaczyć, że po przekroczeniu wspomnianych progów transakcji (np. usługowych), podatnik będzie zobowiązany do przygotowania analizy danych porównawczych, której sporządzenie nie będzie już uzależnione od przychodów lub kosztów podatnika w roku poprzedzającym rok podatkowy. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, benchmarking został bowiem wprost wymieniony jako element lokalnej dokumentacji cen transferowych. Podatnicy będą zatem musieli liczyć się z tym, że sprzedając towary lub świadcząc usługi o wartości przekraczającej progi określone w ustawach o podatku dochodowym, będą zmuszeni zamieszczać w sporządzanych dokumentacjach podatkowych szczegółową analizę danych porównawczych, bądź to sporządzoną we własnym zakresie, przy wykorzystaniu posiadanej przez nich wiedzy na temat specyfiki danego rodzaju rynku, bądź to zleconą podmiotowi profesjonalnie zajmującemu się sporządzaniem analiz tego typu. Wprowadzając omawiane w artykule zmiany ustawodawca zmierza zatem do uproszczenia regulacji dotyczących cen transferowych oraz uczynienia ich bardziej przyjaznymi dla podatników. Dotychczasowe unormowania w tym zakresie generowały bowiem u podatników znaczne koszty związane gównie z outsourcingiem w zakresie opracowywania dokumentacji cen transferowych przez specjalistyczne podmioty.

Wydaje się, że nowelizacja nie zlikwiduje tych obciążeń podatników, w tym obciążeń finansowych, jednak może pozwolić na ich ograniczenie, co należy uznać za zmianę pozytywną. Ostateczna ocena wprowadzonych regulacji w kontekście obowiązków podatników realizujących transakcje z podmiotami powiązanymi będzie wymagać wypracowania podejścia wobec nowych przepisów zarówno w kontekście praktycznego opracowywania dokumentacji, jak i oceny zachowania podatników przez organy podatkowe.

Od 1 stycznia 2019 r. przedsiębiorców czekają kolejne zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych. Jak wynika z uzasadnienia projektu nowelizacji, podstawowym jej celem była zmiana przepisów dotyczących cen transferowych, która z jednej strony ma na celu uproszczenie obowiązków dokumentacyjnych po stronie przedsiębiorców, a z drugiej strony zapewnienie skuteczniejszej ochrony interesów Skarbu Państwa. Za najważniejszą zmianę należy uznać zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych, poprzez podniesienie progów dokumentacyjnych, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych. W efekcie wprowadzonej zmiany, w szczególności mikro-, mali i średni przedsiębiorcy odczują znaczące zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP