Kiedy strata z tytułu sprzedanych wierzytelności pomniejszy przychód

Ustawodawca nie przewidział żadnych dodatkowych obostrzeń lub ograniczeń dla zaliczania w poczet kosztów podatkowych strat poniesionych na zbywanych wierzytelnościach, poza tym, że muszą być zarachowane jako przychód należny. Spółka może je zatem rozliczyć w swoim rachunku podatkowym także wtedy, gdy są przedawnione.

Publikacja: 10.10.2016 04:00

Kiedy strata z tytułu sprzedanych wierzytelności pomniejszy przychód

Foto: 123rf.com

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 sierpnia 2016 r. (II FSK 1958/14).

Spółka będąca operatorem platformy telewizji cyfrowej, a także nadawcą kanałów telewizyjnych dystrybuowanych w sieciach telewizji kablowej posiada niespłacone wierzytelności, których nie zalicza do kosztów uzyskania przychodów. Spółka sprzedała wierzytelności podmiotowi zewnętrznemu za cenę niższą niż nominalna wartość wierzytelności. Sprzedaż obejmowała także wierzytelności przedawnione w rozumieniu kodeksu cywilnego.

We wniosku o wydanie interpretacji spółka spytała, czy przysługuje jej prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych z tytułu odpłatnego zbycia własnych wierzytelności przedawnionych, które zostały uprzednio zarachowane jako przychód należny.

Zdaniem spółki, straty powstałe z tego tytułu będą dla niej kosztami podatkowymi. Spółka twierdziła, że ustawodawca świadomie nie uzależnił skutków podatkowych w zakresie możliwości rozliczenia strat z tytułu sprzedaży wierzytelności od tego, czy sprzedawana wierzytelność jest przedawniona czy nie. Podobnie jak nie rozróżnił skutków podatkowych w zależności od tego, czy dana wierzytelność stała się już wymagalna, czy okres jej wymagalności jeszcze nie nadszedł.

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. Skoro w art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT wskazano, że wierzytelności przedawnione nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu, to logiczną konsekwencją tego zapisu jest brak możliwości zaliczenia tych wierzytelności do kosztów podatkowych na podstawie kolejnego przepisu.

WSA uchylił zaskarżoną interpretację. Zdaniem sądu należy zgodzić się ze spółką, że ustawodawca nie przewidział żadnych dodatkowych obostrzeń lub ograniczeń dla zaliczania w poczet kosztów podatkowych strat poniesionych na zbywanych wierzytelnościach.

NSA oddalił skargę kasacyjną. Orzekł, że przepis podaje warunek, iż wierzytelność musi być zarachowana jako przychód należny. Ten warunek został w niniejszej sprawie spełniony. Skoro spełniono warunki, to stratę należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

—Jan Jakub Matak, współpracownik zespołu zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Mateusz Trojanowski, konsultant w warszawskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe Tokarski i Wspólnicy sp.k. (dawniej Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.)

Komentowane orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zasługuje na pełną aprobatę. Artykuł 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, przywołany przez organ podatkowy, jest bowiem odrębną regulacją, która nie może zmieniać istoty unormowania przewidzianego w art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, o którego wykładnię wystąpił podatnik. Zakres przedmiotowy omawianych przepisów jest rozłączny i dotyczy odmiennych rodzajowo sytuacji, mianowicie odpisania wierzytelności jako przedawnionych oraz możliwości rozpoznania straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności.

W ramach art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, na który powołał się podatnik, ustawodawca nie przewidział żadnych dodatkowych obostrzeń lub ograniczeń dla zaliczania w poczet kosztów podatkowych strat poniesionych na zbywanych wierzytelnościach, poza koniecznością uprzedniego zarachowania zbywanej wierzytelności do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT. Jednocześnie, w ramach omawianego przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT nie przeprowadzono podziału tych wierzytelności na wierzytelności przedawnione i nieprzedawnione.

Na marginesie warto również zauważyć, że sam fakt przedawnienia wierzytelności nie powoduje automatycznie, że zostanie spełniona przesłanka z art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT. Zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu, dopiero dokonanie odpisu wierzytelności jako przedawnionej powoduje, że nie może ona stanowić kosztu uzyskania przychodu. Dlatego należy się zgodzić z poglądem przedstawionym przez Naczelny Sąd Administracyjny, że jedynym warunkiem, aby strata powstała ze sprzedaży wierzytelności mogła zostać uznana za koszt uzyskania przychodu, jest uprzednie zarachowanie zbywanej wierzytelności jako przychodu należnego.

Należy bowiem podkreślić, że wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów stanowią wyjątek od generalnej definicji kosztów podatkowych wskazanej w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT i jako wyjątek nie powinny być interpretowane rozszerzająco.

Warto również wskazać, że komentowane orzeczenie kontynuuje linię orzeczniczą przyjętą w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Podobny pogląd został bowiem przedstawiony przez NSA w wyroku z 5 lutego 2015 r. (II FSK 3113/12), dlatego należy mieć nadzieję, że w konsekwencji zmieni się również podejście organów podatkowych do przedmiotowej kwestii.

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 sierpnia 2016 r. (II FSK 1958/14).

Spółka będąca operatorem platformy telewizji cyfrowej, a także nadawcą kanałów telewizyjnych dystrybuowanych w sieciach telewizji kablowej posiada niespłacone wierzytelności, których nie zalicza do kosztów uzyskania przychodów. Spółka sprzedała wierzytelności podmiotowi zewnętrznemu za cenę niższą niż nominalna wartość wierzytelności. Sprzedaż obejmowała także wierzytelności przedawnione w rozumieniu kodeksu cywilnego.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP